Τῇ Η’ (8ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου καὶ Εὐαγγελιστοῦ ΙΩΑΝΝΟΥ τοῦ ΘΕΟΛΟΓΟΥ, ἢ ἡ Σύναξις τῆς ἐκπεμπομένης ἐκ τοῦ τάφου αὐτοῦ ἁγίας κόνεως, ἤτοι τοῦ μάννα.

Σελίδα 2 από 2

Πρέπει δὲ νὰ γνωρίζωμεν, ὅτι ὅταν παρεδόθη ὁ Κύριος ἡμῶν εἰς τοὺς Ἰουδαίους καὶ ἐσταυρώθη, ὅλοι οἱ ἄλλοι Μαθηταί, φοβηθέντες, ἔφυγον, μόνος δὲ ὁ Ἰωάννης οὗτος ἦτο παρών, ὡς ἀγαπητὸς καὶ ὡς ἀγαπῶν τὸν Κύριον μὲ τελείαν ἀγάπην, ἐπειδή, κατ’ αὐτὸν τὸν ἴδιον, «Ἡ τελεία ἀγάπη ἔξω βάλλει τὸν φόβον» (Α’ Ἰωάν. δ’ 18). Μόνος δὲ οὗτος πρῶτος μετὰ τοῦ Πέτρου μετέβη εἰς τὸν τάφον. Μόνος οὗτος ἔλαβε τὴν Θεοτόκον εἰς τὰ ἴδια. Μόνος οὗτος εἰς τὴν γῆν ἀπέκτησε τρεῖς μητέρας. Πρώτην τὴν Σαλώμην, ὑπὸ τῆς ὁποίας σαρκικῶς ἐγεννήθη, δευτέραν τὴν Βροντήν, καθόσον υἱὸν βροντῆς ὠνόμασεν αὐτὸν καὶ τὸν ἀδελφόν του Ἰάκωβον ὁ Κύριος, καθὼς ό θεῖος Εὐαγγελιστὴς Μάρκος λέγει· «Ἐπέθηκεν αὐτοῖς ὀνόματα Βοανεργές, ὃ ἔστιν υἱοὶ βροντῆς» (Μαρκ. γ’ 17). Καὶ τρίτην μητέρα κατὰ χάριν καὶ θέσιν ἀπέκτησε, τὴν Κυρίαν Θεοτόκον, κατὰ τὸν πρὸς αύτὸν ρηθέντα λόγον τοῦ Κυρίου, «Ἰδοὺ ἡ μήτηρ σου» (Ἰωάν. ιθ’ 27).

Ὁ Θεολόγος οὗτος εὑρίσκετο μετὰ τῆς Θεοτόκου ἕως τῆς Ἁγίας Αὐτῆς Κοιμήσεως. Μετὰ δὲ τὴν Κοίμησιν αὐτῆς ἔφυγεν ἐκ τῶν Ἱεροσολύμων καὶ μετέβη εἰς τὴν Ἔφεσον καὶ ἄλλα μέρη, κηρύττων τὸ θεῖον Εὐαγγέλιον. Ἐκεῖ λοιπὸν εὑρισκόμενος κατέστρεψε διὰ προσευχῆς του τὸν περίφημον ναὸν τῆς Ἀρτέμιδος καὶ ἠλευθέρωσεν ἐκ τῆς πλάνης τῆς εἰδωλολατρίας, ὁδηγήσας εἰς τὸ φῶς τῆς θεογνωσίας, τεσσαράκοντα μυριάδας, ἤτοι τετρακοσίας χιλιάδας ἀνθρώπων, οἵτινες ἐλάτρευον τὴν ψευδοθεὰν Ἄρτεμιν. Ἠλίβατον δὲ ὠνομάζετο τὸ ὄρος ἐπὶ τοῦ ὁποίου εἶναι ἐκτισμένος ὁ Ναὸς Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, κατὰ τὴν παλαιὰν Ἔφεσον.

