ΡΩΜΑΝΟΣ ὁ εὐλογημένος οὗτος Νέος Ὁσιομάρτυς ἦτο ἀπὸ τὸ Καρπενήσιον, υἱὸς γονέων εὐσεβῶν, ὅμως ἀγραμμάτων· ὅθεν καὶ αὐτὸς ἔμεινεν ἀγράμματος, καὶ ἄλλο δὲν ἤξευρε παρὰ μόνον ὅτι εἶναι Χριστιανός. Ἐν μιᾷ δὲ τῶν ἡμερῶν ἤκουσέ τινας, οἱ ὁποῖοι διηγοῦντο διὰ τὸν Ἅγιον Τάφον τοῦ Κυρίου μας, καὶ παρακινηθεὶς μετέβη εἰς Ἱεροσόλυμα, καὶ προσκυνήσας τὸν Ζωοδόχον Τάφον καὶ ὅλους τοὺς Ἁγίους Τόπους, μετέβη εἰς τὴν Ἱερὰν Μονὴν τοῦ Ἁγίου Σάββα, ἀκούσας δὲ ἐκεῖ τὰ Μαρτύρια τῶν Ἁγίων, τὰ ὁποῖα ἀνεγίνωσκον οἱ Πατέρες, καὶ ὅτι οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες ὑπέμειναν διὰ τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ παντοειδῆ βασανιστήρια, διὰ ν’ ἀπολαύσουν τὰ μέλλοντα ἀγαθά, καὶ ἐρωτήσας καὶ μαθὼν ποῖα εἶναι ταῦτα, ἐπεθύμησε καὶ αὐτὸς ὁ ἀοίδιμος νὰ τὰ ἀπολαύσῃ μὲ μαρτύριον.

Ἐπιστρέψας λοιπὸν εἰς Ἱεροσόλυμα ἀνεκοίνωσε τὸν σκοπόν του εἰς τὸν τότε Πατριάρχην, ὁ ὁποῖος τὸν ἠμπόδιζεν ἀπὸ τὸ μαρτύριον διὰ τὸ ἄδηλον τῆς ἐκβάσεως καὶ διὰ νὰ μὴ ἀκολουθήσῃ καὶ κανένα κακὸν εἰς τὸν Ἅγιον Τάφον. Ὁ Ἅγιος ὅμως, ποθῶν ἐξ ὅλης ψυχῆς τὸ μαρτύριον, δὲν ἠδύνατο νὰ βαστάσῃ τὴν φλόγα, ἣτις ἤναπτεν εἰς τὴν καρδίαν του· ὅθεν φυγὼν ἐκεῖθεν μετέβη εἰς Θεσσαλονίκην, καὶ παρουσιασθεὶς εὐθὺς εἰς τὸν Κριτὴν ὡμολόγησε παρρησίᾳ ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι Θεὸς ποιητὴς τοῦ παντὸς καὶ Σωτὴρ τῶν ἀνθρώπων, ὁ δὲ προφήτης τῶν Ἀγαρητῶν εἶναι μυθολόγος, ἀπατεὼν καὶ πολέμιος τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἡ δὲ θρησκεία του εἶναι μία πλάνη, πλήρης μύθων ἀξίων γέλωτος. Ἀκούσας ταῦτα ὁ κριτὴς ἐπρόσταξε καὶ τὸν ἔδειραν σφοδρῶς, τοῦ ἀπέσπασαν λωρίδας ἀπὸ τὰ πλευρά, τοῦ ἔσχισαν τὰς παρειὰς μὲ πέταλα καὶ μὲ διάφορα ἄλλα βασανιστήρια τὸν ἐβίαζον ν’ ἀρνηθῇ τὸν Χριστόν. Ἐπειδὴ δὲ κατ’ οὐδένα τρόπον δὲν ἐπείθετο, ἀλλ’ ἔμενε στερεὸς εἰς τὴν πίστιν τοῦ Χριστοῦ, ἀπεφάσισεν ὁ κριτὴς νὰ τὸν θανατώσουν διὰ ξίφους· τυχὼν δὲ ἐκεῖ ὁ πλοίαρχος τῶν φρεγατῶν τῆς Θεσσαλονίκης, ἐζήτησε τὸν Μάρτυρα ἀπὸ τὸν κριτήν, ἵνα τὸν ἔχῃ διὰ τὸ κουπί, λέγων, ὅτι αὐτὴ ἡ τιμωρία εἶναι δι’ αὐτὸν μεγαλυτέρα καταδίκη ἀπὸ τὸν διὰ ξίφους θάνατον, εἰς δὲ τὴν φρεγάταν θὰ ἐβασανανίζετο εἰς ὅλην του τὴν ζωήν. Ταῦτα εἶπεν ὁ πλοίαρχος, ὁ δὲ λόγος αὐτοῦ ἢρεσεν εἰς ὅλους καὶ τοῦ τὸν ἐχάρισαν· λαβὼν δὲ ἐκεῖνος τὸν Μάρτυρα τοῦ ἐξύρισε τὰ γένεια καὶ τὴν κόμην, καὶ τὸν ἔβαλε νὰ σύρῃ τὸ κουπὶ εἰς τὸ πλοῖόν του.