αὐτὸς δὲ μετέβη εἰς τὴν πόλιν Νάουσαν, πλησίον τῆς ὁποίας ἐπὶ τοῦ ὄρους ἔκτισε τὸν ἱερὸν Ναὸν τῶν Ἀρχαγγέλων καὶ τὴν ὁμώνυμον εὐπρεπῆ Μονήν [1], ἐν τῇ ὁποίᾳ οὐκ ὀλίγοι εὐσεβεῖς καὶ ἐνάρετοι ἐκ τῶν πέριξ καθημερινῶς προσερχόμενοι καὶ μετὰ πόθου τὸ μοναχικὸν σχῆμα ἀνταλλάσσοντες ἀνθ’ ὅλων τῶν ἐγκοσμίων ἀγαθῶν ἐγένοντο ἀδελφοὶ τῆς Μονῆς καὶ συνηγωνίζοντο μὲ νηστείας, ἀγρυπνίας καὶ προσευχάς, ἀλλὰ καὶ μὲ κόπους σωματικῶν ἔργων ἐφιλοτιμοῦντο θεαρέστως, διὰ νὰ φθάσουν εἰς βίου καὶ ἀρετῆς τελειότητα, ἄριστα παραδειγματιζόμενοι ὑπὸ τοῦ εὐσεβόφρονος καὶ Ὁσίου τούτου Πατρός, ὅστις ἐποίμαινεν αὐτοὺς καὶ καθωδήγει εἰς νομὰς σωτηρίους κατὰ κοινὴν αὐτῶν παράκλησιν. Εἰς τὴν Μονὴν ταύτην κατέφευγον καὶ οἱ περίοικοι Χριστιανοί, κατὰ τὰς δεινὰς περιστάσεις τῶν χρόνων ἐκείνων καὶ εὕρισκον παρηγορίαν. Εἰς τὴν Μονὴν ταύτην ἡ εὐσέβεια ἐνισχυομένη ἐκρατύνετο καὶ τὰ πλήθη τῶν πιστῶν ἀκλόνητα ἐν τῇ Ὀρθοδοξίᾳ διέμενον.
Μετά τινα χρόνον ἐπανέρχεται εἰς τὴν ἐν Βεροίᾳ ἑτέραν Μονὴν διὰ νὰ ἐπισκεφθῇ καὶ ἐκ τοῦ σύνεγγυς καὶ ἐπὶ μᾶλλον παροτρύνῃ εἰς τὸν τῆς σωτηριώδους ἀρετῆς θεοφιλῆ ἀγῶνα τοὺς ἐκεῖ ἀσκουμένους Μοναχούς, τοὺς ὁποίους δὲν ἔπαυσεν ἀγαπῶν καὶ πατρικῶς ὑπὲρ αὐτῶν μεριμνῶν. Ἐλθὼν δὲ εἰς προβεβηκυῖαν ἡλικίαν, προεγνώρισεν ὅτι ἐπέστη ὁ χρόνος τοῦ θανάτου αὐτοῦ· ἐκάλεσε λοιπὸν πάντας τοὺς ἐν τῇ Μονῇ πατέρας, τοὺς ἐνουθέτησε δεόντως, ὅπως ἐμπρέπει εἰς ἐνάρετον πνευματικὸν πατέρα κηδόμενον τῆς ψυχικῆς σωτηρίας τῶν τεκνων αὐτοῦ. Βλέπων δὲ αὐτοὺς δυσφοροῦντας καὶ ἀφθόνως δακρύοντας διὰ τὴν στέρησιν αὐτοῦ, τοὺς ἐπαρηγόρησε καὶ τοὺς ἐδίδαξεν ἱκανὰ περὶ ζωῆς καὶ θανάτου, καὶ μάλιστα περὶ ἀθανασίας τῆς ψυχῆς, πρὸς στερέωσιν αὐτῶν ἐν θεοσεβείᾳ καὶ ἀρετῇ, καὶ παρέδωκε τὴν ἁγίαν αὐτοῦ ψυχὴν εἰς χεῖρας Θεοῦ, ὑμνῶν, εὐχαριστῶν καὶ δοξάζων Αὐτόν, ὅστις τὸν κατηξίωσε νὰ ἀποθέσῃ τὸ φθαρτὸν σαρκίον καὶ νὰ τὸν προσλάβῃ εἰς τὴν αἰωνίαν μακαριότητα, ἔνθα οὐκ ἔστι λύπη, οὐ στεναγμός, ἀλλὰ χαρὰ καὶ βίος ἀγγελικός.
Τοιοῦτος ὁ βίος τοῦ Ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Θεοφάνους τοῦ Νέου, ὅστις ὁσίως καὶ θεοπρεπῶς διαβιώσας καὶ ἀπρόσβλητος ἐκ τῶν πειρασμῶν τοῦ μισοκάλου διαμείνας, ἐκέρδησε τὴν σωτηρίαν τῆς ψυχῆς αὐτοῦ, ἀνθ’ ἧς οὐδὲν ἀντάλλαγμά ἐστι πολυτιμότερον ἐν τῷ κόσμῳ. Τὸ δὲ τίμιον αὐτοῦ λείψανον ἐναποτεθὲν εἰς εὐπρεπῆ λάρνακα ἐτάφη εἰς τὴν Μονὴν ἐν τῇ ὁποίᾳ ἐτελεύτησεν.