Πρὸ δυσμὰς τοῦ ὄρους τούτου ἦτο καὶ ὁ τάφος τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Τιμοθέου. Ὁ δὲ τάφος Μαρίας τῆς Μαγδαληνῆς καὶ τὸ σπήλαιον τῶν Ἁγίων Ἑπτὰ Παίδων εὑρίσκονται εἰς τὸ ἐκεῖ πλησίον ὄρος, τὸ ὁποῖον ὀνομάζεται Χειλετῶν ἢ Χειλέων. Τῆς δὲ Ἁγίας Ἑρμιόνης [4], μιᾶς τῶν τεσσάρων Προφητίδων θυγατέρων Φιλίππου τοῦ ἐκ τῶν ἑπτὰ Διακόνων, ὁ τάφος κεῖται εἰς τὸ ἐκεῖ γειτνιάζον ὄρος. Ἀλλὰ καὶ τὰ Λείψανα Αὐδάκτου Μάρτυρος καὶ τῆς αὐτοῦ θυγατρὸς Καλλισθένης [5] ὡς καὶ ἄλλων Μαρτύρων καὶ Ἐπισκόπων, Ἀρίστωνος, Ἀριστοβούλου καὶ Παύλου τοῦ Ἐρημοπολίτου, εἰς ἐκεῖνο τὸ ὄρος εὑρίσκονται.

Τελεῖται δὲ ἡ τοῦ Ἁγίου τούτου Ἀποστόλου καὶ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου Σύναξις καὶ ἑορτὴ εἰς τὸν σεπτὸν καὶ Ἀποστολικὸν Ναὸν αὐτοῦ, τὸν εὑρικόμενον εἰς τόπον καλούμενον Ἕβδομον.

                                                           

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

Ὑποσημειώσεις

[1] Τὰ περὶ τῆς Ἱερᾶς Μεταστάσεως τοῦ μεγάλου τούτου Εὐαγγελιστοῦ βλέπε πλατύτερον εἰς τὴν κϛʹ (26ην) Σεπτεμβρίου ἐν τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὅτε καὶ ἐπιτελεῖται ἡ κυρίως μνήμη αὐτοῦ.

[2] Τὰ ἀπὸ τῆς παραγράφου ταύτης καὶ ἐφ’ ἑξῆς, ἕως τέλους τοῦ Συναξαρίου τούτου, παρατιθέμενα προσετέθησαν ὑπὸ τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, ὅστις, ὡς καὶ ὁ ἴδιος πληροφορεῖ, παρέλαβεν αὐτὰ ἐκ τοῦ ἐν λόγῳ ἐγκωμίου τοῦ Πατριάρχου Ἱεροσολύμων Σωφρονίου.

[3] Ἐν τῷ σημείῳ τοῦτο ὁ Ὅσιος Νικόδημος πληροφορεῖ ἡμᾶς ὅτι ἀφῄρεσεν ὅσα ἐν συνεχείᾳ λέγει εἰς τὸ ἐγκώμιόν του ὁ θεῖος Σωφρόνιος περὶ Βαπτίσματος τῶν Ἀποστόλων, ἐπεξηγῶν δὲ τοὺς λόγους, ὧν ἕνεκα δὲν συμπεριέλαβε ταῦτα λέγει τὰ ἑξῆς: «Σημείωσαι, ὅτι παρέλειψα ἐνταῦθα ὅσα μεταξὺ τῶν ἄλλων λέγει ὁ θεῖος Σωφρόνιος, ὅτι δηλαδὴ ὁ Κύριος ἐβάπτισεν οἰκείαις χερσὶ μόνον τὸν Πέτρον, οὗτος δὲ ἐβάπτισε τὸν Ἀνδρέαν, ὁ δὲ Ἀνδρέας ἐβάπτισε τὸν Ἰάκωβον καὶ τὸν Ἰωάννην, οὗτοι δὲ πάλιν τοὺς λοιποὺς Ἀποστόλους, διότι ἀπαράδεκτα νομίζονται ταῦτα, ἐπειδὴ εἶναι ἀντίθετα πρὸς τὸ θεῖον καὶ Ἱερὸν Εὐαγγέλιον, πρῶτον, διότι ὁ Εὐαγγελιστὴς οὗτος Ἰωάννης σαφῶς λέγει, ὅτι ὁ Ἰησοῦς δὲν ἐβάπτιζε, «Καίτοι γε Ἰησοῦς αὐτὸς οὐκ ἐβάπτιζεν, ἀλλ’ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ» (Ἰωάν. δʹ 2) καὶ δεύτερον, διότι οἱ Ἀπόστολοι ἐβαπτίσθησαν διὰ Πνεύματος Ἁγίου καὶ διὰ τῆς πυροειδοῦς Χάριτος Αὐτοῦ, κατὰ τὴν ἡμέραν τῆς Πεντηκοστῆς, ὡς ἐπηγγείλατο εἰς αὐτοὺς ὁ Κύριος, εἰπών· «Ἰωάννης μὲν ἐβάπτισεν ὕδατι, ὑμεῖς δὲ βαπτισθήσεσθε ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ, οὐ μετὰ πολλὰς ταύτας ἡμέρας» (Πράξ. αʹ 5). Ἀλλὰ καὶ αὐτὸς ὁ Πρόδρομος ἐκήρυττε, λέγων περὶ τοῦ Κυρίου· «Ἐγὼ μὲν ὕδατι βαπτίζω ὑμᾶς … αὐτὸς ὑμᾶς βαπτίσει ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ καὶ πυρὶ» (Λουκ. γʹ 16). Ὅθεν καὶ ὁ Θεσσαλονίκης θεῖος Γρηγόριος λέγει, ὅτι τὸ ὑπερῷον, εἰς τὸ ὁποῖον κατῆλθε τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, ἐγένετο ὡς κολυμβήθρα, ἐντὸς τῆς ὁποίας ἐβαπτίσθησαν ἅπαντες οἱ Ἀπόστολοι καὶ οἱ λοιποὶ ἐκεῖ εὑρισκόμενοι».

