Η ΑΓΙΑ Ἕκτη Οἰκουμενικὴ Σύνοδος συνηθροίσθη ἐν τῷ Τρούλλῳ τοῦ παλατίου τῷ λεγομένῳ Ὠάτῳ ἐπὶ τῆς βασιλείας Κωνσταντίνου τοῦ Πωγωνάτου, πατρὸς [1] Ἰουστινιανοῦ τοῦ Β’ τοῦ καλουμένου Ρινοτμήτου, ἐν ἔτει χπ’ (680) μ.Χ. Λέγεται δὲ αὕτη τρίτη τῶν ἐν Κωνσταντινουπόλει γενομένων. Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ἦτο ὁ Γεώργιος [2], Πάπας δὲ τῆς Ρώμης ὁ Ἀγάθων. Παρόντες ἐν αὐτῇ ἦσαν ρο’ (170) Ἅγιοι Πατέρες [3], προεξῆρχον δὲ τῆς Συνόδου ὁ Κωνσταντινουπολεως Γεώργιος παραστὰς ἐν τῇ Συνόδῳ αὐτοπροσώπως, ὁ Ρώμης Ἀγάθων, ὅστις ἀντεπροσωπεύετο διὰ τοποτηρητῶν (Θεόδωρος καὶ Σέργιος Πρεσβύτεροι καὶ Ἰωάννης Διάκονος, Πέτρος Μοναχὸς τοποτηρητὴς τοῦ θρόνου Ἀλεξανδρείας [4], Θεοφάνης ὁ Ἀντιοχείας (ὁ μετὰ τὸν ὑπὸ τῆς Συνόδου ταύτης καθαιρεθέντα Μακάριον πατριαρχεύσας) καὶ Γεώργιος Ἱερομόναχος Τοποτηρητὴς τοῦ θρόνου Ἱεροσολύμων [5].
Ἡ Σύνοδος αὕτη συνῆλθε διὰ τὴν ἐκταράττουσαν τότε τὴν Ἐκκλησίαν αἵρεσιν τῶν Μονοθελητῶν. Διεκρίθησαν δὲ ἐν αὐτῇ ὁ τῆς Κωνσταντινουπόλεως Πατριάρχης Γεώργιος, Στέφανος ὁ τῆς ἐν Πόντῳ Ἡρακλείας φωστήρ, Ἰωάννης Ἀθηνῶν Ἐπίσκοπος καὶ ἄλλοι ἐπὶ σοφίᾳ καὶ τῇ τῶν Γραφῶν πολυμαθείᾳ διάσημοι. Κατεδίκασε δὲ καὶ ἀνεθεμάτισε ἡ Σύνοδος αὕτη τοὺς αἱρετικοὺς Μονοθελητάς. Ἦσαν δὲ τότε ἐν ζωῇ ὁ Ἀντιοχείας Μακάριος, τοῦ ὁποίου μάλιστα ἡ καθαίρεσις ἐγένετο ἐν δημοσίᾳ τελετῇ διὰ τῆς ἀφαιρέσεως τῶν ἱερατικῶν ἐνδυμάτων καὶ ἄλλοι ὁμόφρονες αὐτοῦ. Κατέκρινεν ἐπίσης ἡ Σύνοδος καὶ ἀνεθεμάτισε καὶ τοὺς προαποθανόντας Μονοθελητὰς Ὀνώριον τὸν Ρώμης Πάπαν, Σέργιον, Πύρρον, Πέτρον καὶ Παῦλον τοὺς τῆς Κωνσταντινουπόλεως Πατριάρχας, καὶ Κῦρον Ἀλεξανδρείας. Ἐπίσης Θεόδωρον τὸν τῆς Φαρὰν Ἐπίσκοπον, Στέφανον τὸν μαθητὴν τοῦ Μακαρίου, Πολυχρόνιον τὸν νηπιόφρονα γέροντα καὶ τοὺς σὺν αὐτοῖς, οἵτινες ἐδογμάτιζον ἀσεβῶς ἐπὶ Χριστοῦ μίαν θέλησιν καὶ μίαν ἐνέργειαν.
Διὰ τοῦ πονηροῦ τούτου δόγματος κατεβίβαζον οἱ αἱρετικοὶ Μονοθεληταὶ εἰς πάθος τὸ ἀπαθὲς τῆς Θεότητος, καὶ εἰς ἄλλας πολλὰς ἀτοπίας κατεκρημνίζοντο. Ἐδογμάτισε δὲ ἡ αὐτὴ Ἁγία Σύνοδος νὰ φρονῶμεν καὶ νὰ σεβώμεθα ἐπὶ Χριστοῦ μίαν μὲν ὑπόστασιν τῆς θεότητος καὶ τῆς ἀνθρωπότητος, δύο δὲ φυσικὰς θελήσεις καὶ ἐνεργείας καθότι καὶ αἱ δύο φύσεις ἐν τῷ ἑνὶ Χριστῷ ἐτηρήθησαν ἄτρεπτοι καὶ ἀσύγχυτοι· καὶ ποτὲ μὲν ἡ μία φύσις, ποτὲ δὲ ἡ ἄλλη ἐπεδείξατο τὴν ἰδικήν της θέλησιν καὶ ἐνέργειαν. Κανόνας ἡ Ἁγία αὕτη Σύνοδος δὲν ἐξέθεσεν. Ἐξέδωκεν ὅμως τοιούτους ἡ Πενθέκτη λεγομένη Σύνοδος ἡ συγκληθεῖσα ὑπὸ Ἰουστινιανοῦ τοῦ Ρινοτμήτου, τοῦ υἱοῦ τοῦ Κωνσταντίνου τούτου ἐν τῷ αὐτῷ Τρούλλῳ ἐν ἔτει χϟα’ (691).