ΜΑΞΙΜΟΣ ὁ σοφώτατος Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν καὶ Ὁμολογητὴς εἶναι ἐκεῖνος, ὅστις ἐπρωτοστάτησε διὰ τὴν συγκρότησιν τῆς ἐν Ρώμῃ Συνόδου, ἥτις συγκληθεῖσα ὑπὸ τοῦ Ἁγίου Μαρτίνου Πάπα Ρώμης κατὰ τὸ ἔτος χμε’ (645) ἀνεθεμάτισε τὴν αἵρεσιν Κώνσταντος τοῦ ἐγγόνου τοῦ Ἡρακλείου, τοῦ μίαν θέλησιν ἐπὶ Χριστοῦ δογματίζοντος. Τὴν ἀπόφασιν ταύτην τῆς Συνόδου μαθὼν ὁ βασιλεύς, πρῶτον μὲν ἔστειλε καὶ ἔφερεν ἀπὸ τὴν Ρώμην τὸν Ἅγιον τοῦτον Μάξιμον καὶ τοὺς δύο μαθητάς του, Ἀναστασίους καλουμένους, καὶ ὕστερον ἀπὸ πολλὰς θλίψεις, ὅπου τοὺς ἐπροξένησεν, ἐξώρισεν αὐτοὺς εἰς τὴν Θρᾴκην· καὶ πάλιν ἐκεῖθεν αὐτοὺς μετακαλέσας καὶ βλέπων, ὅτι ἦσαν ἀπτόητοι καὶ πάσης κολακείας ἀνώτεροι, τοῦ μὲν Ἁγίου Μαξίμου καὶ τοῦ ἑνὸς Ἀναστασίου, τοῦ μεγαλυτέρου, κόπτει τὰς δεξιὰς χεῖρας καὶ τὰς γλώσσας, καὶ ἐξορίζει τούτους ὁμοῦ μὲ τοὺς ἄλλους τρεῖς μαθητάς του εἰς διαφόρους τόπους. Καὶ ὁ μὲν θεῖος Μάξιμος, ἐξορισθεὶς εἰς τὴν Λαζικὴν χώραν καὶ τρία ἔτη διανύσας εἰς τὴν ἐξορίαν, πλήρης ὢν ἡμερῶν, ἀνεπαύθη ἐν Κυρίῳ [1]· ὁ δὲ Πρεσβύτερος Ἀναστάσιος, ὁ μαθητὴς αὐτοῦ, ἐξωρίσθη εἴς τι φρούριον τῆς Ἀλβανίας καὶ διαπεράσας εἴκοσιν ἔτη ἐν τῇ ἐξορίᾳ ἐτελειώθη ἐν Κυρίῳ· ὁ δὲ νεώτερος Ἀναστάσιος, πεμφθεὶς εἴς τι φρούριον τῆς Θρᾴκης, ἐτελείωσε τὴν ζωήν του ἐν τῇ ὁμολογίᾳ τῆς πίστεως.
Θεόδωρος δέ, ὁ τρίτος μαθητὴς τοῦ Ἁγίου, εἴκοσιν ἔτη διελθὼν ἐν τῇ ἐξορίᾳ ἀπῆλθε πρὸς Κύριον· ὁ δὲ τέταρτος μαθητής του Εὐπρέπιος, ἓν μόνον ἔτος ταλαιπωρηθεὶς ἐν τῇ ἐξορίᾳ πρὸς Κύριον ἐξεδήμησε καὶ οὕτως ἔλαβον ὅλοι τοὺς τῆς ὁμολογίας στεφάνους. Μετὰ ταῦτα δὲ ἔστειλεν ὁ αἱρετικὸς βασιλεὺς καὶ ἔφερεν ἀπὸ τὴν Ρώμην Μαρτῖνον τὸν ἁγιώτατον Πάπαν, ὁμοῦ μὲ ἄλλους δυτικοὺς Ἐπισκόπους, περὶ τοῦ ὁποίου εἴπομεν εἰς τὴν δεκάτην τρίτην τοῦ Ἀπριλίου, καθ’ ἣν ἰδιαιτέρως ἑορτάζεται ἡ μνήμη αὐτοῦ [2].
Ὑποσημειώσεις
[1] Βλέπε καὶ εἰς τὴν εἰκοστὴν πρώτην τοῦ Ἰανουαρίου ἐν τόμῳ Αʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὅτε ἑορτάζεται ἰδιαιτέρως ὁ Ἅγιος Μάξιμος.
[2] Βλέπε ἐν τόμῳ Δʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».