ΚΑΤΑ τὴν παροῦσαν τρίτην Κυριακὴν τῶν Νηστειῶν ἑορτάζομεν τὴν προσκύνησιν τοῦ Τιμίου καὶ Ζωοποιοῦ Σταυροῦ, διὰ τὰς ἀκολούθους αἰτίας.
Πρῶτον ἐπειδὴ διὰ τῆς τεσσαρακονθημέρου νηστείας τρόπον τινὰ σταυρούμεθα καὶ νεκρούμεθα καὶ ἡμεῖς ἀπὸ τὰ πάθη καὶ λαμβάνομεν αἴσθησιν πικρίας, μὲ τὸ νὰ ἀκηδιῶμεν καὶ νὰ καταπίπτωμεν. Διὰ τοῦτο προτίθεται ὁ Τίμιος καὶ Ζωοποιὸς Σταυρὸς πρὸς ὑποστηριγμὸν ἡμῶν καὶ ἀνάμνησιν τοῦ Πάθους τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τρόπον τινὰ παραμυθούμενος ἡμᾶς καὶ λέγων· «Ἐὰν ὁ Χριστός, Θεὸς ὢν ἀληθινὸς καὶ σάρκα λαβὼν ἐσταυρώθη διὰ σᾶς, πόσον πρέπει σεῖς δι’ Αὐτὸν νὰ πάσχετε;». Οὕτω δὲ μὲ τὴν σύγκρισιν τῶν Δεσποτικῶν θλίψεων καὶ ὑπόμνησιν τῶν Ἐκείνου παθημάτων καὶ τὴν ἐλπίδα τῆς δόξης, τῆς διὰ τοῦ Σταυροῦ, λαμβάνομεν ἀναψυχὴν καὶ ἐλαφρύνονται οἱ ἀπὸ τὴν νηστείαν κόποι μας. Διότι καθὼς ὁ Σωτὴρ ἡμῶν εἰς τὸν Σταυρὸν ἀναβάς, ἐδοξάσθη διὰ τὸν ἐξευτελισμόν, τὸν ὁποῖον ὑπέστη καὶ διὰ τὰς πικρίας τὰς ὁποίας ἐδοκίμασεν, οὕτω καὶ ἡμεῖς πρέπει νὰ πράττωμεν, διὰ νὰ συνδοξασθῶμεν μὲ αὐτόν, ἀνίσως καὶ ἡμεῖς κατὰ τὸ παρὸν ὀλίγον τι πάσχωμεν.
Δευτέρα αἰτία διὰ τὴν ὁποίαν κάμνομεν σήμερον τὴν προσκύνησιν τοῦ Τιμίου Σταυροῦ εἶναι ἡ ἑξῆς. Ἐπειδὴ καθὼς οἱ πορευόμενοι ταχέως εἰς ὁδόν τινα μακρυνὴν ἀποκάμνουσιν ἀπὸ τὸν κόπον, ἐὰν δὲ τυχὸν εὕρωσιν ἔμπροσθέν των δένδρον τι καλόν, ἔχον σκιὰν καλήν, κάθηνται κάτωθεν αὐτοῦ ἐπὶ πολὺ καὶ ἀναπαύονται, οὕτω δὲ λαμβάνοντες ἀναψυχὴν ἐγείρονται μὲ νέας δυνάμεις καὶ συνεχίζουν καὶ τελειώνουν καὶ τὴν ὑπόλοιπον ὁδόν των· οὕτω καὶ ἐδῶ κατὰ τὸν καιρὸν τῆς νηστείας καὶ εἰς τὸ μέσον τῆς κοπιαστικῆς αὐτῆς ὁδοῦ τρόπον τινὰ ἐφυτεύθη παρὰ τῶν θείων Πατέρων ὁ Ζωηφόρος Σταυρός, ἵνα διὰ μὲν τοὺς προλαβόντας κόπους φέρῃ εἰς ἡμᾶς ἄνεσιν καὶ ἀναψυχήν, ἐνισχύσῃ δὲ ἡμᾶς διὰ τὴν ἐπιτέλεσιν καὶ τῶν ὑπολοίπων, καθιστῶν αὐτοὺς ἐλαφροὺς καὶ εὐκολονικήτους.
Τρίτη δὲ αἰτία, διὰ τὴν ὁποίαν προβάλλεται σήμερον ἡ προσκύνησις τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, εἶναι ἡ ἑξῆς: Ἐπειδὴ καθὼς ὅταν βασιλεύς τις μέλλῃ νὰ ὑπάγῃ εἰς πόλιν ἢ τόπον τινὰ προπορεύονται αἱ σημαῖαι καὶ τὰ σκῆπτρα, μετὰ δὲ ταῦτα ἔρχεται καὶ ὁ βασιλεὺς νικητὴς καὶ θριαμβευτής,