«Ἀλλὰ καὶ ὁ θεῖος Χρυσόστομος ἐν τῇ ἑρμηνείᾳ τοῦ Εὐαγγελίου δὲν παραδέχεται ὅτι έβαπτίσθησαν οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι ἄλλο βάπτισμα ἐκτὸς ἐκείνου τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, κατὰ τὴν ἡμέραν τῆς Πεντηκοστῆς. Ἐκεῖνο δὲ τὸ ὁποῖον λέγει περαιτέρω ὁ θεῖος Σωφρόνιος, ὅτι ὁ Πέτρος καὶ ὁ Ἰωάννης ἐβάπτισαν τὴν Θεοτόκον, εἶναι πάντῃ ἀπίθανον. Βλέπε δὲ καὶ εἰς τὴν τριακοστὴν τοῦ μηνὸς Ἰουνίου ἐν τῇ ἑορτῇ τῶν Ἁγίων Δώδεκα Ἀποστόλων, ὅτε γράφονται ταῦτα· «Δεῖ εἰδέναι ὅτι οἱ πανεύφημοι Ἀπόστολοι καὶ οἱ Δώδεκα καὶ οἱ ὑπ’ αὐτοὺς Ἑβδομήκοντα, οὓς ὁ Κύριος Ἀποστόλους ἀνέδειξε, σὺν ταῖς πισταῖς γυναιξίν, οὐκ ἐτελέσθησαν τῷ θείῳ Βαπτίσματι, διὰ τὸ αὐτὸν ἐκεῖνον, τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, ὑποσχέσθαι αὐτοῖς οὕτω μετὰ τὴν θείαν Ἀνάστασιν καὶ εἰπεῖν· «ὅτι Ἰωάννης μὲν ἐβάπτισεν ὕδατι, ὑμεῖς δὲ βαπτισθήσεσθε ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ» (Πράξ. αʹ 5). Ἀλλαχοῦ δέ, «Χρὴ οὖν γινώσκειν, ὅτι μετὰ τὸ ὑποστρέψαι τοὺς Ἀποστόλους εἰς Ἱερουσαλὴμ ἀπὸ ὄρους τοῦ καλουμένου τοῦ Ἐλαιῶνος καὶ καθίσαι ἐν τῷ ὑπερῴῳ σὺν πᾶσι τοῖς πιστοῖς ἀδελφοῖς τοῦ Κυρίου καὶ τῇ παναχράντῳ αὐτοῦ Μητρί, ὡς εἶναι πάντας ρκʹ (120), κατῆλθε τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἐπ’ αὐτοὺς καὶ ἐμπλησθέντες ὑπ’ αὐτοῦ, καθὼς καὶ Ἰωὴλ ὁ Προφήτης φησίν, οὐκ ἐδεήθησαν ἑτέρου Βαπτίσματος» [Βλέπε Συναξάριον λʹ (30ης) Ἰουνίου].

[4] Ἡ μνήμη τῆς Ἁγίας Ἑρμιόνης ἑορτάζεται κατὰ τὴν δʹ (4ην) Σεπτεμβρίου, βλέπε ἐν τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[5] Ἡ μνήμη τῶν Ἁγίων Αὐδάκτου καὶ Καλλισθένης, τῆς θυγατρὸς αὐτοῦ, ἑορτάζεται κατὰ τὴν δʹ (4ην) Ὀκτωβρίου, βλέπε ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

✥ Ο ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