Τῇ ΚϚ’ (26ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ Ἐπισκόπου Γάζης.

ΕΙΚΟΝΑ

ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ ὁ ἐν Ἁγίοις Πατὴρ ἡμῶν κατήγετο ἐκ τῆς Θεσσαλονίκης, ἐκ γονέων εὐγενῶν καὶ πλουσίων, βιώσας κατὰ τοὺς χρόνους Ἀρκαδίου τοῦ βασιλέως, τοῦ βασιλεύσαντος κατὰ τὰ ἔτη τϟε’-υη’ (395-408). Ἀναχωρήσας δὲ ἐκ τῆς πατρίδος του μετέβη εἰς Αἴγυπτον, ὁπόθεν ἐπῆγεν εἰς Σκήτην καὶ ἔγινε Μοναχός. Μετὰ παρέλευσιν δὲ πέντε ἐτῶν μετέβη εἰς Ἱεροσόλυμα καὶ πολλοὺς ἀπίστους φωτίσας μὲ τὸν λόγον τῆς διδασκαλίας του, ἐχειροτονήθη Διάκονος καὶ Πρεσβύτερος, ὑπὸ τοῦ Πατριάρχου τῶν Ἱεροσολύμων Πραϋλίου [1], χειροτονηθεὶς ὕστερον Ἐπίσκοπος Γάζης ὑπὸ τοῦ Ἀρχιεπισκοπου Καισαρείας τῆς ἐν Παλαιστίνῃ Ἰωάννου. Ἀφ’ οὗ λοιπὸν ἔγινεν Ἐπίσκοπος, πολλὰ θαυμάσια ἐποίησε καὶ πολλοὺς ἀπίστους ἐπέστρεψεν εἰς θεογνωσίαν.

Μετὰ ταῦτα, βλέπων ὁ Ἅγιος ἀδικουμένους τοὺς συνεπαρχιώτας του Χριστιανοὺς ὑπὸ τῶν ἐξουσιαστῶν τῆς Γάζης, εἰδωλολατρῶν ὄντων καὶ αἱρετικῶν, ἐπῆγεν εἰς Κωνσταντινούπολιν πρὸς βοήθειαν τῶν ἀδικουμένων, ἔνθα συναντήσας τὸν Μέγαν Ἰωάννην τὸν Χρυσόστομον, Πατριάρχην τότε Κωνσταντινουπόλεως, διηγήθη εἰς αὐτὸν τὰς ἀδικίας τῶν ἀρχόντων τῆς Γάζης, διὰ τὰς ὁποίας καὶ ἀνέβη εἰς Κωνσταντινούπολιν· ὅθεν συνεστήθη ὁ Ἅγιος ὑπὸ τοῦ θείου Χρυσοστόμου πρὸς τὸν ἀρχινομοθέτην τοῦ βασιλέως Ἀμάντιον. Ἡ δὲ βασίλισσα Εὐδοξία, μαθοῦσα παρὰ τοῦ ἀρχινομοθέτου τὰς ὑποθέσεις τοῦ Ἁγίου, ἐδέχθη αὐτὸν εὐμενῶς καὶ ἀνέφερε περὶ αὐτοῦ εἰς τὸν βασιλέα, ἀνέφερεν ἐπίσης καὶ προφητείαν τοῦ Ἁγίου, τὴν ὁποίαν εἶπεν οὗτος πρὸς αὐτήν, ὅτι δηλαδὴ μέλλει νὰ γεννήσωσι παιδίον ἀρσενικόν, ἤτοι τὸν μετέπειτα Θεοδόσιον τὸν Μικρόν, ὅπως καὶ ἐγένετο, ὁ δὲ βασιλεύς, μαθὼν τοῦτο, ἐχάρη καὶ ηὐχαρίστησε τὸν Θεόν. Ἔπειτα γεννᾷ ἡ βασίλισσα τὸν Νέον Θεοδόσιον καὶ προσκαλέσασα τὸν Ἅγιον Πορφύριον ηὐλογήθη ὑπ’ αὐτοῦ καὶ ὑπεσχέθη νὰ ἐκπληρώσῃ ὅλα τὰ αἰτήματά του, διὰ τὰ ὁποῖα παρεκάλεσε καὶ τὸν βασιλέα. Ὁ δὲ βασιλεὺς ἐδυσκολεύετο μὲν κατ’ ἀρχὰς λέγων, ὅτι δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἐκδιωχθῶσιν ἐκ τῆς Γάζης οἱ εἰδωλολάτραι καὶ οἱ αἱρετικοί, διότι ἦσαν πολὺ χρήσιμοι καὶ προσέφερον μεγάλην βοήθειαν εἰς τὴν αὐτοκρατορίαν, ἀλλ’ ἀφ’ οὗ ἡ βασίλισσα ἀπεκρίθη πρὸς αὐτόν· «Βαρεῖα μὲν εἶναι ἡ αἴτησις αὕτη, ὦ δέσποτα, βαρυτέρα ὅμως εἶναι καὶ ἡ ταύτης ἀπόρριψις» συνῄνεσε καὶ αὐτὸς νὰ ἐκτελεσθῶσι τὰ ὑπὸ τοῦ Ἁγίου αἰτούμενα. Καὶ πάραυτα ἐστάλησαν βασιλικαὶ προσταγαὶ νὰ διωχθῶσιν ἐκ τῆς Γάζης οἱ αἱρετικοὶ καὶ οἱ εἰδωλολάτραι, οἵτινες ἐξουσίαζον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Κατὰ τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου τοὺς ἐν τῇ Ἐκκλησιαστικῇ Ἱστορίᾳ Β. Στεφανίδου, σελ. 741, ὁ Πραΰλιος προέστη τοῦ θρόνου τῶν Ἱεροσολύμων κατὰ τὰ ἔτη 417-422. Ἐφ’ ὅσον ὅμως ὁ θεῖος Πορφύριος μετέβη, Ἐπίσκοπος ὢν Γάζης, εἰς Κωνσταντινούπολιν καὶ παρρησιάσθη εἰς τὸν θεῖον Χρυσόστομον καὶ τὸν βασιλέα Ἀρκάδιον, τεκμαίρεται ὅτι θὰ εἶχε πολὺ ἐνωρίτερον χειροτονηθῆ Ἱερεύς, ἴσως ὑπὸ τοῦ Πραϋλίου, πρὶν ὅμως οὗτος γίνῃ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων, ἤ, ἐὰν ἐχειροτονήθη ὑπὸ τοῦ Πατριάρχου, δὲν θὰ ἦτο οὗτος ὁ Πραΰλιος. Ταῦτα δὲ διότι ὁ μὲν θεῖος Χρυσόστομος ἐπατριάρχευσε τῆς Κωνσταντινουπόλεως κατὰ τὰ ἔτη 398-404, ὁ δὲ Ἀρκάδιος ἐβασίλευσε κατὰ τὰ ἔτη 395-408.

[2] Κεντηνάριον· μονὰς βάρους κατὰ τὴν ἐποχὴν τῆς Βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας ἀντιστοιχοῦν μὲ 100 λίτρας, δηλαδὴ 32,5 χιλιόγραμμα περίπου. Ἐξ αὐτῆς προῆλθεν ἡ ἀραβικὴ λέξις κηντὰρ ἐκ τοῦ ὁποίου ἡ λέξις καντάρι.