Σελίδα 1 από 2
ΤΕΡΕΝΤΙΟΣ ὁ Ἅγιος Μάρτυς καὶ οἱ μετ’ αὐτοῦ ἀξιωθέντες τῶν μαρτυρικῶν στεφάνων Ἅγιοι Μάρτυρες ἦσαν κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ Δεκίου τοῦ βασιλεύσαντος κατὰ τὰ ἔτη σμθ’-σνα’ (249-251) καὶ τοῦ ἡγεμόνος Φουρτουνιανοῦ, κατήγοντο δὲ ἅπαντες οἱ μακάριοι οὗτοι ἐκ τῆς Ἀφρικῆς. Ἐπειδὴ δὲ κατ’ ἐκεῖνον τὸν καιρὸν ἐδημοσιεύθη πρόσταγμα βασιλικὸν διὰ τοῦ ὁποίου ὡρίζετο, ὅτι οἱ Χριστιανοὶ ἢ πρέπει νὰ ἀρνηθοῦν δημοσίᾳ τὸν Χριστον ἢ ἂν ἐπιμένουν εἰς την Πίστιν των καὶ δὲν ἐννοοῦν νὰ πεισθοῦν εἰς τὸν βασιλέα νὰ τιμωρῶνται διὰ διαφόρων βασάνων, διὰ τοῦτο οἱ Ἅγιοι οὗτοι Μάρτυρες, ὄντες τὸν ἀριθμὸν τεσσαράκοντα, βλέποντες πολλοὺς Χριστιανοὺς ἐξαπατωμένους καὶ παραδιδομένους αὐθορμήτως εἰς τὴν πλάνην τῶν εἰδώλων, συνεφώνησαν μεταξύ των νὰ ἀντισταθῶσι κατὰ τῶν εἰδωλολατρῶν καὶ νὰ προβάλωσι τὴν ἀνδρείαν τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος αὐτῶν διὰ τὴν Πίστιν καὶ τὴν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ. Τοῦτο δὲ συμφωνήσαντες ὑπενθύμιζον εἰς ἀλλήλους τοὺς παρακινοῦντας τοὺς Χριστιανοὺς εἰς τὸ Μαρτύριον λόγους τοῦ Κυρίου· «Μὴ φοβηθῆτε ἀπὸ τῶν ἀποκτενόντων τὸ σῶμα, τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτεῖναι» (Ματθ. ι’ 28).
Ὡδηγήθησαν λοιπὸν οἱ γενναῖοι ἀγωνισταὶ εἰς τὸν ἡγεμόνα Φουρτουνιανόν, πρὸ τοῦ ὁποίου ἐκήρυξαν τὴν δύναμιν τοῦ Χριστοῦ καὶ ἐθεάτρισαν τὴν ἀσθένειαν τῶν εἰδώλων. Ταῦτα ἀκούσας ὁ ἡγεμὼν προσέταξε νὰ ρίψωσι τοὺς Ἁγίους εἰς τὴν φυλακήν. Μετὰ δὲ τοῦτο ἔστειλε καὶ ἔφερε τοὺς περὶ τὸν μακάριον Ζήνωνα [1] καὶ Ἀλέξανδρον καὶ Θεόδωρον, τοὺς ὁποίους εἶχε καὶ πρότερον δικάσει καὶ τιμωρήσει. Ἀφοῦ δὲ τοὺς ἔφεραν, τοὺς συνεβούλευε νὰ ἀρνηθῶσι τὴν Πίστιν τοῦ Χριστοῦ καὶ νὰ προσκυνήσωσι τὰ εἴδωλα. Ἐπειδὴ δὲ καὶ αὐτοὶ ἀντέστησαν εἰς τοῦτο καὶ ἐστάθησαν ἀκλόνητοι εἰς τὴν Πίστιν τοῦ Χριστοῦ, ὄχι μόνον διὰ τῶν λόγων τοὺς ὁποίους εἶπον, ἀλλὰ καὶ διὰ τῶν Μαρτυρίων τὰ ὁποῖα ἔπαθον, τούτου ἕνεκα ἐπρόσταξεν ὁ ἀσεβὴς νὰ δείρωσι τοὺς Ἁγίους δι’ ἀκανθωτῶν καὶ τραχειῶν ράβδων καὶ διὰ νεύρων βοῶν· ἤλλαξε δὲ καὶ τοὺς δέροντας αὐτοὺς στρατιώτας καὶ τόσον ἐσχίσθησαν αἱ σάρκες τῶν Ἁγίων, ὡς ἐκ τοῦ μεγάλου δαρμοῦ, ὥστε ἐφαίνοντο ἔξωθεν τὰ ἐσωτερικὰ σπλάγχνα των. Ἔπειτα ἐκάρφωσαν αὐτοὺς εἰς τὴν ράχιν μὲ σουβλία πεπυρωμένα καὶ ἐπὶ τῶν πληγῶν των ἔχυσαν ὄξος μὲ ἅλας καὶ ἔτριβον αὐτὰς διὰ τριχίνων ὑφασμάτων. Ἐπειδὴ δὲ οἱ Ἅγιοι διὰ προσευχῆς των ἐκρήμνισαν τὰ εἴδωλα, λυπηθεὶς εἰς ἄκρον ὁ ἡγεμὼν καὶ ἀπελπισθεὶς περὶ τῆς μεταστροφῆς αὐτῶν, διέταξε νὰ τοὺς ἀποκεφαλίσωσιν οὕτως ἔλαβον οἱ ἀοίδιμοι τοὺς στεφάνους τοῦ Μαρτυρίου.
