Ὁ δὲ στρέψας τοὺς ὀφθαλμούς του πρὸς αὐτόν, εἶδεν, ὅτι τὸν μὲν δεξιόν του πόδα εἶχεν ἐπὶ τῆς γῆς, τὸν δὲ ἀριστερὸν ἐπὶ τοῦ δεξιοῦ· ἔπειτα ἀτενίσας πρὸς τὰ στρατεύματα, βλέπει ὅτι οἱ ἐχθροὶ Βούλγαροι κατέκοπτον τοὺς Ρωμαίους. Ἀφοῦ δὲ ἔπαυσεν ἡ συγκοπὴ καὶ ὁ πόλεμος, λέγει ὁ φαινόμενος Κριτὴς πρὸς τὸν δίκαιον· «Παρατήρησον καλῶς τοὺς τόπους τῶν φονευθέντων σωμάτων καὶ λέγε μοι τὶ βλέπεις». Ὁ δὲ Νικόλαος παρατηρήσας καλῶς, εἶδεν ὅλην τὴν γῆν ἐκείνην πλήρη νεκρῶν σωμάτων τῶν φονευθέντων Ρωμαίων· μεταξὺ δὲ αὐτῶν βλέπει καὶ τόπον πράσινον καὶ ὡραῖον, διάστημα ἔχοντα ἕως μιᾶς κλίνης ἑνὸς ἀνθρώπου.
Τότε ὁ φαινόμενος φοβερὸς εἶπεν εἰς τὸν στρατιώτην Νικόλαον· «Καὶ τίνος νομίζεις ὅτι εἶναι ἡ κλίνη ἐκείνη;». Ὁ δὲ Νικόλαος ἀπεκρίθη· «Ἰδιώτης καὶ ἀμαθὴς εἶμαι, αὐθέντα μου, καὶ δὲν γνωρίζω». Λέγει πρὸς αὐτὸν πάλιν ἐκεῖνος ὁ φοβερός· «Ἡ κλίνη, τὴν ὁποίαν βλέπεις, εἶναι ἰδική σου, καὶ εἰς αὐτὴν ἔμελλες νὰ πέσῃς καὶ σύ, μετὰ τῶν ἄλλων φονευθέντων συστρατιωτῶν σου· ἀλλ’ ἐπειδὴ κατὰ τὴν παρελθοῦσαν νύκτα ἀπετίναξας ἐπιτηδείως καὶ ἐνίκησας τὸν τρίπλοκον ὄφιν, ἤτοι τὴν γυναῖκα, ἡ ὁποία τρὶς σὲ ἐπολέμησε παρακινοῦσά σε εἰς αἰσχρὰν πρᾶξιν, διὰ τοῦτο σὺ ὁ ἴδιος ἐλύτρωσας τὸν ἑαυτόν σου ἀπὸ τῆς συγκοπῆς ταύτης καὶ τοῦ θανάτου, καὶ ἔσωσας τὴν ψυχήν σου ὁμοῦ καὶ τὸ σῶμά σου. Λοιπὸν οὐδὲ ψυχικὸς θάνατος θέλει σὲ κυριεύσει, ἐὰν μὲ ὑπηρετήσῃς γνησίως».
Ταῦτα ἰδὼν ὁ δίκαιος καὶ γενόμενος ἔμφοβος, ἐξύπνησε καὶ ἐγερθεὶς ἐκ τῆς κλίνης, προσηυχήθη· ὀπισθοχωρήσας δε μιᾶς ἡμέρας τόπον, ἀνέβη εἰς ἕν ὄρος, καὶ ἐκεῖ προσηύχετο ἡσύχως πρὸς τὸν Θεὸν διὰ τὸ Ρωμαϊκὸν στράτευμα. Ἐπειδὴ δὲ ὁ βασιλεὺς ἐπῆγεν εἰς τὰς Κλεισωρείας τῆς Βουλγαρίας, ἀνέβησαν καὶ οἱ Βούλγαροι εἰς τὸ ὄρος, ἀφήσαντες εἰς φύλαξιν τοῦ τόπου δεκαπέντε ὡς ἔγγιστα χιλιάδας στρατόν, τὸν ὁποῖον οἱ Ρωμαῖοι κατέσφαξαν. Ὅθεν ὑπερηφανευθέντες διὰ τὴν νίκην ταύτην ἐγένοντο ἀμελεῖς· ἐνῷ λοιπὸν ὅλοι οἱ Ρωμαῖοι ἀμερίμνως καὶ ἀπροφυλάκτως ἐκάθευδον, ἦλθον κατ’ αὐτῶν νυκτὸς οἱ Βούλγαροι, καὶ ὅλους σχεδόν, μετὰ τοῦ βασιλέως Νικηφόρου, τοὺς διεπέρασαν ἐν στόματι μαχαίρας. Τότε ὁ δίκαιος Νικόλαος ἐνθυμηθεὶς τὴν ὀπτασίαν τὴν ὁποίαν εἶδεν, ηὐχαρίστησε τὸν Θεόν, καὶ ἐπέστρεψεν ὀπίσω κλαίων καὶ ὀδυρόμενος· ἔπειτα ἐλθὼν εἰς Μοναστήριον, ἔλαβε τὸ Ἀγγελικὸν Σχῆμα τῶν Μοναχῶν, καὶ δουλεύσας γνησίως εἰς τὸν Θεὸν ἀρκετὰ ἔτη, ἔγινε διακριτικώτατος καὶ μέγας Πατήρ.