Τῷ ἁγίῳ καὶ Μεγάλῳ Σαββάτῳ τὴν ΘΕΟΣΩΜΟΝ ΤΑΦΗΝ καὶ τὴν εἰς ᾼΔΟΥ ΚΑΘΟΔΟΝ τοῦ Κυρίου καὶ Σωτῆρος ἡμῶν ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ἑορτάζομεν, δι’ ὧν τῆς φθορᾶς τὸ ἡμέτερον γένος ἀνακληθέν, πρὸς αἰωνίαν ζωὴν μεταβέβηκε.

ΕΙΚΟΝΑ
Τοιχογραφία ἐκ τοῦ Ἱ. Ναοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος ἐν
Νερέζι τῆς Γιουγκοσλαβίας. Ἔργον ΙΒʹ αἰῶνος.

ΠΑΣΩΝ τῶν ἡμερῶν τοῦ ἔτους, αἱ ἅγιαι Τεσσαρακοσταὶ εἶναι ἀνώτεραι κατὰ τὸ σέβας· καὶ πάλιν ἀπὸ τὰς ἄλλας Τεσσαρακοστάς, ἀνωτέρα εἶναι ἡ ἁγία καὶ μεγάλη Τεσσαρακοστή· ἀπὸ ταύτην δὲ πάλιν, ἀνωτέρα καὶ μεγαλυτέρα εἶναι ἡ Μεγάλη Ἑβδομάς· καὶ πάλιν ἀπὸ τὴν Μεγάλην Ἑβδομάδα, μεγαλύτερον καὶ θειότερον εἶναι τοῦτο τὸ μέγα καὶ ἅγιον Σάββατον. Λέγεται δὲ Μεγάλη Ἑβδομὰς καὶ Μέγα Σάββατον, ὄχι διότι αἱ ἡμέραι ἢ αἱ ὥραι αὗται εἶναι τυχὸν μεγαλύτεραι, ἀλλ’ ἐπειδὴ τὰ μεγάλα καὶ ὑπερφυῆ τεράστια καὶ ἐξαίσια ἔργα τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, κατὰ ταύτην τὴν ἑβδομάδα ἐπράχθησαν, διὰ τοῦτο λέγεται μεγάλη.

Κατὰ τὴν ἑβδομάδα λοιπὸν ταύτην παθὼν ὁ Κύριος διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν τὰ ζωηφόρα Αὐτοῦ Πάθη, κατὰ τὴν σήμερον οὔτε ἔπραξεν, οὔτε ἔπαθε τίποτε ἐπάνω εἰς τὴν γῆν, ἀλλὰ σωματικῶς ἔκειτο εἰς τὸν Τάφον, ἀπὸ τὸ ἑσπέρας τῆς Παρασκευῆς, ἡ δὲ Παναγία Αὐτοῦ ψυχὴ εἶχε καταβῆ εἰς τὸν ᾍδην, διὰ νὰ ἐγείρῃ ἐκεῖθεν ὁμοῦ μὲ τὸν ἑαυτόν Του καὶ τοὺς Προπάτορας. Καθὼς ὅμως εἰς τὴν πρώτην κοσμογενεσίαν ὅλα τὰ ἄλλα ὁ Θεὸς εἰς τὰς ἓξ ἡμέρας ἐποίησε, κατὰ δὲ τὴν ὑστέραν ἡμέραν, ἤτοι τὴν ἕκτην, ἔπλασε καὶ τὸν ἄνθρωπον, ἔσχατον καὶ ἐντελῶς τελευταῖον δημιούργημα, ἀκολούθως δὲ τὴν ἑβδόμην κατέπαυσεν ἀπὸ ὅλα τὰ ἔργα Του καὶ ἡγίασε τὴν ἡμέραν αὐτὴν ὀνομάσας Σάββατον, ὅπερ θέλει νὰ εἴπῃ κατάπαυσις, τοιουτοτρόπως καὶ ἐδῶ εἰς τὴν ἐργασίαν τοῦ νοητοῦ κόσμου, ἀφ’ οὗ ἄριστα καὶ καθὼς ἔπρεπεν ἔπραξεν ὅλα καὶ κατὰ τὴν ἕκτην ἡμέραν πάλιν ἀνέπλασε τὸν φθαρέντα ἄνθρωπον, διὰ δὲ τοῦ ζωηφόρου Αὐτοῦ Σταυροῦ καὶ τοῦ ἑκουσίου θανάτου τὸν ἀνενέωσε, κατὰ τὴν ἑβδόμην ταύτην ἡμέραν κατέπαυσε τὴν τελείαν τῶν ἔργων του κατάπαυσιν, ὕπνον (ἤτοι θάνατον) ὑπνώσας τὸν ζωοποιὸν καὶ σωτήριον τῆς ἡμετέρας φύσεως.

Κατῆλθε λοιπὸν ὁ τοῦ Θεοῦ Λόγος μετὰ τῆς σαρκὸς εἰς τὸν Τάφον· κατέβη δὲ καὶ εἰς τὸν ᾍδην, μετὰ τῆς ἀκηράτου καὶ θείας Αὐτοῦ ψυχῆς, χωρισθείσης ἀπὸ τὸ Σῶμα μετὰ τὸν θάνατον, τὴν ὁποίαν Ψυχὴν εἰς τὰς χεῖρας τοῦ Πατρὸς παρέδωκε, μὲ φωνὴν μεγάλην εἰπών, κατὰ τὸν Εὐαγγελιστὴν Λουκᾶν· «Πάτερ, εἰς χεῖράς σου παρατίθεμαι τὸ πνεῦμά μου» (Λουκ. κγ’ 46), εἰς τὸν ὁποῖον ἄναρχον Πατέρα Του προσέφερε καὶ τὸ ἴδιον Αἷμά Του, χωρὶς νὰ τὸ ζητήσῃ, διὰ νὰ λυτρώσῃ τοὺς κατακρίτους ἡμᾶς.