Τῇ ΙΘ’ (19ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνός, μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος ΠΑΤΡΙΚΙΟΥ καὶ τῶν σὺν αὐτῷ ΑΚΑΚΙΟΥ, ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ καὶ ΠΟΛΥΑΙΝΟΥ.

ΠΑΤΡΙΚΙΟΣ ὁ Ἅγιος Ἱερομάρτυς καὶ οἱ σὺν αὐτῷ Ἅγιοι Μάρτυρες Ἀκάκιος, Μένανδρος καὶ Πολύαινος ἠξιώθησαν τῶν στεφάνων τοῦ Μαρτυρίου εἰς τὴν Προῦσαν τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἐπὶ τοῦ ἄρχοντος αὐτῆς Ἰουλιανοῦ τοῦ Ὑπατικοῦ [1]. Κατὰ τὴν ἐποχὴν ἐκείνην ὁ Ἅγιος Πατρίκιος διὰ μὲν τὴν ἀρετὴν καὶ τὴν σοφίαν, τὴν ὁποίαν κατεῖχεν ἐκ νεαρᾶς ἡλικίας, ἐγένετο τῆς Προύσης Ἐπίσκοπος, διὰ δὲ τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν καὶ τὸν διάπυρον ζῆλον του διαβληθείς, συνελήφθη ὑπὸ τῶν εἰδωλολατρῶν καὶ ὁδηγηθεὶς ἐνώπιον τοῦ ἄρχοντος Ἰουλιανοῦ τοῦ Ὑπατικοῦ, ἤλεγξε τὴν πλάνην καὶ τὴν ματαιότητα τῶν εἰδώλων. Ὁ δὲ ἄρχων, ἀφ’ οὗ ἐδοκίμασε διὰ πολλῶν καὶ διαφόρων βασάνων νὰ πείσῃ τὸν Ἅγιον τοῦτον Ἱερομάρτυρα Πατρίκιον νὰ ἀρνηθῇ τὸν Χριστόν, ἐπέμενε καὶ εἰς τὸ ἑξῆς: Ὅτι τὰ θερμὰ ὕδατα θερμαίνονται καὶ ἀναβρύουν ἐκ τῆς γῆς διὰ τῆς προνοίας τῶν θεῶν, πρὸς εὐεργεσίαν καὶ ὠφέλειαν τῶν άνθρώπων.

Τότε ό Ἀγιος Πατρίκιος πεφωτισμένος ὑπὸ τοῦ Θεοῦ ἀπεκρίθη· «Ναί, πρὸς εὐεργεσίαν τῶν ἀνθρώπων ἀναδίδονται τὰ θερμὰ ὕδατα, ὄχι ὅμως διὰ τῆς προνοίας τῶν ψευδοθεῶν, ἀλλὰ μὲ τὴν δύναμιν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος ὥρισε δύο τόπους, ἐξ ὧν ὁ μὲν εἷς εἶναι πεπληρωμένος ἐκ πολλῶν ἀγαθῶν, τὰ ὁποῖα μέλλουν νὰ ἀπολαύσουν οἱ Δίκαιοι, ὁ δὲ ἄλλος εἶναι πλήρης σκότους καὶ πυρός, ἐντὸς τοῦ ὁποίου μέλλουν νὰ κολάζωνται οἱ ἁμαρτωλοί, μετὰ τὴν ἀνάστασιν. Καὶ ὅτι μὲν ὁ Θεὸς ἐδώρησε τὸ πῦρ, ὄχι μόνον εἰς ὅλην τὴν ὑπὸ τὸν οὐρανὸν κτίσιν, ἀλλὰ καὶ εἱς αὐτὸν ἀκόμη τὸν οὐρανόν, τοῦτο εἶναι φανερόν. Διότι ὁ Θεός, δημιουργήσας τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν, ἔταξεν εἰς ταῦτα πῦρ καὶ ὕδατα καὶ ἄλλα μὲν εἶναι τὰ ὕδατα τὰ ἐπὶ τῆς γῆς, τὰ ὁποῖα λέγονται θάλασσα, ἄλλα δὲ εἶναι τὰ ὑποκάτω τῆς γῆς, τὰ ὁποῖα λέγονται ἄβυσσος. Ἐκ τῶν ὑδάτων δὲ ἐκείνων τῆς ἀβύσσου ἀναβαίνουσιν, ὡς σίφωνες, αἱ πηγαὶ καὶ τὰ φρέατα, πρὸς πόσιν καὶ χρῆσιν ἰδικήν μας. Ἐκ δὲ τοῦ πυρός, τὸ ὁποῖον εὑρίσκεται ὑποκάτω τῆς γῆς, ἀναβρύουν τὰ θερμὰ ὕδατα καὶ ὅσα μὲν πλησιάζουν εἰς τὸ πῦρ ἀναβρύουν θερμά, ὅσα δὲ εἶναι μακρὰν τοῦ πυρὸς ἀναβρύουν ψυχρά. Τὸ δὲ πῦρ, τὸν ὁποῖον εἶναι εἰς τὰ κατώτερα μέρη τῆς γῆς, τοῦτο θὰ κολάζῃ τοὺς ἀσεβεῖς. Καθὼς καὶ τὸ κατώτατον ὕδωρ, τὸ ὁποῖον εἶναι παγωμένον καὶ ὀνομάζεται Τάρταρος, θέλει κολάζει αἰωνίως τοὺς ἀνθρώπους καὶ τοὺς δαίμονας, τοὺς ὁποίους ἐθεοποίησαν οἱ εἰδωλάτραι, καθὼς καὶ τοὺς τούτους λατρεύοντας».