Ὑποσημειώσεις
[1] Ἀσαφῶς περιγράφονται ἐνταῦθα τὰ κατὰ τὸν Ἅγιον Μάρτυρα Ζήνωνα. Γράφεται δηλαδὴ ἐδῶ ὅτι ὁ ἡγεμὼν Φουρτουνιανὸς μεταξὺ τῶν ἄλλων Ἁγίων Μαρτύρων ἐκάλεσε παρ’ αὐτῷ πρὸς ἐξέτασιν καὶ τοὺς «περὶ τὸν μακάριον Ζήνωνα», δὲν ἀναφέρεται δηλαδὴ μεταξὺ τῶν προσαχθέντων πρὸς ἐξέτασιν καὶ τὸ ὄνομα τοῦ ἰδίου τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Ζήνωνος, ὅστις, ὡς δύναταί τις νὰ εἰκάσῃ ἐκ τῶν συμφραζομένων, ὑπέστη τὸ ὑπὲρ Χριστοῦ Μαρτύριον ὀλίγον πρὸ τῆς ἐξετάσεως ταύτης.
Ἐκ τούτου ἀλλὰ καὶ ἐκ τῆς διατυπώσεως τοῦ ἐν ἐπικεφαλίδι ὑπομνήματος, ὡς εἶχε πρότερον, φαίνεται ὅτι δὲν συμπεριλαμβάνεται μεταξὺ τῶν κατὰ τὴν σήμερον ἑορταζομένων Ἁγίων Μαρτύρων ὁ Ἅγιος Μάρτυς Ζήνων. Ἴσως θὰ ἠδύνατο νὰ εἰκάσῃ τις, ὅτι ἡ μνήμη αὐτοῦ θὰ τελεῖται ἐν ἄλλῃ τινὶ ἡμερομηνίᾳ, ὅμως τοιοῦτον τι δὲν συμβαίνει. Μάλιστα οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες Τερέντιος, Ἀφρικανός, Μάξιμος καὶ Πομπήϊος καὶ οἱ λοιποὶ σὺν αὐτοῖς τριάκοντα ἓξ Ἅγιοι Μάρτυρες ἑορτάζονται καὶ κατὰ τὴν κηʹ (28ην) Ὀκτωβρίου (βλέπε ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»). Κατὰ τὴν ἡμερομηνίαν ταύτην δὲν ἀναφέρονται τὰ ὀνόματα τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Ζήνωνος καὶ τῶν περὶ αὐτὸν καὶ Ἀλεξάνδρου καὶ Θεοδώρου. Οὔτε ἐν ἄλλῃ τινὶ ἡμερομηνίᾳ σημειοῦται τὸ ὄνομα τοῦ Ἁγίου τούτου Μάρτυρος Ζήνωνος. Οἱ ὑπὸ τὸ ὄνομα Ζήνων σημειούμενοι ἐν ἄλλαις ἡμερομηνίαις δὲν ἀφοροῦν τὸν ἐν τῷ σημερινῷ Συναξαρίῳ ἀναφερόμενον.
Ἑπομένως ὁ Ἅγιος οὗτος Ζήνων μόνον κατὰ τὴν σήμερον ἑορτάζεται. Ὅθεν καὶ τὸ ὄνομα αὐτοῦ πρέπει ἐνδεικτικῶς νὰ ἀναφέρεται μετὰ τῶν σήμερον ἑορταζομένων, τούτου ἕνεκεν προέβημεν καὶ εἰς τὴν ἐν ἐπικεφαλίδι διόρθωσιν. Ὅτι δὲ κατὰ τὴν σήμερον ἑορτάζεται καὶ ὁ Ἅγιος Μάρτυς Ζήνων βεβαιοῦται καὶ ἀπὸ ἓν Τροπάριον τῆς Θʹ ὠδῆς τοῦ Κανόνος τῆς σήμερον ψαλλομένης Ἀκολουθίας, ὅπερ λέγει· «Σήμερον Μάξιμον πιστοί, καὶ, Ἀλέξανδρον ὁμοῦ καὶ Θεόδωρον, Ζήνωνα Πομπήϊον, Ἀφρικανόν τε καὶ Τερέντιον…». Τοῦτο βεβαιοῖ καὶ ὁ ἀείμνηστος Μητροπολίτης Λεοντουπόλεως Σωφρόνιος Εὐστρατιάδης («Ἁγιολόγιον», σελ. 163). Οὗτος μάλιστα μετὰ τοῦ Ἁγίου Ζήνωνος ἀναφέρει καὶ τὸν Ἅγιον Μάρτυρα Μακάριον, οὗ τὸ ὄνομα δὲν συμπεριλαμβάνεται μὲν ἐν τῷ σημερινῷ Συναξαρίῳ (βλ. ἐνθ’ ἀνωτέρω καὶ ἐν σελ. 283 τοῦ αὐτοῦ «Ἁγιολογίου»), συμπεριλαμβάνεται ὅμως ἐν τῇ κατὰ τὴν σήμερον ψαλλομένη Ἀκολουθία. Ὁ Ἅγιος οὗτος Μακάριος, ἴσως εἶναι ὁ μετὰ Ἀλεξάνδρου, Κρονίωνος καὶ Ἰουλιανοῦ ἀναφερόμενος κατὰ τὴν λʹ (30ην) Ὀκτωβρίου (βλ. ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).
