ΦΑΝΟΥΡΙΟΣ ὁ λαμπρὸς ἀθλητὴς τοῦ Κυρίου καὶ Μάρτυς ἀήττητος, πόθεν ἦτο, καὶ ποίους γονεῖς εἶχε, καὶ εἰς ποῖον καιρόν, καὶ μὲ τίνας βασιλεῖς ἔκαμε τὴν πάλην καὶ τὸν ἀγῶνά του, δὲν ἠδυνήθημεν ποτὲ νὰ τὸ μάθωμεν· ἐπειδὴ καὶ ὁ βίος αὐτοῦ ἐχάθη ἀπὸ τοῦ καιροῦ τὰς ἀνωμαλίας, ἀπὸ τὰς ὁποίας καὶ ἄλλα πολλὰ πράγματα ἐχάθησαν, καὶ ἄδηλα καὶ ἀφανῆ ἐγένοντο. Τοῦτο μόνον ἔχομεν γνωστόν, ὅτι τὸν καιρὸν ὅπου ἐξουσίασαν οἱ Ἀγαρηνοὶ τὴν περίφημον νῆσον Ρόδον διὰ τὰς ἁμαρτίας μας, ἐκεῖνος ὅπου ἔγινεν ἐξουσιαστὴς αὐτῆς τῆς νήσου ἠβουλήθη νὰ ἀνακτίσῃ τὰ τείχη τῆς χώρας, τὰ ὁποῖα εἶχον πρωτύτερα οἱ πολέμιοι κατηδαφισμένα. Ἦσαν δὲ εἰς τὸ ἔξω μέρος τοῦ φρουρίου μερικαὶ ἠρειπωμέναι οἰκίαι, αἱ ὁποῖαι, ᾄδεται λόγος, ὅτι ἦσαν αὐτὸ τὸ πρῶτον φρούριον, τὸ ὁποῖον εἶναι πρὸς τὸ νότιον μέρος τῆς νήσου, μακρὰν ὡς ἓν στάδιον. Ἀπὸ ἐκεῖνα δὲ τὰ ἐρείπια ἐσύναξεν ὁ Ἀγαρηνὸς τὰς πέτρας διὰ τὴν οἰκοδομήν.
Ἐκεῖ λοιπὸν σκάπτοντες καὶ ἀναχώνοντες τὸν τόπον ἐκεῖνον, εὗρον μίαν ὡραιοτάτην Ἐκκλησίαν· πλὴν ἦτο καὶ αὐτὴ ἐν μέρει ἠρειπωμένη. Ἀνασκάψαντες δὲ ἕως τὸ δάπεδον τοῦ Ναοῦ, εὗρον καὶ πολλὰς ἁγίας Εἰκόνας, ἀλλ’ ἐφθαρμένας καὶ ἠφανισμένας, μόνη δὲ ἡ τοῦ Ἁγίου Φανουρίου εἰκὼν ἦτο σῴα καὶ ἀκεραία, ὡς νὰ τὴν εἶχέ τις ζωγραφήσει κατὰ τὴν αὐτὴν ἡμέραν. Εὑρεθέντος λοιπὸν τούτου τοῦ πανσέπτου Ναοῦ μὲ τὰς ἱερὰς ἐκείνας εἰκόνας, ἔρχεται ὁ Πανιερώτατος Ἀρχιερεὺς τοῦ τόπου, Νεῖλος ὀνόματι, ἄνθρωπος ἁγιώτατος καὶ λόγιος καὶ ἀνέγνωσε τὰ τῆς εἰκόνος ἐκείνης γράμματα τὰ ὁποῖα ἔλεγον· «Ὁ Ἅγιος Φανούριος».
Ἦτο δὲ ἡ εἰκὼν ἐζωγραφισμένη τοιουτοτρόπως. Ὁ Ἅγιος στρατιωτικὰ ἐνδεδυμένος, νέος πολὺ εἰς τὴν ἡλικίαν, κρατῶν εἰς τὴν δεξιὰν χεῖρα Σταυρόν, εἰς τὸ ἄνωθεν μέρος τοῦ Σταυροῦ ἔχει μίαν ἀνημμένην λαμπάδα· γύρωθεν ἡ εἰκὼν ἔχει σεσημειωμένα δώδεκα μαρτύρια· ἔχει τὸν Ἅγιον ἐξεταζόμενον ἔμπροσθεν τοῦ ἐξουσιαστοῦ καὶ εὑρισκόμενον ἐν μέσῳ πολλῶν στρατιωτῶν, οἱ ὁποῖοι τὸν δέρουν μὲ πέτρας εἰς τὸ στόμα καὶ εἰς τὴν κεφαλήν· τὸν ἔχει κατὰ γῆς ἡπλωμένον καὶ τὸν μαστιγώνουν οἱ στρατιῶται· τὸν ἔχει καθήμενον γυμνόν, καὶ μὲ σιδηρᾶ ἐργαλεῖα καταξέουν τὰς σάρκας του· τὸν ἔχει εὑρισκόμενον εἰς τὴν φυλακήν εἶναι πάλιν ἱστάμενος καὶ ἐξεταζόμενος ἔμπροσθεν τοῦ τυράννου· εἰς ἄλλο μέρος καίεται μὲ λαμπάδας· εἶναι εἰς μάγγανον δεδεμένος εὑρίσκεται ἐν μέσῳ θηρίων· εἶναι μὲ ἕνα λίθον μεγάλον πλακωμένος· στέκεται ἔμπροσθεν τῶν εἰδώλων κρατῶν εἰς τὰς χεῖράς του ἄνθρακας ἀνημμένους καὶ ἕνας διάβολος εἰς τὸν ἀέρα, ὡς νὰ θρηνῇ καὶ νὰ κλαίῃ· φαίνεται ἀνάμεσα εἰς μίαν μεγάλην κάμινον ὀρθός, ὡς νὰ κάμνῃ προσευχήν, ἔχων ὑψωμένας τὰς χεῖράς του εἰς τὸν οὐρανόν.