Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος Νέος Ὁσιομάρτυς ΡΩΜΑΝΟΣ ὁ ἀπὸ Καρπενησίου, ἐν Βυζαντίῳ μαρτυρήσας τὸ ͵αχϟδ’ (1694) ἔτος, ξίφει τελειοῦται.

Ἰδὼν δὲ εἷς ἄρχων Χριστιανὸς τὴν τόσην χαρὰν τοῦ Μάρτυρος ἠπόρησε, καὶ μαθὼν ὅτι τρέχει εἰς σφαγὴν διὰ τὸν Χριστόν, ἔδραμε καὶ αὐτὸς ὄπισθεν αὐτοῦ διὰ νὰ ἴδῃ τὸ τέλος· ὅταν δὲ διήρχοντο ἀπὸ ἕνα τζαμί, ἔτυχε νὰ φωνάζῃ ὁ χότζας τὴν ὥραν τῆς μεσημβρίας κατὰ τὴν συνήθειάν των, ἰδὼν δὲ αὐτὸν ὁ Μάρτυς τὸν ἔπτυσε, καὶ παρευθὺς οἱ δήμιοι τοῦ ἔκοψαν τὴν γλῶσσαν, τὴν ὁποίαν μόνος του ἔβγαλε προθύμως ὁ Ἅγιος, διὰ νὰ τοῦ τὴν κόψουν, κατόπιν δὲ πάλιν ὁμοίως μὲ σχῆμα χαρούμενον ἐχαιρέτα τοὺς Χριστιανούς, ὅσους συνήντα, ἐνῷ τὰ αἵματα ἔτρεχον ἀπὸ τὸ στόμα του.

Ὅταν ἔφθασαν εἰς τὸν τόπον τῆς καταδίκης, ηὐχαρίστησε τὸν Θεὸν νοερῶς καὶ μὲ σχῆμα, καὶ οὕτως ἔλαβε τὸν στέφανον τοῦ μαρτυρίου· καὶ ἡ μὲν μακαρία ψυχή του ἀνέβη μὲ δόξαν πολλὴν εἰς τὸν οὐρανόν, διὰ νὰ χαίρῃ εἰς τὸν χορὸν τῶν Μαρτύρων· τὸ δὲ ἅγιόν του λείψανον, ἀφοῦ ἔκοψαν τὴν κεφαλήν του, ἔπεσε κατ’ ἀνατολάς, ὡς νὰ ἦτο ζωντανόν· διὰ τὸ ὁποῖον φθονήσαντες οἱ Ἀγαρηνοί, δέροντες ἐδίωκον τοὺς Χριστιανούς, οἵτινες ἔδραμον ἐκεῖ πλῆθος ἄπειρον. Ἐτίμησε δὲ καὶ τοῦτο τὸ ἅγιον λείψανον ἡ θεία χάρις ἄνωθεν μὲ φῶς οὐράνιον, τὸ ὁποῖον ἐφώτιζεν αὐτὸ τρεῖς ὁλόκληρους νύκτας ἐκεῖ ὅπου τὸ ἐφύλαττον, τὸ ἔβλεπαν δὲ ὅλοι καὶ ἐθαύμαζαν· καὶ οἱ μὲν Χριστιανοὶ ἔχαιρον, δοξάζοντες τὸν Θεόν, οἱ δὲ Ἀγαρηνοὶ κατησχύνοντο· ἐπειδὴ δὲ κατὰ τύχην ἦτο ἐκεῖ ἕν πλοῖον Ἀγγλικόν, ἠγόρασε τὸ ἅγιον λείψανον ἀντὶ πεντακοσίων γροσίων καὶ τὸ ἐπῆγεν εἰς τὴν Ἀγγλίαν. Ὁ δὲ ἄρχων, ὅστις ἠκολούθησε τὸν Μάρτυρα, ὡς προείπομεν, βλέπων ὅτι ἐδίωκον τοὺς Χριστιανοὺς οἱ Ἀγαρηνοὶ ἐκεῖθεν μὲ ἀτιμίαν, ἔδωκεν εἰς ἕνα τουρκόπουλον πέντε γρόσια καὶ τὸ ἔστειλε καὶ ἔβαψε τὸ μανδήλιόν του εἰς τὸ αἷμα τοῦ Μάρτυρος καὶ τοῦ τὸ ἔφερεν· κατόπιν ὅμως τὸ τουρκόπουλον εἶπε τοῦτο εἰς ἕνα ἄλλον Ἀγαρηνόν· ὅθεν ἐκεῖνοι τὸ ἔστειλαν καὶ ἐζήτησεν ἀπὸ τὸν Χριστιανὸν ἄλλα πέντε γρόσια.

Ἐπειδὴ ὅμως ὁ Χριστιανὸς ἐκεῖνος δὲν ἤθελε νὰ δώσῃ τὰ ζητηθέντα χρήματα, τὸν ἐπρόδωσαν εἰς τὸν Βεζύρην, ὅστις καὶ ἀπεφάσισε νὰ θανατώσουν καὶ ἐκεῖνον. Ἀλλ’ ἐπειδὴ ἦτο φίλος τῆς βασιλείας, τὸν διέσωσεν ἐκεῖνος ἀπὸ τὸν θάνατον· τὸν ἔρριψαν ὅμως εἰς σκοτεινήν τινα φυλακήν, εἰς τὴν ὁποίαν ἔκαμεν ἓξ μῆνας, κάθε δὲ ἑσπέρας ἔβλεπε μίαν ἀκτῖνα φωτὸς ἡ ὁποία ἤρχετο ἀπὸ τὸν τόπον, ὅπου ἀπεκεφάλισαν τὸν Μάρτυρα καὶ τοῦ ἔλαμπε μέσα εἰς τὴν φυλακήν. Ὅθεν παρηγορεῖτο, διότι ἀλλέως