Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ τοῦ Κουβικουλαρίου.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ὁ Ἅγιος Μάρτυς, ὁ ἀποκαλούμενος Κουβικουλάριος, ἦτο ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολιν, διὰ τῆς Ὀρθοδοξίας μὲν διαλάμπων, διὰ πλούτου δὲ καὶ δόξης ὑπερβάλλων ὅλους τοὺς κατ’ ἐκεῖνον τὸν καιρὸν ἐνδόξους καὶ ἄρχοντας. Διότι ἀνατραφεὶς παιδιόθεν εἰς τὰς αὐλὰς τῶν βασιλέων, ἔλαβεν ἀπὸ ἐκεῖ καὶ τὰς πρώτας τιμάς· τρωθεὶς ὅμως ἀπὸ τὸν ἔρωτα τῶν ἀφθάρτων καὶ αἰωνίων ἀγαθῶν, ὡς οὐδὲν ὅλα τὰ γήϊνα ἐλογίσατο ὁ μακάριος. Ὅθεν ἐπροτίμησε νὰ ἀπορρίψῃ πάντα τὰ πρόσκαιρα διὰ νὰ ἀποκτήσῃ ἔστω καὶ τὴν κατωτέραν θέσιν εἰς τὰς αὐλὰς τοῦ Κυρίου, παρὰ νὰ εἶναι πρῶτος εἰς τὰ σκηνώματα τῶν ἁμαρτωλῶν, ὡς λέγει ὁ θεῖος Δαβὶδ (Ψαλμ. πγ’ 11). Ὅθεν ἔχων πρὸς τὸν Θεὸν προσηλωμένον τὸν νοερὸν ὀφθαλμὸν τῆς ψυχῆς του, κατεγίνετο καθ’ ἑκάστην εἰς ὕμνους καὶ δοξολογίας Θεοῦ καὶ μετεχειρίζετο πᾶν εἶδος ἀρετῆς.

Ὁ φθορεὺς ὅμως τῶν ψυχῶν μας διάβολος δὲν ὑπέφερε βλέπων τὰ καλὰ ταῦτα· ὅθεν μεταχειρισθεὶς ὄργανον τὸν δοῦλον τοῦ Ἁγίου τούτου (διότι κατὰ τὴν γνώμην σοφοῦ τινος «τὸ δοῦλον ἐχθρὸν τοῖς δεσπόταις», τοὐτέστιν οἱ δοῦλοι εἶναι πάντοτε, ἐχθροὶ εἰς τοὺς κυρίους των) ἐξώθησε τοῦτον εἰς τὸ νὰ ὑπάγῃ πρὸς τὸν τότε ἀσεβῆ βασιλέα [1] καὶ νὰ διαβάλῃ τὸν Ἅγιον λέγων, ὅτι ὁ αὐθέντης του Ἐλευθέριος ἐβαπτίσθη μὲ Βάπτισμα τῶν Χριστιανῶν καὶ κτίσας Ναὸν ἐλάτρευεν ἐν αὐτῷ τὸν Ἐσταυρωμένον, μισῶν δὲ καὶ ἀποστρεφόμενος τὰς βασιλικὰς προσταγὰς εἶχεν οἶκον κρυπτὸν εἰς τὰ βάθη τῆς γῆς [2], ἐντὸς τοῦ ὁποίου προσέφερεν εἰς τὸν Χριστὸν ἀγρυπνίας ὁλονυκτίους καὶ ἐταλαιπώρει τὸ σῶμά του μὲ νηστείας, δάκρυα καὶ κλαυθμούς. Ταῦτα τοῦ δούλου διηγηθέντος ἐξήφθη ὁ βασιλεῦς· ὅθεν ἔστειλε καὶ ἔφεραν τὸν Ἅγιον, τὸν ὁποῖον παραστήσας ἐνώπιόν του καὶ προσποιούμενος πραότητα τὸν ἐρωτᾷ κολακευτικῶς λέγων· «Διατί ἀφῆκες ἡμᾶς, ὦ Ἐλευθέριε, τοσοῦτον καιρὸν καὶ κατεφρόνησας τὴν πρὸς σὲ μεγαλωτάτην ἀγάπην μου καὶ τὰς βασιλικάς μου αὐλάς;». Ὁ δὲ Ἅγιος ἀπεκρίθη· «Ἔχων, ὦ βασιλεῦ, τὸ σῶμα τεταλαιπωρημένον ἀπὸ τὰς ἀλλεπαλλήλους ἀσθενείας, ἠθέλησα νὰ διατρίψω εἰς εὐάερον τόπον πρὸς ἀνάκτησιν τῆς ὑγείας μου». Τοῦ λέγει ὁ βασιλεύς· «Καὶ διατί μόνος ἀπολαμβάνεις τὰ ἀγαθὰ τοῦ εὐκράτου ἀέρος καὶ τοῦ ὡραίου ἐκείνου τόπου; ἢ μήπως θὰ ἤθελες νὰ συναπολαύσωμεν καὶ ἡμεῖς μετὰ σοῦ τὰ ἀγαθὰ ταῦτα;». Ὁ Ἅγιος ὅμως δὲν ἀπεκρίθη παντάπασιν εἰς αὐτά.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος φαίνεται ὅτι ἦτο Ἰουλιανὸς ὁ Παραβάτης (361-363).

[2] Εἶχε δηλαδὴ εἰς τὴν ἐξοχὴν κατακόμβην, ὅπως συνήθειζον οἱ τότε Χριστιανοί, εἰς τὴν ὁποίαν κατήρχετο διὰ νὰ προσευχηθῇ.

[3] Βλέπε περὶ τούτου ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελ. 284.