Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου πατρὸς ἡμῶν ΕΥΦΡΟΣΥΝΟΥ τοῦ μαγείρου.

ΕΙΚΟΝΑ
Τοι­χο­γρα­φί­α ἐκ τῆς Ἱ. Μονῆς Βαρ­λα­ὰμ Με­τε­ώ­ρων.
Ἔρ­γον ΙϚʹ αἰ­ῶ­νος.

ΕΥΦΡΟΣΥΝΟΣ ὁ Ὅσιος πατὴρ ἡμῶν ἐγεννήθη ἀπὸ ἀγροίκους γονεῖς καὶ ἑπομένως ἀνατραφεὶς μὲ ἰδιωτικὴν καὶ ἀπαίδευτον ἀνατροφήν, ὕστερον εἰσῆλθεν εἰς Μοναστήριον καὶ ἐνδυθεὶς τὸ ἅγιον Σχῆμα ἔγινεν ὑπηρέτης τῶν Μοναχῶν. Ἐπειδὴ δὲ κατεγίνετο πάντοτε εἰς τὸ μαγειρεῖον ὡς ἀγροῖκος, κατεφρονεῖτο ἀπὸ ὅλους τοὺς Μοναχοὺς καὶ περιεπαίζετο· πλὴν ὑπέφερεν ὁ μακάριος ὅλας τὰς καταφρονήσεις μὲ γενναιότητα καρδίας καὶ σύνεσιν καὶ ἡσυχίαν τοῦ λογισμοῦ, χωρὶς νὰ ταράττεται δι’ ὅλου. Διότι, ἂν καὶ ἦτο ἰδιώτης κατὰ τὸν λόγον, ὅμως δὲν ἦτο ἰδιώτης κατὰ τὴν γνῶσιν, καθὼς τοῦτο θὰ ἀποδείξῃ καθαρώτατα αὐτὸ τὸ ὁποῖον θέλομεν τώρα ἀμέσως ἀναφέρει ἐν συνεχείᾳ.

Εἰς τὸ Μοναστήριον ἐκεῖνο, ὅπου εὑρίσκετο ὁ ἀοίδιμος οὗτος Εὐφρόσυνος, ἦτο καὶ εἷς Ἱερεὺς φίλος τοῦ Θεοῦ, ὅστις παρεκάλει προθύμως νὰ φανερώσῃ εἰς αὐτὸν ὁ Θεὸς τὰ ἀγαθά, τὰ ὁποῖα μέλλουν νὰ ἀπολαύσουν οἱ ἀγαπῶντες αὐτόν. Μίαν νύκτα λοιπόν, κοιμωμένου τοῦ Ἱερέως, ἐφάνη εἰς τὸν ὕπνον του, ὅτι εὑρέθη ἐντὸς κήπου τινὸς καὶ ἔβλεπε τὰ ἐκεῖ εὑρισκόμενα πανευφρόσυνα ἀγαθὰ μὲ θάμβος καὶ ἔκστασιν· ἐκεῖ δὲ εἶδε καὶ τὸν ἀνωτέρω μάγειρον τοῦ Μοναστηρίου Εὐφρόσυνον, ὅστις ἵστατο εἰς τὸ μέσον τοῦ κήπου, καὶ ἀπελάμβανε τὰ διάφορα ἀγαθὰ ἐκεῖνα. Πλησιάσας λοιπὸν εἰς αὐτόν, ἠρώτα διὰ νὰ μάθῃ, ποῖος ἆρά γε εἶναι ὁ κῆπος ἐκεῖνος καὶ πῶς εὑρέθη εἰς αὐτόν. Ὁ δὲ Εὐφρόσυνος ἀπεκρίθη· «Ὁ κῆπος οὗτος εἶναι ἡ κατοικία τῶν ἐκλεκτῶν τοῦ Θεοῦ [1]· ἐγὼ δὲ διὰ τὴν πολλὴν ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ μου συνεχωρήθην να εὑρίσκωμαι ἐδῶ». Λέγει τότε ὁ Ἱερεύς· «Καὶ τί ἆρά γε κάμνεις εἰς τὸν κῆπον τοῦτον;». Ὁ Εὐφρόσυνος ἀπεκρίθη· «Ἐγὼ ἐξουσιάζω ὅλα ὅσα βλέπεις ἐδῶ, χαίρω δὲ καὶ εὐφραίνομαι εἰς τὴν τούτων θεωρίαν καὶ νοερὰν ἀπόλαυσιν». Εἶπε τότε ὁ Ἱερεὺς εἰς τὸν Εὐφρόσυνον· «Δύνασαι νὰ μοὶ δώσῃς κανὲν ἀπὸ τὰ ἀγαθὰ ταῦτα;». Ὁ δὲ Εὐφρόσυνος ἀπεκρίθη· «Ναί, θὰ λάβῃς ἀπὸ ὅλα αὐτὰ μὲ τὴν Χάριν τοῦ Θεοῦ μου».

