Τῇ ΚϚ’ (26ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς ἡ Μετάστασις τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου καὶ Εὐαγγελιστοῦ, φίλου, παρθένου, ἐπιστηθίου καὶ ἠγαπημένου τοῦ Κυρίου, ΙΩΑΝΝΟΥ τοῦ ΘΕΟΛΟΓΟΥ.

ΕΙΚΟΝΑ
Θαυ­μα­σί­α φο­ρη­τὴ εἰ­κὼν τοῦ ΙΒʹ καὶ Ι­Εʹ αἰ­ῶ­νος,
εὐ­ρι­σκο­μέ­νη ἐν τῇ ἐν Πά­τμῳ Ἱ­ε­ρᾷ αὐ­τοῦ Μο­νῇ
Ἁ­γί­ου Ἰ­ω­άν­νου τοῦ Θε­ο­λό­γου.

ΙΩΑΝΝΗΣ ὁ ΘΕΟΛΟΓΟΣ ὁ ἱερὸς Εὐαγγελιστὴς καὶ θεῖος Ἀπόστολος τοῦ Κυρίου κατήγετο ἐκ Βηθσαϊδὰ τῆς Γαλιλαίας, υἱὸς ὢν τοῦ Ζεβεδαίου καὶ τῆς Σαλώμης, ἥτις ἦτο θυγάτηρ Ἰωσὴφ τοῦ Μνήστορος τῆς Θεοτόκου. Διότι ὁ Ἰωσὴφ εἶχε τέσσαρας υἱούς, Ἰάκωβον, Ἰωσῆν, Ἰούδαν καὶ Σίμωνα (ἢ Συμεὼν) καὶ θυγατέρας τρεῖς, τὴν Ἐσθήρ, τὴν Μάρθαν καὶ τὴν Σαλώμην, ἥτις ἦτο γυνὴ μὲν τοῦ Ζεβεδαίου, μήτηρ δὲ τοῦ Ἰωάννου τούτου [1]. Ὅθεν ἐκ τούτου ἕπεται ὅτι ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς ἦτο θεῖος τοῦ Ἰωάννου, ὡς νομιζόμενος ἀδελφὸς Σαλώμης, τῆς θυγατρὸς Ἰωσήφ, μητρὸς δὲ Ἰωάννου· ὁ δὲ Ἰωάννης ἦτο ἀνεψιὸς τοῦ Κυρίου. Συνεβοήθει δὲ ὁ θεῖος Ἰωάννης τὸν πατέρα του Ζεβεδαῖον εἰς τὴν ἁλιευτικὴν τέχνην ὡς καὶ ὁ ἀδελφός του Ἰάκωβος, διότι ὁ πατήρ των ἦτο ἁλιεὺς καὶ πτωχὸς ἄνθρωπος, ὅτε δὲ ἐκλήθη παρὰ Κυρίου, ἀφῆκε τὸν πατέρα ὁμοῦ καὶ τὸ πλοῖόν του, καὶ ἠκολούθησε τὸν καλέσαντα Κύριον, καὶ τοὺς νόμους αὐτοῦ ἀκριβῶς ἐδιδάχθη. Διὰ τοῦτο ἐγκαταλείψας τὴν ἁλιείαν τῶν ἀφώνων ἰχθύων, ἐδιδάχθη πῶς νὰ ἑλκύσῃ διὰ τῆς διδασκαλίας τὰς λογικὰς ψυχὰς τῶν ἀνθρώπων.

