Διήγησις περὶ τῶν ΙΒΗΡΩΝ, ἤτοι τῶν νῦν καλουμένων Γεωργιανῶν, πῶς ἦλθον εἰς θεογνωσίαν παρά τινος γυναικός.

ΕΙΣ τὰς ἡμέρας τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου τοῦ Μεγάλου, ἐν ἔτει τλβ’ (332), ἤκμασε Γυνή τις εὐσεβής, ἡ ὁποία ἦτο ἄκρως γεγυμνασμένη εἰς τὴν ἀσκητικὴν πολιτείαν. Ὅθεν μολονότι ᾐχμαλωτίσθη ἀπὸ τοὺς Ἴβηρας, μετεχειρίζετο καὶ ἐκεῖ ἡ μακαρία τοὺς ἰδίους ἀγῶνας τῆς ἀσκήσεως, ἐπειδὴ δὲ οἱ Ἴβηρες ἧσαν τότε ἐστερημένοι τῆς ἰατρικῆς, διὰ τοῦτο, ὅταν τυχὸν ἠσθένουν, συνήθιζον νὰ προστρέχωσιν οἱ μὲν πρὸς τοὺς δέ, ζητοῦντες νὰ μάθωσι τὸν τρόπον τῆς ἰατρείας τῆς ἀσθενείας των ἐξ ἐκείνων, ὅσοι μὲ τὴν πεῖραν ἐδοκίμασαν τὴν τοιαύτην ἀσθένειαν. Ὅθεν γυνή τις, ἔχουσα παιδίον, τὸ ὁποῖον δεινῶς ἔπασχεν, ἐπῆγεν εἰς τὴν ἀνωτέρω θεοσεβεστάτην Γυναῖκα, ζητοῦσα νὰ μάθῃ ἀπ’ αὐτήν, τὶ νὰ πράξῃ εἰς τὴν ἀσθένειαν τοῦ τέκνου της. Ἐκείνη δὲ λαμβάνουσα τὸ παιδίον καὶ θέσασα τοῦτο ἐπὶ κλίνης παρεκάλεσε τὸν Κύριον νὰ τὸ ἰατρεύσῃ· ὁ δὲ τὰ κρυπτὰ τῶν καρδιῶν γινώσκων Κύριος, χωρὶς νὰ βραδύνῃ ἐθεράπευσε αὐτόν.

