ΣΤΕΦΑΝΟΣ ὁ νεοφανὴς ἀστὴρ ἤκμασε κατὰ τοὺς χρόνους Θεοφίλου τοῦ Εἰκονομάχου, ἐν ἔτει ωκθ’ (829), γέννημα καὶ θρέμμα ὑπάρχων τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Οἱ γονεῖς του ὠνομάζοντο Ζαχαρίας καὶ Θεοφανώ, ἐστολισμένοι μὲ πᾶσαν ἀρετὴν καὶ σύνεσιν καὶ κατοικοῦντες εἰς τὸν τόπον τοῦ ἐν Κωνσταντινουπόλει καλουμένου Ζεύγματος, ὄχι μακρὰν τῆς Ἐκκλησίας τοῦ θείου Πρωτομάρτυρος καὶ Ἀρχιδιακόνου Στεφάνου.
Ὅταν ἡ μήτηρ τοῦ Ἁγίου ἐκυοφόρει τοῦτον ἀπεῖχεν ἀπὸ τοῦ νὰ τρώγῃ παχέα φαγητά, κρέας δηλαδὴ καὶ ἄλλα λιπαρὰ καὶ ἠρκεῖτο εἰς μόνον τὸν ἄρτον, τὸ ὕδωρ καὶ τὰ λάχανα, ἕως οὗ ἐγέννησεν αὐτόν. Ὅταν δὲ ἐγεννήθη, ὤ τοῦ θαύματος! ἐφάνη εἰς τὰ στήθη του σταυρὸς φωτοειδὴς καὶ περικαλλέστατος· τοῦτο δὲ ἦτο μέγιστον σημεῖον τῆς σταυρώσεως καὶ ἀποστροφῆς, τὴν ὁποίαν ἔμελλε νὰ ἔχῃ ὁ Ἅγιος εἰς τὰ τοῦ κόσμου πράγματα. Ἐπειδὴ δὲ ἐτυλίχθη εἰς τὰ βρεφικὰ σπάργανα, ἦτο ἀνάγκη καὶ νὰ θηλάζῃ κατὰ τοὺς νόμους τῆς φύσεως· ὁ Ἅγιος ὅμως οὗτος ἐφάνη ἀνώτερος τῶν νόμων τῆς φύσεως, ἐπειδὴ ὅταν ἡ μήτηρ του ἔτρωγε φαγητὸν περισσότερον καὶ ἐχόρταινε, τότε αὐτὸς οὐδὲ νὰ ἐγγίσῃ ἤθελε τὸν μαστόν της καὶ πολλάκις ἔμεινεν ἀθήλαστος δύο ἢ τρεῖς ἡμέρας, ἐξακολουθοῦντος τοῦ κόρου τῆς μητρός του, διότι ἦτο ἀνάγκη νὰ ἐγκρατεύηται ἡ μήτηρ, ἵνα θρέψῃ τὸν τοιοῦτον χαριτόβρυτον υἱόν. Ὅθεν ἐκ τῆς αἰτίας ταύτης ἔκπληξις ὁμοῦ καὶ θλῖψις κατελάμβανε τοὺς φίλους καὶ συγγενεῖς τοῦ παιδός.
Εἶτα βαπτίζεται ὁ Ἅγιος, λύεται ἀπὸ τὰ βρεφικὰ σπάργανα, ἀποκόπτει το γάλα καὶ ὀλίγον κατ’ ὀλίγον ἀναπτύσσεται· ἀφοῦ δὲ ἔφθασεν εἰς ἡλικίαν δεκτικὴν μαθήσεως πέμπεται εἰς παιδαγωγὸν πρὸς ἐκμάθησιν τῶν ἱερῶν γραμμάτων, τὰ ὁποῖα προθύμως ἐμάνθανε καὶ ἦτο ὑποτασσόμενος εἰς τοὺς γονεῖς του. Ὅταν δὲ ὁ θεομισὴς Θεόφιλος ἀπέθανε, εὐθύς, θείᾳ εὐδοκίᾳ, ἀνεβιβάσθη εἰς τὸν πατριαρχικὸν θρόνον τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὁ Ἅγιος Μεθόδιος. Τότε λοιπὸν καὶ ὁ τίμιος Ζαχαρίας, ὁ πατὴρ τοῦ Ἁγίου τούτου Στεφάνου, ἐχειροτονήθη Πρεσβύτερος καὶ συνηριθμήθη εἰς τὸν Κλῆρον τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας. Κατ’ ἐκεῖνον δὲ τὸν καιρὸν καὶ ὁ υἱός του οὗτος, ὁ θεῖος Στέφανος, ἐκουρεύθη τὴν κόμην καὶ ἔγινε καὶ αὐτὸς Κληρικός, ἤτοι Ἀναγνώστης· ὅσον δὲ συνεχῶς ὁ πατήρ του ἐπορεύετο εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, δὲν ἔλειπεν ἀπὸ τοῦ νὰ τὸν ἀκολουθῇ καὶ ὁ θεῖος Στέφανος.