Σελίδα 1 από 3
Βυζαντινὴ τοιχογραφία ἐκ τοῦ ἱεροῦ παρεκκλησίου
τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Βαρλαὰμ Μετεώρων.
Ἔργον τοῦ ΙϚʹ αἰῶνος.
ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν ἔζησε κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Ἰουστινιανοῦ Α’ τοῦ μεγάλου τοῦ βασιλεύσαντος κατὰ τὰ ἔτη φκζ’-φξε’ (527-565). Πατρίς του ὑπῆρξεν ἡ μεγαλόδοξος Ρώμη, εἰς τὴν ὁποίαν ἐγεννήθη περὶ τὸ ἔτος φμ’ (540) ἐξ εὐγενῶν καὶ πλουσίων γονέων. Ἦτο δὲ ἡ κατοικία των πλησίον τῆς θύρας τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου Παύλου, εἰς τόπον ὀνομαζόμενον Κέλλα Νόβα. Ἐπειδὴ ὅμως λίαν ἐνωρὶς ἔμεινεν ὀρφανὸς πατρός, ἐπεμελήθη διὰ τὴν μόρφωσιν αὐτοῦ ἡ μήτηρ αὐτοῦ ὀνόματι Συλβία, ἥτις καὶ ἐφρόντισε νὰ δώσῃ εἰς τὸν νέον οὐχὶ μόνον τὴν κατὰ κόσμον πρέπουσαν μόρφωσιν, ἀλλὰ καὶ τὴν κατὰ Χριστὸν ἀγωγήν.
Ἐλθὼν δὲ εἰς ἡλικίαν ὁ μακάριος καὶ λόγῳ τῆς μορφώσεώς του διετέλεσεν ἐπί τις διάστημα πραιφέκτος, τουτέστι διδάσκαλος, εἰς τὴν Ρώμην. Διαφλεγόμενος ὅμως ὑπὸ τοῦ ἱεροῦ πόθου νὰ ἀκολουθήσῃ τὴν Μοναχικὴν πολιτείαν καὶ νὰ εὐαρεστήσῃ τὸν Κύριον ἐν νηστείαις, ἐν ἀγρυπνίαις, ἐν προσευχαῖς καὶ ἐν γένει μὲ τὴν κατὰ Χριστὸν ἁγίαν ζωήν, ἐγκαταλείψας ἐνωρίτατα τὰ τοῦ κόσμου τερπνὰ καὶ εὐάρεστα κατέφυγεν εἰς τὸ Μοναστήριον τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, τὸ κοινῶς Κλειοσκάβρη καλούμενον καὶ εὑρισκόμενον εἰς τὸ Μόντε Τσέλιο, ἐν θέσει καλουμένῃ Σκαύρου. Ἐκεῖ γενόμενος Μοναχὸς ὁ νέος Γρηγόριος ἔζησε βίον τόσον αὐστηρῶς ἀσκητικόν, ὥστε ἐβλάβη ἡ ὑγεία του. Τὴν ἀρετήν του αὐτὴν βλέποντες οἱ Πατέρες τοῦ Μοναστηρίου πολὺ τὸν ἐξετίμων καὶ τὸν ἐσέβοντο διὸ καὶ ὅταν ἀπῆλθε πρὸς Κύριον ὁ τότε Ἡγούμενος τοῦ Μοναστηρίου ἐψήφισαν Ἡγούμενον αὐτῶν τὸν Ὅσιον τοῦτον Γρηγόριον, ὅστις καὶ ἐποίμανε τὴν Μονὴν μὲ σύνεσιν καὶ ἐπιμέλειαν φροντίζων πάντοτε πῶς νὰ πληροῖ τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ καὶ πῶς νὰ ἀρέσῃ εἰς Αὐτόν, ἐκεῖθεν δὲ εἶτα ἐκλήθη νὰ ἀνέλθῃ καὶ εἰς τὸν ἀρχιερατικὸν θρόνον τῆς Ρώμης, ὄχι κατὰ τύχην, ἀλλὰ κατὰ θείαν ψῆφον τὴν ἀρχιερωσύνην λαβών, καθὼς ἐν συνεχείᾳ ὁ λόγος θέλει τὸ ἀποδείξει καὶ ἀκούσατε.
Εὑρισκόμενος ὁ Ἅγιος εἰς τὴν ὡς ἄνω Μονὴν καὶ ἡσυχάζων εἰς τὸ κελλίον του, εἰς τὸ ὁποῖον εἰργάζετο καλλιγραφῶν ἱερὰ βιβλία, προσῆλθεν εἰς αὐτὸν πτωχός τις, ὅστις διασωθείς, ὡς ἔλεγεν, ἐκ ναυαγίου, διήγετο τὴν συμφοράν του παρακαλῶν τὸν Ἅγιον νὰ τὸν ἐλεήσῃ. Ἦτο δὲ ὁ κατὰ τὸ φαινόμενον πτωχὸς ὄχι ἄνθρωπος ἁπλῶς, ἀλλὰ Ἄγγελος Θεοῦ, εἰς σχῆμα πτωχοῦ καὶ δεομένου παρουσιασθείς, ἵνα φανερώσῃ εἰς ὅλους τὸ εὔσπλαγχνον καὶ εὐσυμπάθητον φρόνημα τοῦ Ἁγίου.