Τότε ὁ Ἱερεὺς ἔδειξεν εἰς τὸν Εὐφρόσυνον μῆλά τινα καὶ ἐζήτει νὰ τοῦ δώσῃ, ἀπὸ αὐτά· λαβὼν δὲ μερικὰ μῆλα ὁ Εὐφρόσυνος ἔβαλεν αὐτὰ εἰς τὸ ἐπανωφόριον τοῦ Ἱερέως, εἰπών· «Ἰδού, κατατρύφησον τὰ μῆλα τὰ ὁποῖα ἐζήτησας».


Ὑποσημειώσεις

[1] Σημειοῦμεν ἐνταῦθα, ὅτι (καθὼς εἰς πολλὰ μέρη λέγει ὁ θεῖος Γρηγόριος ὁ Διάλογος ἐν τῇ Τετραβίβλῳ αὐτοῦ, ἔνθα περὶ πολλῶν Ἁγίων ἱστορεῖ) τὰ ἀγαθά, τὰ ὁποῖα μέλλουν νὰ ἀπολαύσουν οἱ ἀγαπῶντες τὸν Θεόν, ὑπερβαίνουσι πᾶν εἶδος καὶ σχῆμα καὶ οὐδεμίαν ὁμοιότητα ἔχουν μὲ τὰ γήϊνα ταῦτα ἀγαθά. Ὅθεν εἶπεν ὁ Παῦλος· «Ἃ ὀφθαλμὸς οὐκ εἶδε καὶ οὐς οὐκ ἤκουσε καὶ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη, ἃ ἡτοίμασεν ὁ Θεὸς τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτὸν» (Αʹ Κορ. βʹ 9)· πλὴν συγκαταβαίνων ὁ Θεὸς τὴν ἀσθένειαν τῶν ἀνθρώπων πολλάκις σχηματίζει αὐτά, διὰ τῆς χάριτος καὶ δυνάμεώς του, μὲ τὰ γήϊνα ταῦτα ἀγαθά· οἷον μὲ παραδείσους, μὲ ἄνθη, μὲ μῆλα, μὲ φῶτα αἰσθητὰ καὶ μὲ ἄλλα ὅμοια, ἀφ’ ἑνὸς μὲν ἵνα μὲ αὐτὰ παρηγορήσῃ τρόπον τινὰ τὸν πόθον τῶν ἀνθρώπων, καὶ ἐξ ἄλλου ἵνα διὰ τῶν αἰσθητῶν καὶ φαινομένων ἀγαθῶν ἀναβιβάσῃ τὴν διάνοιαν αὐτῶν εἰς τὴν θεωρίαν καὶ ἔννοιαν τῶν νοητῶν καὶ ἀοράτων ἐκείνων ἀγαθῶν, τὰ ὁποῖα θὰ ἀπολαύσωσιν ἐν οὐρανοῖς οἱ Δίκαιοι.

[2] Βλέπε τὴν περὶ τοῦ Ἁγίου Εὐφροσύνου διήγησιν μετὰ παραλλαγῆς ἀναφερομένην εἰς τὸ Βʹ βιβλίον τοῦ «Εὐεργετινοῦ». Ὑπόθεσις Αʹ (ἡμετέρα ἔκδοσις, τόμ. Βʹ, σελ. 29-33).