Ἐκ τῆς αἰτίας ταύτης ἡ θαυμασία ἐκείνη Γυνὴ ἔγινε τόσον περίφημος, ὥστε ἡ φήμη της ἔφθασεν ἕως καὶ εἰς τὰ ὦτα τῆς γυναικὸς τοῦ ἐκεῖσε βασιλέως, ἡ ὁποία εὐθὺς προσέταξε νὰ ἔλθῃ ἡ αἰχμάλωτος πρὸς αὐτήν, ἐπειδὴ ἔπασχεν ἀπὸ πάθος χαλεπὸν καὶ δυσίατον. Ἡ δὲ ταπεινόφρων Γυνὴ εἰς τοῦτο δὲν ἐπείθετο, κρίνουσα τὸν ἑαυτόν της ἀνάξιον, νὰ ὑπάγῃ ἡ αἰχμάλωτος εἰς τὴν βασίλισσαν. Ἀλλ’ ἡ βασίλισσα, ὡς οὐδὲν νομίσασα τὸ ὕψος τῆς βασιλείας, ἐπῆγε μόνη της εἰς τὴν αἰχμάλωτον· ἐκείνη δὲ θέσασα τὴν βασίλισσαν νὰ πλαγιάσῃ ἐπάνω εἰς τὴν κλίνην της, ὅπου καὶ τὸ παιδίον ἐπανεπαύθη, προσέφερεν εἰς αὐτὴν τὴν ἱερὰν προσευχὴν ἰατρικὸν τοῦ πάθους ταχύτατον. Ἐλευθερωθεῖσα λοιπὸν ἡ βασίλισσα ἀπὸ τὸ πάθος, ἔδιδεν εἰς τὴν αἰχμάλωτον χρυσόν, ἄργυρον, πολύτιμα ἱμάτια καὶ ἄλλα πολλά, ὅσα εἶναι ἀποτελέσματα φιλοτιμίας βασιλικῆς, ἵνα διὰ τούτων ἀνταμείψῃ αὐτήν, ἥτις τόσον ταχέως ἐδίωξε τὸ πάθος της. Ἀλλ’ ἡ θεία ἐκείνη καὶ εὐσεβεστάτη Γυνὴ ἔλεγεν εἰς τὴν βασίλισσαν, ὅτι δὲν χρειάζεται ταῦτα, μισθὸν δὲ καὶ πληρωμὴν μεγάλην τῆς ἰατρείας νομίζει τὸ νὰ γνωρίσῃ ἐκείνη τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν καὶ εὐσέβειαν καὶ τὸ νὰ κτίσῃ Ναὸν εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος ἐκ τοῦ πάθους τὴν ἠλευθέρωσεν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Σημειοῦμεν ἐνταῦθα χάριν τῶν φιλολόγων, ὅτι πολλὰ ἔθνη ἐπίστευσαν εἰς τὸν Χριστόν, ὄχι μόνον διότι ἔβλεπον θαύματα γινόμενα διὰ τοῦ ὀνόματος τοῦ Χριστοῦ ὑπὸ διαφόρων Ἁγίων ἀνθρὼπων, ἀλλὰ καὶ διότι ἔβλεπον τὸ γένος τῶν Χριστιανῶν δεδοξασμένον καὶ ἔντιμον, μὲ βασιλείαν καὶ μὲ βασιλεῖς Ὀρθοδόξους καὶ αὐτοκράτορας. Οὕτω λόγου χάριν οἱ ἀνωτέρω Ἴβηρες ἐπίστευσαν εἰς τὸν Χριστὸν ἐν τοῖς χρόνοις τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου· διὰ μέσου τῶν Ἰβήρων ἐπίστευσαν εἰς τὸν Χριστὸν οἱ Ἀρμένιοι· καὶ πάλιν διὰ τῶν Ἀρμενίων ἐπίστευσαν οἱ Πέρσαι εἰς τὸν Χριστόν, κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τοῦ Κωνσταντίνου. Ὁμοίως ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ Κωνσταντίνου ἐπίστευσαν οἱ Ἰνδοὶ διὰ μέσου Φρουμεντίου Ἀλεξανδρέως, ὅστις ἑορτάζεται κατὰ τὴν τριακοστὴν Νοεμβρίου (βλέπε ἐν τόμῳ ΙΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὁμοίως καὶ σελ. 343 τοῦ αʹ τόμου τῆς «Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας» τοῦ Μελετίου). Ἐπὶ τοῦ βασιλέως Ἰουστινιανοῦ ἐν ἔτει φμϛʹ (546) ἐπίστευσαν ἐπίσης εἰς Χριστὸν οἱ παρὰ τὸν Ἴστρον ποταμὸν κατοικοῦντες Ἔλουροι καὶ οἱ παρὰ τὸν Τάναϊν (σημερινὸν Ντὸν) ποταμὸν κατοικοῦντες Ἀβασγοί· ὁμοίως καὶ οἱ Ἀξουμῖται (Αἰθίοπες) καὶ ἄλλοι πολλοὶ (βλέπε τόμ. βʹ τῆς «Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας» τοῦ Μελετίου, σελ. 89-90).

Ἐπὶ τοῦ βασιλέως Μιχαὴλ τοῦ υἱοῦ Θεοδώρας, τοῦ ἐν ἔτει ωμβʹ (842) βασιλεύσαντος, ἐπίστευσαν εἰς τὸν Χριστὸν τὸ ἔθνος τῶν Βουλγάρων, Σέρβων, Παιόνων καὶ Σλαβόνων. Ἐπὶ τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου τοῦ υἱοῦ Λέοντος τοῦ Σοφοῦ τοῦ καλουμένου Πορφυρογεννήτου, τοῦ ἐν ἔτει ϡιβʹ (912) βασιλεύσαντος ἐπίστευσαν εἰς τὸν Χριστὸν οἱ Οὗγγροι (βλέπε τόμον βʹ τῆς «Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας» τοῦ Μελετίου, σελ. 354). Ἐπὶ δὲ Βασιλείου τοῦ Μακεδόνος, τοῦ ἐν ἔτει ωξζʹ (867) βασιλεύσαντος, ἐπίστευσαν οἱ Ρῶσοι εἰς τὸν Χριστόν, διὰ τῶν διδασκάλων τοὺς ὁποίους ἀπέστειλεν Ἰγνάτιος ὁ Κωνσταντινουπόλεως, ἐπέστρεψαν δὲ πάλιν εἰς τὴν πάτριον αὐτῶν θρησκείαν, ἕως οὗ ὁ δοὺξ αὐτῶν Βλαδίμηρος, λαβὼν εἰς γυναῖκα Ἄνναν τὴν ἀδελφὴν Βασιλείου τοῦ Πορφυρογεννήτου, τοῦ υἱοῦ Ρωμανοῦ τοῦ νεωτέρου, κατηχήθη παρ’ αὐτῆς καὶ ἐβαπτίσθη ἐν ἔτει 988-989 καὶ ὀλίγον κατ’ ὀλίγον ἐβαπτίσθη καὶ ὅλον τὸ ἔθνος αὐτῶν, ὡς περὶ τούτου συμφωνοῦσιν παλαιότεροι καὶ νεώτεροι ἱστορικοί.