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ ἐποχὴ τοῦ Μαρτυρίου τῶν Ἁγίων τούτων, καθὼς καὶ ἡ τῆς ἡγεμονίας τοῦ ἐνταῦθα ἀναφερομένου ἄρχοντος Ἰουλιανοῦ παραμένει ἄγνωστος. Πιθανώτερον φαίνεται ὅτι οὗτοι ἦσαν ἐπὶ τῆς ἐποχῆς τοῦ αὐτοκράτορος Διοκλητιανοῦ (284-305).

[2] Ὁ Ἅγιος Πιόνιος ἑορτάζεται κατὰ τὴν ιαʹ (11ην) Μαρτίου (βλ. ἐν τόμῳ Γʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»). Ἦτο δὲ ὁ Ἅγιος Πιόνιος

Πρεσβύτερος καὶ ἐμαρτύρησεν ἐπὶ Δεκίου. Τοὺς λόγους τοῦ Ἁγίου τούτου μετεχειρίσθη ὁ Ἅγιος Πατρίκιος, φέρων αὐτοὺς εἰς μαρτυρίαν, εὑρίσκονται δὲ οἱ λόγοι οὗτοι προστεθειμένοι ἐνταῦθα εἰς τὸν χειρόγραφον Συναξαριστήν.

[3] Ὅθεν ὁ θεῖος Γρηγόριος ὁ Διάλογος στόμα τοῦ ᾍδου ὀνομάζει τὸ τῆς Αἴτνης ὄρος, ὅπερ ἀενάως ἐξερεύγεται πῦρ, ἵνα δείξῃ ὅτι τὸ πῦρ τὸ ἐν τοῖς κόλποις τῆς γῆς ὑφιστάμενον εἶναι ἡτοιμασμένον ἵνα κατακαίῃ τοὺς ἀσεβεῖς καὶ ἁμαρτωλοὺς ἐν τῷ ᾍδῃ. Βλέπε περὶ τούτου καὶ εἰς τὸ Συναξάριον τῆς Αγίας Μάρτυρος Ἀγάθης τῆς ἑορταζομένης κατὰ τὴν εʹ (5ην) Φεβρουαρίου, ἐν τόμῳ Βʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας». Περὶ τοῦ πυρὸς τούτου βεβαιοῖ καὶ ὁ Προφήτης Ἡσαΐας, λέγων· «Ὁ γὰρ σκώληξ αὐτῶν (τῶν ἁμαρτωλῶν) οὐ τελευτήσει καὶ τὸ πῦρ αὐτῶν οὐ σβεσθήσεται» (Ἡσ. ξϛʹ 24). Ὁ δὲ κορυφαῖος Πέτρος καθαρώτερα περὶ τούτου λέγει· «Οἱ δὲ νῦν οὐρανοὶ καὶ ἡ γῆ τῷ Αὐτοῦ λόγῳ τεθησαυρισμένοι εἰσὶ πυρί, τηρούμενοι εἰς ἡμέραν κρίσεως καὶ ἀπωλείας τῶν ἀσεβῶν ἀνθρώπων» (Βʹ Πέτρ. γʹ 7). Τοῦ ρητοῦ τούτου τὴν ἑρμηνείαν βλέπε εἰς τὴν ἑρμηνείαν τῶν Καθολικῶν Ἐπιστολῶν καὶ ἐκεῖ θέλεις εὕρει πολλὰ συμβάλλοντα εἰς τὴν παροῦσαν ὑπόθεσιν.