ΑΝΔΡΕΑΣ, ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν, ὁ Ἐρημίτης καὶ Θαυματουργός, ἤκμασε κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ εὐσεβοῦς δεσπότου τῆς Ἠπείρου Μιχαὴλ Β’ τοῦ Κομνηνοῦ (1287-1271) καταγόμενος ἐκ χωρίου καλουμένου Μονοδένδριον.

Οὗτος τὸν ἀσκητικὸν βίον θερμῶς ζηλώσας, ἐγένετο μιμητὴς τῶν παλαιῶν ἁγίων ἀνδρῶν, διότι, ἐγκαταλείψας τὰς ἡδονὰς τῶν χρημάτων, τῆς περιουσίας καὶ τῆς συζύγου, κατῴκησεν εἰς τὴν ἔρημον. Ἐκεῖ δέ, μοναδικὸν βίον διάγων, πολλὰς θλίψεις καὶ στενοχωρίας, ψῦχος καὶ καύσωνας ἐν πείνῃ καὶ δίψῃ καὶ γυμνότητι ὑπέμεινε διὰ τὴν τοῦ Κυρίου φωνήν, τὴν λέγουσαν· «Εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὑτοῦ καὶ ἀκολουθείτω μοι» (Ματθ. ιϛ’ 24). Ὅθεν καλῶς ὁ μακάριος τὰ πάντα διατάξας, ὡς ἄσαρκος τὸν βίον διήρχετο. Κατόπιν ἐπανῆλθε πάλιν εἰς τὴν πατρίδα καὶ εἴς τι ὄρος πλησίον τῶν γονέων διαμένων, ἐτέλει ὁλονυκτίους στάσεις ἐπὶ πλείστους χρόνους, καὶ οὕτω πλήρης ἡμερῶν πρὸς Κύριον ἐξεδήμησεν. Ἡ δὲ ἀποκάλυψις τῆς πρὸς Κύριον αὐτοῦ ἐκδημίας, ἐγένετο οὕτως.

Ὅτε ηὐδόκησε Κύριος ὁ Θεὸς νὰ παραλάβῃ τὸ πνεῦμα αὐτοῦ, ἐφάνησαν λαμπάδες ἀνημμέναι καὶ ἀναδίδουσαι ἐξαστράπτον φῶς, αἵτινες κατήρχοντο ἐκ τοῦ οὐρανοῦ εἰς τὸ σημεῖον ὅπου ἔκειτο τὸ τοῦ Ἁγίου Λείψανον, ἔπειτα δὲ πάλιν ἀνήρχοντο πρὸς τὰ ἄνω. Ὅτε δὲ τοῦτο τὸ σημεῖον ἐνεφανίσθη ὄχι μόνον οἱ τὰ ἐκεῖ πέριξ χωρία καὶ κώμας κατοικοῦντες ἔμαθον τοῦτο, ἀλλὰ διεδόθη καὶ εἰς τὴν βασιλεύουσαν τῶν πόλεων, συνέδραμε δὲ τότε καὶ ἡ εὐσεβεστάτη βασίλισσα Θεοδώρα καὶ μετ’ αὐτῆς πᾶσα ἡ σύγκλητος. Εὑρόντες δὲ τὸ τοῦ Ἁγίου Λείψανον καὶ πολλὰ ἀκούσαντες τὰ θαυμαστά, τὰ ὁποῖα ὁ Θεὸς διὰ τοῦ Ὁσίου τούτου Πατρὸς ἐποίησεν, ἐδόξασαν τὸν Παντοδύναμον. Ἡ δὲ φιλόχριστος βασίλισσα ἐπρόσταξε νὰ οἰκοδομήσωσι Ναὸν εἰς τιμὴν τοῦ Ἁγίου τούτου Ἀνδρέου. Ἔκτοτε δὲ καὶ μέχρι τῆς σήμερον ἐπιτελοῦντες τὴν μνήμην αὐτοῦ, λαμπρῶς δοξάζομεν τὸν Παντοδύναμον Θεὸν καὶ τὸν Αὐτοῦ θεράποντα Ὅσιον Πατέρα ἡμῶν Ἀνδρέαν. Οὗ ταῖς ἁγίαις πρεσβείαις, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν.

Βασιλεύουσα δὲ πόλις ἡ ἀνωτέρω ἀναφερομένη δὲν εἶναι ἡ Κωνσταντινούπολις. Ἀλλ’ οὔτε καὶ ἡ Θεοδώρα αὕτη εἶναι ἡ μήτηρ τοῦ αὐτοκράτορος Μιχαήλ, ἡ τὰς θείας Εἰκόνας ἀναστηλώσασα, ἀλλ’ ἡ ἐν Ἄρτῃ ἑορταζομένη [1] γυνὴ οὖσα τοῦ ἐνταῦθα ἀναφερομένου Μιχαὴλ Β’ τοῦ Κομνηνοῦ.