Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος ΕΦΡΑΙΜ ὁ Πατριάρχης Ἀντιοχείας ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

ΕΦΡΑΙΜ ὁ ἐν Ἁγίοις Πατὴρ ἡμῶν κατήγετο ἐκ τῆς πόλεως Ἄμιδα [1] ἔχων τὸ ἀξίωμα τοῦ κόμητος ἐπὶ τῆς βασιλείας Ἰουστίνου τοῦ Θρᾳκός, βασιλεύσαντος κατὰ τὰ ἔτη φιη’-φκζ’ (518-527). Πορευθεὶς δὲ ὅπως ἀνοικοδομήσῃ τὴν Ἀντιόχειαν, ἡ ὁποία εἶχε κρημνισθῆ ἀπὸ τοὺς σεισμούς [2], προεχειρίσθη, κατὰ νεῦσιν βασιλικήν, ὑπὸ τοῦ λαοῦ τῆς Ἀντιοχείας Ἐπίσκοπος, ἐν ἔτει φκζ’ (527), ὡς γράφει ὁ Μελέτιος (τόμ. β’ σελ. 115). Κατὰ τὸν ἴδιον δηλαδὴ τρόπον, κατὰ τὸν ὁποῖον προεχειρίσθη καὶ ὁ Μεδιολάνων Ἀμβρόσιος καὶ ὁ Κωνσταντινουπόλεως Νεκτάριος. Ἦτο δὲ ὁ Ἐφραὶμ οὗτος ἄσπονδος ἐχθρὸς τῶν Μονοφυσιτῶν καὶ ἔγραψε κατ’ αὐτῶν ἐντόνως, ὡς λέγει ὁ θεῖος Φώτιος [3].

Οὗτος ἤκουσεν, ὅτι ἐν τῇ Ἱεραπόλει, ἦτο Μοναχός τις στυλίτης, ὀπαδὸς τοῦ μονοφυσίτου Σεβήρου. Θείῳ λοιπὸν ζήλῳ κινούμενος μετέβη πρὸς ἐκεῖνον καὶ ἤρχισε νὰ τὸν διδάσκῃ τὴν Ὀρθοδοξίαν τῆς Πίστεως· ἐκεῖνος ὅμως οὐδόλως πειθόμενος εἰς τοὺς λόγους τοῦ Πατριάρχου, ἀπήντησεν· «Ἂς εἰσέλθωμεν εἰς τὴν πυρὰν ἀμφότεροι· ἐκεῖνος δὲ θὰ εἶναι Ὀρθόδοξος καὶ θὰ ἔχῃ τὰ νικητήρια, ὅστις δὲν θέλει βλαβῆ ὑπὸ τῆς φλογός». Ἔλεγε δὲ ταῦτα ἐπὶ τῷ σκοπῷ νὰ φοβηθῇ ὁ Πατριάρχης. Ἀλλ’ ὁ Ἐφραίμ, πίστεως καὶ ζήλου θείου πλησθείς, εἶπε· «Φέρετε ἐδῶ ξύλα καὶ πῦρ καὶ ἐγὼ εἰσέρχομαι ἐντὸς αὐτοῦ, στηρίζων ὅλον τὸ θάρρος μου εἰς τὸν παντοδύναμον Θεόν· κατάβηθι δὲ καὶ σὺ ἐκ τοῦ στύλου». Ἐκεῖνος ὅμως δὲν ἀπετόλμησε νὰ καταβῇ. Τότε ὁ Πατριάρχης ἐκδυθεὶς τὸν ἐπενδύτην του καὶ προσευχηθείς, ἔρριψεν ἑαυτὸν ὡς καὶ τὸ ἐπανωφόριόν του εἰς τὴν πυράν· καὶ ὢ τοῦ θαύματος! πάραυτα τὰ μὲν ξύλα ἐσβέσθησαν, αὐτὸς δὲ καὶ τὸ ἐπανωφόριόν του ἔμειναν ἀβλαβῆ καὶ ἄκαυστα.

Τὸ θαῦμα τοῦτο βλέπων ὁ στυλίτης κατῆλθεν ἐκ τοῦ στύλου καὶ ἀνεθεμάτισε τὴν αἵρεσιν τοῦ Σεβήρου, οὕτω δὲ ἡνώθη μὲ τὴν Ἁγίαν Ὀρθόδοξον καὶ Καθολικὴν Ἐκκλησίαν. Ταῦτα δὲ διηγεῖται ὁ Ἱεροσολύμων Σωφρόνιος. Ἐπειδὴ δὲ ἐκρημνίσθη πολλάκις ἡ Ἀντιόχεια ὑπὸ σεισμῶν, ὡς εἴπομεν, διὰ τοῦτο πάντες οἱ Χριστιανοὶ ἐπέγραψαν ἐπὶ τῆς θύρας τοῦ οἴκου των τὰς λέξεις· «Χριστὸς μεθ’ ἡμῶν στήτω». Ὅθεν ἐκ τῆς αἰτίας ταύτης ὠνομάσθη Θεούπολις ἡ Ἀντιόχεια, ὡς ἱστορεῖ ὁ Νικηφόρος εἰς τὸ ιζ’ (17) βιβλίον τῆς Ἱστορίας του, πολλοὺς δὲ θρήνους ἐποίησε διὰ τὴν κατακρήμνισιν ταύτης ὁ ρηθεὶς βασιλεὺς Ἰουστῖνος. Ὁ δὲ Ἅγιος Ἐφραὶμ καλῶς καὶ θεαρέστως ποιμάνας τὸ ποίμνιον του ἐπὶ δεκαοκτὼ ἔτη, ὡς λέγει ὁ Μελέτιος (τόμ. β’ σελ. 115), ἀπῆλθε πρὸς Κύριον [4].

               

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἂμιδα· πόλις τοῦ Τουρκικοῦ Κουρδιστὰν καὶ λιμὴν ἐπὶ τοῦ ποταμοῦ Τίγρητος, ἡ σημερινὴ πόλις Διαρβεκίρ. Ἐκτίσθη ὑπὸ τῶν Ρωμαίων τὸ 230 μ.Χ. καὶ κατέστη πρωτεύουσα τῆς Μεσοποταμίας. Ὑπῆρξεν ἕδρα Ἐπισκοπῆς. Ὁ Ἐπίσκοπος αὐτῆς Κυριανὸς ἔλαβε μέρος εἰς τὴν ἐν Κωνσταντινουπόλει συγκροτηθεῖσαν Ἁγίαν Εʹ Οἰκουμενικὴν Σύνοδον, ἐν ἔτει 551.

[2] Πολλάκις ἐπλήγη καὶ ἐδοκιμάσθη σκληρῶς ὑπὸ σεισμῶν ἡ Ἀντιόχεια, φοβερώτεροι τῶν ὁποίων ὑπῆρξαν οἱ τῶν ἐτῶν 148 π.Χ. καὶ μ.Χ. τῶν ἐτῶν 41, 54, 115, 341, 458, 525, 526 (ὁ τρομερώτερος), 587, 588. (Βλέπε ἐκτενὴ ὑποσημείωσιν περὶ Ἀντιοχείας ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸ ὑπόμνημα τοῦ βίου τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ τῇ ιηʹ (18ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου).

[3] Βλέπε ἐν τῇ Ἑλληνικῇ Πατρολογίᾳ τοῦ Ἀββᾶ Migne, τόμ. 86ος στ. 2099-2110, τόμ. 89ος στ. 1185-1188, τόμ. 103ος στ. 957-1024.

[4] Βλέπε καὶ ἐν τῇ Δωδεκαβίβλῳ, σελ. 442.