Χριστιανοὶ ἄφησαν τὰς οἰκίας των καὶ ἔφευγον, ἑπομένως καὶ ὁ Ὅσιος οὗτος Εὐστράτιος, παρακινηθεὶς ὑπὸ τοῦ Ὁσίου Ἰωαννικίου τοῦ Μεγάλου, τοῦ ἐν τῷ Ὀλύμπῳ δηλαδή, ἀφῆκε τὸ Μοναστήριόν του καὶ ἐπανῆλθεν εἰς τὴν πατρίδα του. Ὃτε δὲ πάλιν ἡ Ἐκκλησία ἀνέλαβε τὸν πρέποντα στολισμόν της διὰ τῆς ἀναστηλώσεως καὶ προσκυνήσεως τῶν ἁγίων εἰκόνων, τῆς γενομένης ἐπὶ Μιχαὴλ καὶ Θεοδώρας ἐν ἔτει ωμβ’ (842) τότε καὶ οἱ Ὅσιοι καὶ σημειοφόροι Πατέρες ἐπέστρεψαν πάλιν εἰς τὰ Μοναστήριά των· τοῦτο δὲ ἔπραξε καὶ ὁ Ἅγιος οὗτος Εὐστράτιος.
Ὅθεν ὅλην μὲν τὴν ἡμέραν συνεκοπίαζεν ἀόκνως μὲ τοὺς ἀδελφοὺς εἰς τὰ σωματικὰ ἔργα, τὴν δὲ νύκτα διήρχετο μὲ στάσεις ὁλονυκτίους καὶ γονυκλισίας· οὐ μόνον δὲ ταῦτα, ἀλλὰ καὶ ὅτε ἐτελεῖτο ἡ κανονικὴ ἀκολουθία καὶ ψαλμῳδία τῆς Ἐκκλησίας, αὐτὸς ὁ ἀοίδιμος, εἰσερχόμενος εἰς τὸ Ἅγιον Βῆμα, ἵστατο ἀπὸ τὴν ἀρχὴν τῆς ἀκολουθίας ἕως τέλους λέγων ἐκτενῶς καθ’ ἑαυτὸν τὸ «Κύριε ἐλέησον». Ὅσα δὲ θαύματα ἔγιναν παρ’ αὐτοῦ δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ τὰ γράψῃ τις, ἐπειδὴ εἶναι πολλὰ τὸν ἀριθμόν, τὰ ὁποῖα ἔλαβε παρὰ Θεοῦ, ὡς σημεῖον ἀληθέστατον τῆς πρὸς αὐτὸν τὸν Θεὸν εὐαρεστήσεώς του. Ὅτε δὲ ὁ Ἅγιος ἔμελλε νὰ ἀπέλθῃ πρὸς Κύριον, ἐκάλεσεν ὅλους τοὺς ὑποτασσομένους εἰς αὐτὸν Μοναχοὺς καὶ λέγει· «ἀδελφοὶ καὶ πατέρες, ὁ καιρὸς τῆς ζωῆς μου ἔλαβε τέλος· λοιπόν, τέκνα μου ἀγαπητά, φυλάξετε τὴν παρακαταθήκην τοῦ ἁγίου σχήματος, ἣν παρελάβετε, ἠξεύροντες ὅτι τὰ μὲν παρόντα πράγματα εἶναι πρόσκαιρα καὶ μάταια, τὰ δὲ μέλλοντα εἶναι αἰώνια, καὶ ἄφθαρτα· ὅθεν σπουδάσατε, τέκνα μου, ἵνα ἀξιωθῆτε τῆς μερίδος τῶν σωθομένων». Ταῦτα εἰπὼν καὶ προσευχηθεὶς ἐσφράγισεν αὐτοὺς μὲ τὸ σημεῖον τοῦ Τιμίου Σταυοοῦ, εἶτα σηκώσας τοὺς ὀφθαλμούς του εἰς τοὺς οὐρανούς, εἶπεν· «Εἰς χεῖράς σου, Κύριε, παρατίθημι τὸ πνεῦμά μου», καὶ εὐθὺς ὕπνωσε τὸν τῆς ἀναπαύσεως ὕπνον, ζήσας χρόνους ὁλοκλήρους ἐνενήκοντα πέντε.