ΡΩΜΑΝΟΣ ὁ ἐκ τῆς Παλαιστίνης Ἅγιος Μάρτυς ἦτο Διάκονος τῆς ἐν Καισαρείᾳ τῆς Παλαιστίνης Ἐκκλησίας, ἐμαρτύρησε δὲ κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ Διοκλητιανοῦ ἐν τῇ πόλει Ἀντιοχείᾳ ἐν ἔτει σϟη’ (298). Οὗτος λοιπὸν ὁ ἀοίδιμος παρεθάρρυνεν εἰς τὸ Μαρτύριον μὲ τὴν διδασκαλίαν του τοὺς Χριστιανοὺς ἐκείνους, οἵτινες φοβούμενοι τὰς βασάνους δὲν ὡμολόγουν τὸν Χριστόν. Διὰ τοῦτο καὶ αὐτόκλητος παρέστη εἰς τὸν κριτήν, ὁμολογῶν τὸν Χριστὸν Θεὸν ἀληθινόν· καὶ παρευθὺς κατεδικάσθη νὰ ριφθῇ εἰς τὸ πῦρ. Ὁ Διοκλητιανός, τοῦτο μαθών, δὲν ἀφῆκε μὲν νὰ τὸν ρίψωσιν εἰς τὸ πῦρ, προσέταξε δὲ νὰ ἀποκόψωσι τὴν γλῶσσάν του· ἀλλ’ ὁ τοῦ Χριστοῦ Μάρτυς, καίτοι ἐστερήθη τῆς γλώσσης του, δυνατώτερα ὅμως καὶ καθαρώτερα ἐλάλει, κηρύττων παρρησίᾳ τὸν Χριστόν. Μετὰ ταῦτα ρίπτουσιν αὐτὸν ἐν φυλακῇ, καὶ τεντώνουσι τοὺς πόδας του εἰς πέντε κεντήματα [1], ἔπειτα περιδέσαντες εἰς τὸν λαιμόν του σχοινίον ἀπέπνιξαν αὐτόν, καὶ οὕτω ἔλαβε παρὰ τοῦ Κυρίου τοῦ Μαρτυρίου τὸν στέφανον.
Ὑποσημειώσεις
[1] Τὰ κεντήματα ταῦτα εἶναι πιθανῶς αἱ ὀπαὶ αἱ εὑρισκόμεναι εἰς τὸ τιμωρητικὸν ξύλον. Ἐκ τούτων ἄλλαι εἶναι πλησιέστερα καὶ ἄλλαι μακρύτερα, καὶ κατὰ ταύτας ἢ ὀλιγοστεύει ἢ αὐξάνει τὸ σφίγξιμον τῶν ποδῶν. Τοῦτο λοιπὸν δηλοῦται ἐδῶ, ὅτι τόσον ἐτέντωσαν τοὺς πόδας τοῦ Ἁγίου, ὥστε ἔφθασαν εἰς τὰς πέντε τρύπας τοῦ ξύλου, ἤτοι ἐσφίγχθησαν καθ’ ὑπερβολήν.