Μετεχειρίζετο δὲ ὁ θεῖος Ἰωάννης ἄκραν ἐγκράτειαν εἰς ὅλα τὰ βλάπτοντα τὴν ψυχήν, διὰ τοῦτο καὶ ᾠκειώθη ὅλως πρὸς τὴν παρθενίαν. Ἐκ τούτου δὲ ἀπέκτησε καὶ τὸ νὰ ὀνομάζεται παρθένος ἐξαιρέτως καὶ περισσότερον ἀπὸ ὅλους τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ἔτι δὲ καὶ διὰ τοῦτο ἠγαπήθη κατ’ ἐξαίρεσιν ἀπὸ τὸν Βασιλέα Χριστόν, εἰς τρόπον ὥστε μόνος αὐτὸς ἔλαβε τὴν ὀνομασίαν τοῦ ἠγαπημένου. Ὅθεν καὶ ὅταν ὁ Κύριος ἀνέβη εἰς τὸ Θαβώριον Ὄρος διὰ νὰ μεταμορφωθῇ, ἀνέβη ὁμοῦ καὶ ὁ ἠγαπημένος οὗτος Ἰωάννης, καὶ εἶδε τὴν ἐκεῖσε δειχθεῖσαν ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ Λόγου Θεότητα, καὶ ἤκουσε τὴν φωνὴν τὴν λέγουσαν· «Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ ηὐδόκησα αὐτοῦ ἀκούετε». Καὶ ἐν τῷ Μυστικῷ Δείπνῳ αὐτὸς πλησίον τοῦ ἠγαπημένου του Διδασκάλου ἐκάθισεν. Αὐτὸς καὶ ἐπάνω εἰς τὸ στῆθός του ἀνέπεσε διὰ τὴν πολλὴν ἀγάπην, τὴν ὁποίαν εἶχε πρὸς αὐτόν· αὐτὸς ἠρώτησεν αὐτὸν λέγων· «Κύριε, τίς ἐστιν ὁ παραδιδούς σε;». Αὐτὸς ἐζήτησε καὶ νὰ καθίσῃ ἐκ δεξιῶν τοῦ Διδασκάλου του, δεικνύων οὕτω φανερῶς τὸ πρὸς αὐτὸν διάπυρον φίλτρον του.


Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τούτων βλέπε καὶ τὸ Συναξάριον τοῦ Ἀδελφοθέου Ἰακώβου κατὰ τὴν εἰκοστὴν τρίτην τοῦ Ὀκτωβρίου, ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Ὁ Θεοφύλακτος Βουλγαρίας τὸ «ἕως ἔρχομαι» ἠννόησεν ὡς τὸν καιρὸν τῆς ἁλώσεως τῶν Ἱεροσολύμων, διότι ἔλευσις λέγεται πολλάκις ἡ ἐκδίκησις καὶ τιμωρία. Ἄλλοι δὲ τὸ ἑρμηνεύουσιν ὡς «ἕως τότε θέλω νὰ μένῃ ὁ Ἰωάννης εἰς Ἱεροσόλυμα, ἕως οὗ νὰ ἔλθω!» ἤτοι ἕως οὗ νὰ ἔλθω ἐν τῇ Κοιμήσει τῆς Μητρός μου διὰ νὰ παραλάβω τὴν ἁγίαν αὐτῆς ψυχήν, διότι μέχρι τότε ἔμεινεν ὁ Ἰωάννης εἰς Ἱεροσόλυμα, προνοῶν καὶ κηδόμενος τῆς Θεοτόκου, παραλαβὼν αὐτὴν εἰς τὰ ἴδια. Ἀφ’ οὗ δὲ ἐκοιμήθη ἐκείνη, τότε αὐτὸς ἐξῆλθεν ἀπὸ τὰ Ἱεροσόλυμα, καὶ ἐπῆγεν εἰς Ἔφεσον, κηρύττων τὸ Εὐαγγέλιον, ὡς εἴρηται ἀνωτέρω ἐν τῷ παρόντι Συναξαρίῳ. Ὁ δὲ Νικηφόρος Βλεμμίδης, εἰς τὸ πρὸς τὸν Θεολόγον τοῦτον ἐγκώμιον, περὶ τοῦ ὁποίου προείπομεν, λέγει, ὅτι αὐτὸς ὄχι μόνον μετέστη, ἀλλὰ καὶ ἀνέστη, κοιμηθεὶς μὲν καὶ ἀποθανών, εἶτα ὡς ἐν ριπῇ ἀλλαγείς, καὶ τὴν φθορὰν ἀποτινάξας καὶ ἀφθαρτισθείς. Θὰ ἔλθῃ δὲ πάλιν, λέγει, ἐν ἀφθάρτῳ σώματι ἵνα ἐλέγξῃ τὸν Ἀντίχριστον. Τοῦτο μαρτυρεῖ καὶ Ἰωάννης ὁ Εὐγενικός, ὁ ἀδελφὸς τοῦ Ἁγίου Μάρκου τοῦ Ἐφέσου καὶ Εὐγενικοῦ, λέγων εἰς τοὺς οἴκους τοὺς ὁποίους ἐφιλοπόνησεν εἰς τὸν Θεολόγον ταῦτα· «Χαῖρε ὅτι μεταστάσεως συμμετέσχες ὡς Υἱός. / Χαῖρε ὅτι ἀναστάσεως, οἷα Λόγου ἀδελφός».