ΗΛΙΑΣ ὁ μακάριος Νέος Ὁσιομάρτυς ἦτο ἐκ μιᾶς πόλεως τῆς Μεσσηνίας, Καλάμας καλουμένην, κουρεὺς τὴν τέχνην διότι δὲ ἦτο φρόνιμος καὶ ἔμπειρος εἰς τὰ πολιτικά, εἶχον εἰς αὐτὸν ὅλοι οἱ προεστῶτες ὑπόληψιν καὶ πάντοτε τὸν συνανεστρέφοντο, λαμβάνοντες παρ’ αὐτοῦ συμβουλάς. Μίαν δὲ φορὰν διηγούμενοι διαφόρους ὑποθέσεις, ἀνέφερον καὶ διὰ τὰ πολλὰ καὶ βαρύτατα χρέη καὶ ἄλλα μύρια βάσανα, ὅσα ἐδοκίμαζον εἰς ἐκεῖνον τὸν καιρὸν τῆς πρώτης αἰχμαλωσίας οἱ τῆς Πελοποννήσου Χριστιανοί [1]· αὐτὸς δὲ ὁ εὐλογημένος, μὲ πολὺν πόνον καὶ θλῖψιν τῆς καρδίας ἀπεκρίθη πρὸς τοὺς προεστῶτας, λέγων, ὅτι πρέπει νὰ φροντίσωσι νὰ ἐλαφρύνωσι τοὺς Χριστιανοὺς τῶν βαρέων δοσιμάτων, διότι κινδυνεύουσι νὰ ἀρνηθῶσι τὴν πίστιν των καὶ νὰ γίνωσι Τοῦρκοι. Εἰς τοῦτο οἱ προεστῶτες τοῦ ἠναντιώνοντο λέγοντες, ὅτι δὲν ἔχουν κανένα κίνδυνον οἱ Χριστιανοί. Τότε αὐτὸς τοὺς εἶπεν· «Ἐμὲ ἂν δώσῃ τις ἓν φέσι, ἀλλάσσω τὴν πίστιν μου». Εἷς δὲ τῶν προεστώτων, θέλων νὰ χαριεντισθῇ ἔστειλε καὶ τοῦ ἠγόρασεν ἓν φέσι καὶ εὐθὺς αὐτὸς ἐπῆγεν εἰς τὸν κριτὴν τοῦ τόπου καὶ ἤλλαξε τὴν πίστιν του. Ὅθεν ἔμειναν οἱ Χριστιανοὶ ὑπερβολικὰ λυπημένοι διὰ τὸ τοιοῦτον.
Μετὰ παρέλευσιν ὀλίγου καιροῦ ἦλθεν εἰς ἑαυτὸν ὁ ἀοίδιμος καὶ μετανοήσας δι’ ἐκεῖνο ὅπερ ἔπραξε, παρευθὺς ἔφυγε καὶ ἐπῆγεν εἰς τὸ Ἅγιον Ὅρος καὶ ἐξωμολογήθη μετὰ μεγάλης συντριβῆς τὴν ἁμαρτίαν του, ποιήσας δὲ τὸν πρέποντα κανόνα καὶ μυρωθεὶς ἔγινε Μοναχὸς καὶ διήνυσεν ἐκεῖ ἐναρέτως καὶ ὁσίως ὀκτὼ (8) ἔτη. Ἡ συνείδησις ὅμως τὸν ἔτυπτε πάντοτε, ὑπενθυμίζουσα εἰς αὐτὸν τὸ λόγιον τοῦ Κυρίου τὸ λέγον· «Ὅστις δ’ ἂν ἀρνήσηταί με ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ἀρνήσομαι αὐτὸν κἀγὼ ἔμπροσθεν τοῦ Πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς» (Ματθ. ι’ 33). Τοῦτο δὲ εἶπεν εἰς ἐνάρετόν τινα πνευματικόν, ὅστις συνεβούλευσεν αὐτὸν νὰ ὑπάγῃ εἰς τὰς Καλάμας καὶ ἐκεῖ νὰ ὁμολογήσῃ παρρησίᾳ τὸν Χριστόν.
Λαβὼν λοιπόν, ὁ εὐλογημένος, τὴν εὐχὴν τοῦ πνευματικοῦ καὶ ἔχων στερεὰν τὴν ἀπόφασιν, ἀνεχώρησε καὶ ἐπῆγεν εἰς τὰς Καλάμας, ἐκεῖ δὲ ἐφανέρωσεν εἰς τοὺς πνευματικοὺς τὸν σκοπόν του. Οὗτοι ὅμως, φοβούμενοι μήπως δειλιάσῃ τὸν ἠμπόδιζον νὰ προχωρήσῃ εἰς τὸ μαρτύριον. Ἀλλ’ αὐτός, ὡς στερρὸς ἀδάμας, δὲν ὑπελόγισε τελείως τὸν φόβον, ἀλλὰ κοινωνήσας τὰ Ἄχραντα Μυστήρια, εὐθὺς παρουσιάζεται εἰς τὴν ἀγορὰν καὶ περιφέρεται εἰς τοὺς δρόμους τῆς πόλεως·