Η ΣΥΝΑΞΙΣ αὕτη καὶ ἑορτὴ τοῦ Ἀρχαγγέλου Γαβριὴλ ἔλαβε χώραν ἐν τῷ Ἁγίῳ Ὄρει τοῦ Ἄθω, ἔν τινι κελλίῳ τοῦ Μοναστηρίου τοῦ Παντοκράτορος, ἐπονομαζομένῳ «Ἄξιον ἐστιν», καὶ εἰς τόπον καλούμενον ᾌδειν γίνεται δὲ διὰ τὸ ἑξῆς θαῦμα.
Κατὰ τὴν Σκήτην τοῦ Πρωτάτου τὴν εὑρισκομένην εἰς τὰς Καρυάς, πλησίον τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Παντοκράτορος, εἶναι λάκκος μέγας, ὅστις εἶχε κελλία διάφορα, ἔν τινι τῶν ὁποίων, τιμωμένῳ ἐπ’ ὀνόματι τῆς Κυρίας Θεοτόκου τῆς Κοιμήσεως, κατῴκει γέρων καὶ ἐνάρετος Ἱερομόναχος μετ’ ἄλλου ὑποτακτικοῦ. Ἐπειδὴ δὲ ἐπεκράτει συνήθεια νὰ γίνηται ἀγρυπνία καθ’ ἑκάστην Κυριακὴν ἐν τῇ ρηθείσῃ Σκήτῃ τοῦ Πρωτάτου, κατά τινα ἑσπέραν Σαββάτου, θέλων νὰ ὑπάγῃ ὁ προρρηθεὶς γέρων εἰς τὴν ἀγρυπνίαν, λέγει εἰς τὸν μαθητὴν αὐτοῦ: Τέκνον, ἐγὼ μὲν ὑπάγω μόνος, ἵνα ἀκούσω τὴν ἀγρυπνίαν κατὰ τὸ σύνηθες, σὺ δὲ παράμεινον εἰς τὸ κελλίον καὶ ὡς δύνασαι ἀνάγνωθι τὴν ἀκολουθίαν σου.
Ἀφοῦ παρῆλθεν ἡ ἑσπέρα, ἰδοὺ κρούει τις τὴν θύραν τοῦ κελλίου, καὶ ὁ ἀδελφὸς δραμὼν καὶ ἀνοίξας, βλέπει ὅτι ἦτο ξένος τις Μοναχός, ἄγνωστος εἰς αὐτόν, ὁ ὁποῖος εἰσελθὼν ἔμεινεν ἐν τῷ κελλίῳ κατὰ τὴν νύκτα ἐκείνην. Κατὰ τὴν ὥραν δὲ τοῦ Ὄρθρου ἀναστάντες ἔψαλλον καὶ οἱ δύο τὴν ἀκολουθίαν· ὅταν δὲ ἔφθασαν εἰς τὴν Τιμιωτέραν, ὁ μὲν ἐντόπιος Μοναχὸς ἔψαλλε μόνον «Τὴν Τιμιωτέραν τῶν Χερουβὶμ» καὶ καθ’ ἑξῆς ἕως τέλους, τὸν συνήθη δηλαδὴ καὶ παλαιὸν ὕμνον τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Ποιητοῦ, ὁ δὲ ξένος ἐκεῖνος μοναχός, ἄλλως ἀρχόμενος τοῦ ὕμνου, ἔψαλλεν οὕτως: «Ἄξιόν ἐστιν ὡς ἀληθῶς, μακαρίζειν σε τὴν Θεοτόκον, τὴν ἀειμακάριστον καὶ παναμώμητον, καὶ Μητέρα τοῦ Θεοῦ ἡμῶν» εἶτα συνάψας καὶ τὸ «Τὴν Τιμιωτέραν» μέχρι τέλους.
Ἀκούσας τοῦτο ὁ ἐντόπιος Μοναχὸς ἐθαύμασε καὶ λέγει πρὸς τὸν φαινόμενον ξένον· ἡμεῖς ψάλλομεν μόνον «Τὴν Τιμιωτέραν» τὸ δὲ «Ἄξιόν ἐστιν» οὐδέποτε ἠκούσαμεν, οὔτε ἡμεῖς, οὔτε οἱ πρόγονοι ἡμῶν ἀλλὰ παρακαλῶ σε, ποίησον ἀγάπην καὶ γράψον καὶ εἰς ἐμὲ τὸν ὕμνον τοῦτον, ἵνα τὸν ψάλλω καὶ ἐγὼ εἰς τὴν Θεοτόκον. Ὁ δὲ ἀποκριθείς, φέρε μοι, εἶπε, μελάνην καὶ χάρτην, ἵνα τὸν γράψω· καὶ ὁ ἐντόπιος, δὲν ἔχω, λέγει, οὔτε μελάνην οὔτε χάρτην. Φέρε μοι λοιπόν, εἶπε, πλάκα. Ὁ δὲ Μοναχὸς δραμὼν εὗρε πλάκα καὶ τὴν ἔφερεν εἰς αὐτόν.