Ὑποσημειώσεις
[1] Ὁ Καισάριος Δαπόντε, ὁ μεταφράσας εἰς τὸ ἁπλοῦν τὰ τέσσαρα βιβλία τοῦ Ἁγίου τούτου Γρηγορίου, τὰ περιέχοντα τοὺς Βίους τῶν ἐν Ἰταλίᾳ Ὁσίων, προσθέτει ὅτι ὁ Ἅγιος, βλέπων τὸν δέκατον τρίτον ἐκεῖνον, ἐκάλεσε τὸν Σακελλάριον καὶ λέγει πρὸς αὐτόν· «Δὲν σοῦ εἶπα νὰ καλέσῃς δώδεκα; Πῶς λοιπὸν σύ, παρὰ τὴν ἐντολήν μου, προσεκάλεσας δεκατρεῖς;». Ὁ δὲ Σακελλάριος, ἐπειδὴ δὲν ἔβλεπε τὸν δέκατον τρίτον, ἔλεγε· «Πίστευσον, σεβάσμιε Δέσποτα, πίστευσον, ὅτι δώδεκα μόνον εἶναι». Γνωρίσας λοιπὸν ὁ Πατριάρχης, ὅτι εἶναι θεία ὀπτασία, ἐστρέφετο συνεχῶς καὶ ἔβλεπε τὸν δέκατον τρίτον, ὅστις ἐκάθητο κατωτέρω πάντων. Μετεβάλλετο δὲ τὸ πρόσωπον ἐκείνου καὶ πότε μὲν ἐφαίνετο γέρων λευκογένειος, πότε δὲ νέος.
Ἀφ’ οὗ λοιπὸν ἠγέρθησαν ἐκ τῆς τραπέζης, εἰς μὲν τοὺς ἄλλους δώδεκα εἶπεν ὁ Πατριάρχης καὶ ἀνεχώρησαν, τὸν δὲ δέκατον τρίτον, κρατήσας ἐκ τῆς χειρός, τὸν ὡδήγησεν εἰς τὸ κελλίον του καὶ λέγει πρὸς αὐτόν· «Ἐξορκίζω σε κατὰ τῆς μεγάλης δυνάμεως τοῦ Θεοῦ νὰ μοὶ φανερώσῃς ποῖος εἶσαι καὶ πῶς λέγεται τὸ ὄνομά σου». Ἐκεῖνος δὲ ἀπεκρίθη· «Διατί ἐρωτᾷς τὸ ὄνομά μου; Καὶ αὐτὸ εἶναι θαυμαστόν. Ἐγὼ εἷμαι ὁ πτωχὸς ἐκεῖνος, ὅστις ἦλθον ὅταν ἡσύχαζες εἰς τὸ κελλίον σου καὶ μοὶ ἔδωκας τὰ δώδεκα νομίσματα καὶ τὸ ἀργυροῦν τρυβλίον, τὸ ὁποῖον σοὶ ἔστειλεν ἡ μήτηρ σου Συλβία μὲ τὰ βρεκτὰ ὄσπρια. Γνώριζε λοιπὸν ὅτι ἀπ’ ἐκείνης τῆς ἡμέρας, ἀφ’ ἦς ταῦτα ἔλαβον παρὰ σοῦ μὲ μακροθυμίαν καὶ ἁπλότητα τῆς καρδίας σου, ὥρισεν ὁ Κύριος νὰ γίνῃς Ἀρχιερεὺς τῆς ἁγίας του Ἐκκλησίας, καὶ νὰ εἶσαι διάδοχος τοῦ κορυφαίου Πέτρου, τοῦ ὁποίου καὶ τὴν ἀρετὴν ἐμιμήθης. Διότι καὶ ἐκεῖνος διεμοίραζεν ἐν ἁπλότητι καρδίας τὰ πράγματα ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα τοῦ προσέφερον, δίδων εἰς ἕκαστον ὅ,τι τοῦ ἐχρειάζετο». Λέγει δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ θεῖος Γρηγόριος· «Πόθεν σὺ γνωρίζεις, ὅτι ὥρισεν ὁ Κύριος νὰ γίνω Πατριάρχης;». Ὁ δὲ ἀπεκρίθη· «Ἐγὼ εἶμαι Ἄγγελος Κυρίου Παντοκράτορος καὶ διὰ τοῦτο τὸ γνωρίζω. Διότι καὶ τότε ὁ Κύριος μὲ ἀπέστειλε νὰ δοκιμάσω τὴν γνώμην σου, ἐὰν φιλανθρώπως καὶ ἱλαρῶς καὶ ὄχι ἐπιδεικτικῶς πράττῃς τὴν ἐλεημοσύνην». Τοῦτο ἀκούσας ὁ Ἅγιος ἐφοβήθη, ἐπειδὴ ἀκόμη δὲν εἶχεν ἴδει Ἄγγελον. Εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ Ἄγγελος· «Μὴ φοβεῖσαι, διότι ὁ Κύριος μὲ ἀπέστειλε νὰ εἶμαι μετὰ σοῦ ἕως τέλους τῆς ζωῆς σου καὶ ὅ,τι θέλεις ζήτει παρὰ τοῦ Θεοῦ δι’ ἐμοῦ». Τότε ὁ μακάριος ἔπεσε καὶ προσεκύνησε τὸν Κύριον καὶ εἶπεν· «Ἐὰν διὰ τὴν μικρὰν ἐκείνην δόσιν τόσον πλῆθος ἐλέους ἔδειξεν ὁ Κύριος εἰς ἐμέ, πόσης ἆρά γε δόξης θέλουν ἀξιωθῆ οἱ ποιοῦντες τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς των!».
