Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ Κυριακῇ δευτέρᾳ ἀπὸ τοῦ Πάσχα, τὰ ἐγκαίνια ἑορτάζομεν τῆς Χριστοῦ Ἀναστάσεως καὶ τὴν τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου ΘΩΜΑ ΨΗΛΑΦΗΣΙΝ.

ΕΙΚΟΝΑ
Βυ­ζα­ντι­νὴ φο­ρη­τὴ εἰ­κὼν ΙΔʹ αἰ­ῶ­νος, εὑ­ρι­σκο­μέ­νη ἐν
Πα­να­γί­ᾳ Πε­ρι­βλέ­πτῳ Ἀ­χρί­δος.

ΕΓΚΑΙΝΙΑ, ἤτοι μνεία τῶν ἐπισήμων πραγμάτων, ἦτο συνήθεια εἰς τοὺς Ἑβραίους κατ᾽ ἔτος νὰ γίνωνται, διὰ νὰ μὴ λησμονῶνται τὰ μεγάλα καὶ ἐξαίσια ἔργα, τῶν ὁποίων ἡ ἐνθύμησις ἐγίνετο διδασκαλίας καὶ σωτηρίας ὑπόθεσις. Διὰ τοῦτο οἱ Ἑβραῖοι πρῶτον ἐν Γαλγάλοις ἐποίησαν τὸ Πάσχα, ἐγκαινίζοντες, δηλαδὴ ἀνακαλοῦντες εἰς τὴν μνήμην των, τὴν παράδοξον διάβασιν τῆς Ἐρυθρᾶς θαλάσσης, εἰς τὴν ὁποίαν εἶδον τοὺς Αἰγυπτίους ὑποβρυχίους ἀπὸ τὴν παντοδύναμον τοῦ Ὑψίστου δεξιάν. Ἐκ ταύτης τῆς αἰτίας ἐγκαινίζετο καὶ ἡ Σκηνὴ τοῦ Μαρτυρίου καὶ πολυτελῶς ἑωρτάζετο· ἐντεῦθεν καὶ ἡ Βασιλεία τοῦ Δαβὶδ καὶ τὰ ἄλλα, διὰ νὰ μὴ λέγω αὐτὰ ἓν πρὸς ἕν. Ἐπειδὴ λοιπὸν ἀπὸ ὅλα τὰ Μυστήρια τῆς Ἁγίας ἡμῶν Πίστεως ὑπερμέγιστον καὶ ὑπὲρ πᾶσαν ἔννοιαν καὶ λόγον ἔργον τυγχάνει ἡ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ Ἀνάστασις, διὰ τοῦτο ὄχι μόνον κατ’ ἔτος αὐτὴν ἐγκαινίζομεν καὶ ἑορτάζομεν, ἀλλὰ καὶ πάντοτε καὶ εἰς κάθε ὀκτὼ ἡμέρας. Πρῶτος λοιπὸν ἐγκαινισμὸς τῆς Ἀναστάσεως εἶναι ἡ παροῦσα Κυριακή, ἡ ὁποία κυρίως δύναται νὰ λέγηται καὶ ὀγδόη καὶ πρώτη· ὀγδόη μέν, ὡς ἀπὸ τοῦ Πάσχα, πρώτη δέ, ὡς ἀρχὴ τῶν ἄλλων· καὶ πάλιν ὀγδόη, ὅτι εἰς τύπον καὶ εἰκόνα λαμβάνεται τῆς ἀτελευτήτου ἡμέρας ἐκείνης τῆς ἐν τῷ μέλλοντι αἰῶνι· ἡ ὁποία καὶ πρώτη καὶ μία θέλει εἶναι βεβαιότατα, καθότι νύκτα δὲν τὴν διαδέχεται. Ταῦτα περὶ τῶν ἐγκαινίων. Ἡ δὲ περὶ τοῦ θείου Ἀποστόλου Θωμᾶ ἱστορία οὕτως ἔχει.

Ὁ θεῖος οὗτος Ἀπόστολος, κεκρυμμένος ὢν διὰ τὸν φόβον τῶν Ἑβραίων, ἔτυχε νὰ λείπῃ ἀπὸ τὴν συνοδείαν τῶν ἄλλων Μαθητῶν, ὅταν ὁ Κύριος κατ’ αὐτὴν τὴν Κυριακήν, καθ’ ἣν ἀνέστη, κεκλεισμένων τῶν θυρῶν, ἦλθε καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον αὐτῶν καὶ ἔδωκεν εἰς αὐτοὺς τὸν γλυκύτατον χαιρετισμόν, τὴν εἰρήνην. Ὕστερον λοιπὸν οἱ μὲν ἄλλοι Μαθηταὶ ἔλεγον, ὅτι «ἑωράκαμεν τὸν Κύριον», αὐτὸς δὲ ἔλεγεν, ὅτι ἂν αὐτὸς δὲν βάλῃ τὴν χεῖρά του εἰς τὴν πλευράν του καὶ τὸν δάκτυλόν του εἰς τὸν τύπον τῶν ἥλων, δὲν θέλει πιστεύσει.