ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ὁ ἐν Ἀγίοις πατὴρ ἡμῶν, ὁ πληρώσας διὰ θαυμάτων τὸ Μοναστήριον τὸ ὀνομαζόμενον τοῦ Τραϊανοῦ, κατήγετο ἐκ τῆς χώρας τῶν Κιβυρραιωτῶν, υἱὸς γονέων μετρίων κατὰ τὸν πλοῦτον καὶ τὸ γένος. Ὅταν δὲ ἐνηλικιώθη, ἐβδελύχθη τὸν κόσμον καὶ ἐξῆλθεν εἰς τὴν ἔρημον, ἔχων, κατὰ τὸ ἱερὸν Εὐαγγέλιον, ἕνα μόνον χιτῶνα. Μεταβαίνων δὲ ἀπὸ τόπου εἰς τόπον καὶ συναντῶν πνευματικοὺς ἄνδρας παρεδειγματίζετο ἐκ τῶν ἀρετῶν αὐτῶν καὶ ὡς μαγνήτης ἔσυρεν εἰς ἑαυτὸν τὰς ἀρετάς των.
Εἷς δὲ Μοναχός, ὢν πρότερον ἄρχων τῆς βασιλικῆς Συγκλήτου, ἐμόναζεν εἰς ἰδικόν του Μοναστήριον παρὰ τον ποταμὸν Σάγαριν, ἐντὸς τοῦ ὁποίου εὑρίσκοντο Μοναχοὶ σκληροὶ καὶ ἀπειθεῖς. Ὅθεν, ἀηδιάσας τὴν τούτων διαγωγήν, ἐξῆλθε τοῦ Μοναστηρίου του καὶ μετέβαινεν εἰς τόπον μακρινόν. Συναντήσας δέ, ἐνῷ ὡδοιπόρει, τὸν Ὅσιον Ἀθανάσιον, ὡμίλησε πρὸς αὐτὸν μὲ τόσην εὐλάβειαν, ὡς νὰ ἐπίστευεν ὅτι ὁ Ὅσιος ἐπέμφθη παρὰ Θεοῦ. Ὅθεν ὡδήγησεν αὐτὸν εἰς τὸ Μοναστήριόν του. Ἐπειδὴ δὲ ὁ μακάριος Ἀθανάσιος ἦτο ἔμπλεως πάσης ἀρετῆς, πνευματικῶς δὲ ὥριμος, μετέστρεψε τοὺς σκληροὺς ἐκείνους Μοναχοὺς εἰς τὸν φόβον τοῦ Θεοῦ, ἄλλοτε μὲν παραδειγματίζων καὶ ὠφελῶν διὰ μόνων τῶν τρόπων αὐτοῦ, ἄλλοτε δὲ παρακαλῶν αὐτοὺς ἢ διδάσκων.
Ὅτε ὁ ἐν Ἁγίοις πατὴρ ἡμῶν Ἀθανάσιος μετέβη εἰς τὸ Μοναστήριον τοῦ Τραϊανοῦ, ἐγένετο Μεγαλόσχημος καὶ Ἱερεύς. Ὅθεν ἔργον εἶχε νὰ τελῇ τὴν θείαν μυσταγωγίαν καὶ νὰ καλλιγραφῇ καὶ νὰ νηστεύῃ καθ’ ἑκάστην ἕως ἑσπέρας. Εἶχε δὲ πλήρη ὑπακοὴν καὶ ἐξωμολογεῖτο τοὺς κρυφίους αὐτοῦ λογισμούς, διὸ καὶ ἠλευθερώθη ἐκ τῶν παθῶν καὶ ἔφθασεν εἰς τὴν ἀπάθειαν. Ἐπειδὴ δὲ ἔγραψε βιβλία πολλά, ἐβλάβησαν οἱ ὀφθαλμοί του. Κλεισθεὶς ὅθεν ἐντὸς μικροῦ κελλίου παρεκάλει τὸν Κύριον, λέγων· «Κύριε, ἐὰν εἶμαι ἄξιος, δώρησον εἰς ἐμὲ τὸ φῶς τῶν ὀφθαλμῶν μου, καθὼς εἶχον τοῦτο ἐξ ἀρχῆς, καὶ ὅσα βιβλία ἔγραψα καὶ ὅσα θέλω γράψει, τούτων τὴν ἀξίαν νὰ φάγουν οἱ πένητες». Ἡ αἴτησις αὕτη τοῦ Ὁσίου εἰσηκούσθη ἄνωθεν. Ὅθεν ὅσα βιβλία ἔγραψεν εἰς χρόνους εἰκοσιοκτὼ καὶ ὅσα χρήματα συνέλεξεν ἐκ τοῦ ἐργοχείρου του τούτου, μέχρις ὀβολοῦ διεμοίρασεν εἰς τοὺς πτωχούς. Εἰς τὸ διάστημα λοιπὸν τῶν εἰκοσιοκτὼ τούτων χρόνων ἔδωσεν εἰς τοὺς πτωχοὺς ἐννεακόσια φλωρία.