ΙΩΑΝΝΗΣ ὁ φιλόχριστος βασιλεύς, ὁ ἐπιλεγόμενος Βατάτζης, ὁ βασιλεύσας κατὰ τὰ ἔτη ͵ασκβ’-͵ασνδ’ (1222-1254) πατρίδα μὲν εἶχε τὴν μεγαλόπολιν Ἀδριανούπολιν, προγόγους δὲ τοὺς πρώτους τῆς βασιλικῆς συγκλήτου· διότι ὁ πάππος αὐτοῦ Κωνσταντῖνος, ὁ Βατάτζης λεγόμενος, ἦτο στρατοπεδάρχης τοῦ βασιλέως Μανουὴλ τοῦ Κομνηνοῦ, τοῦ ἐν ἔτει ͵αρμγ’ (1143) βασιλεύσαντος. Ἀφοῦ δὲ ἀπέθανον οἱ γονεῖς τοῦ μακαρίου τούτου Ἰωάννου, ἔμεινε πολὺς πλοῦτος εἰς αὐτόν, τὸν ὁποῖον διένειμεν εἰς πτωχοὺς καὶ ἐξώδευσεν εἰς ἀφιερώματα θείων Ναῶν καὶ Ἐκκλησιῶν. Ἔπειτα ἐπορεύθη εἰς τὸ ἐν Βιθυνίᾳ Νύμφαιον, ὅπου ἦτο τότε τὸ παλάτιον καὶ ἡ καθέδρα τῶν βασιλέων τῆς Κωνσταντινουπόλεως [1]. Ἐκεῖ δὲ εὗρε τὸν ἐκ πατρὸς θεῖον του, κληρικὸν ὄντα καὶ Ἱερέα τῶν ἀνακτόρων τοῦ βασιλέως Θεοδώρου τοῦ Λασκάρεως, τοῦ ἐν ἔτει ͵ασδ’ (1204) βασιλεύσαντος [2]. Διὰ μέσου λοιπὸν τοῦ θείου του ἔγινε φίλος τοῦ βασιλέως· δὲν ὑπερηφανεύετο ὅμως διὰ τὴν φιλίαν ταύτην, ἀλλ’ ἐφέρετο εἰς ὅλους ταπεινῶς· ὅθεν καὶ ἀπὸ ὅλους ἠγαπᾶτο, ἦθος ἔχων σεμνόν, ζωὴν σώφρονα, ὄμμα ἱλαρόν. Ἦτο εὐπρόσιτος εἰς ὅλους, πρᾷος, ἄκακος, γαληνιαῖος καὶ διαλεγόμενος εἰς ὅλους μὲ πρόσωπον ἥμερον. Διὰ τὰς ἀρετάς του ταύτας ἔλαβεν εἰς γάμον τὴν θυγατέρα τοῦ βασιλέως. Εἰρήνην ὀνομαζομένην, ἀφοῦ πρότερον ἐμονομάχησε μὲ τὸν Λατῖνον Κόραδον, τὸν καυχώμενον εἰς τὴν δύναμίν του, καὶ ἀφοῦ ἐνίκησεν αὐτόν, εἰπών· «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, βοήθει μοι».

Ἀφοῦ δὲ ὁ πενθερός του βασιλεὺς Θεόδωρος ἀπέθανεν, ἔλαβε τὴν βασιλείαν ὁ χαριτώνυμος οὗτος Ἰωάννης, ἐν ἔτει ͵ασκβ’ (1222). Ἦτο λοιπὸν εἰς ὅλους τοὺς ἀδικουμένους προστάτης θερμότατος, ἐδείκνυτο στάθμη τῆς δικαιοσύνης, μάλιστα δὲ ἀνεγνωρίζετο παρὰ πάντων μία πηγὴ τῆς ἐλεημοσύνης· διὸ καὶ κατ’ ἐξοχὴν ἐπωνομάζετο Ἐλεήμων. Ὁμοίως ἐγνωρίζετο ζηλωτὴς τῆς εὐσεβείας καὶ Ὀρθοδόξου πίστεως, διότι οὗτος ὁ ἀοίδιμος ἔγινεν αἴτιος νὰ βαπτισθῇ ἐπὶ τῆς βασιλείας του τὸ γένος τῶν Ἰουδαίων καὶ ζῆλον ἔλαβεν εἰς τὴν καρδίαν του διὰ τὴν ἕνωσιν τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας μετὰ τῆς Δυτικῆς, διὰ τὴν ὁποίαν ἐστάλησαν πρέσβεις ἀπὸ τὸν Γρηγόριον Θ’ τὸν Πάπαν Ρώμης καὶ συνεκροτήθη διάλογος μεταξὺ Ἀνατολικῶν καὶ Δυτικῶν ἐξάρχου ὄντος τοῦ διαλόγου τοῦ τότε Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Γερμανοῦ τοῦ νέου καὶ θὰ ἔφερε τότε εἰς τέλος τὴν τοιαύτην ποθητὴν εἰρήνην, ἐὰν οἱ Δυτικοὶ ἤθελον στέρξει νὰ ἀφαιρέσωσιν ἀπὸ τὸ Σύμβολον τῆς Πίστεως τὴν προσθήκην [3].