ΚΟΝΩΝ ὁ Ἅγιος Μάρτυς οὗτος, ὁ Κηπουρός, ἦτο κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Δεκίου τοῦ βασιλεύσαντος κατὰ τὰ ἔτη σμθ’-σνα’ (249-251) καταγόμενος ἐκ Ναζαρέτ. Ἀναχωρήσας δὲ ἐκ τῆς πατρίδος του ἐπῆγεν εἰς τὴν πόλιν Μάνδρων, τὴν ἐν τῇ ἐπαρχίᾳ Παμφυλίας καὶ διέμενεν εἰς τόπον καλούμενον Κάρμηλα ἢ Κάρμενα, καλλιεργῶν κῆπον, τὸν ὁποῖον ποτίζων καὶ φυτεύων μὲ διάφορα λάχανα, ἐξ ἐκείνου ἐξοικονόμει τὰ ἀναγκαῖα τῆς ζωῆς. Ἦτο δὲ κατὰ τὴν γνώμην τόσον ἀκέραιος καὶ ἁπλοῦς, ὥστε ὅταν ἀπήντησεν ἐκείνους οἱ ὁποῖοι εἶχον διαταγὴν νὰ τὸν συλλάβωσι καὶ εἶδεν ὅτι τὸν ἐχαιρέτων, ἀντεχαιρέτησεν αὐτοὺς ἀπὸ ψυχῆς καὶ καρδίας. Ἀφ’ οὗ δὲ τοῦ ἐφανέρωσαν ὅτι τὸν προσκαλεῖ ὁ ἡγεμὼν Πούπλιος, ἀπεκρίθη εἰς αὐτοὺς μὲ ἁπλότητα· «Τί χρειάζομαι ἐγὼ εἰς τὸν ἡγεμόνα, ἐν ὧ μάλιστα εἶμαι Χριστιανός; Ἂς καλῇ τοὺς ὁμόφρονάς του καὶ τοὺς κοινωνοὺς τῆς θρησκείας του».
Δεσμευθεὶς λοιπὸν ὁ ἀοίδιμος ἐφέρθη εἰς τὸν ἡγεμόνα, ὑπὸ τοῦ ὁποίου παρεκινεῖτο νὰ θυσιάσῃ εἰς τὰ εἴδωλα· ὁ δὲ Ἅγιος, στενάξας ἐκ βάθους καρδίας, ὕβρισε μὲν τὸν τύραννον, ἐβεβαίωσε δὲ τὴν εἰς Χριστὸν Πίστιν διὰ τῆς ὁμολογίας του, εἰπών, ὅτι δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ σαλευθῇ ἐξ αὐτῆς, ἂν καὶ μυρίας λάβῃ βασάνους. Ὅθεν διὰ τὴν αἰτίαν ταύτην ἐκαρφώθη εἰς τοὺς πόδας καὶ ἠναγκάσθη νὰ τρέχῃ, ταχέως πρὸ τῆς ἁμάξης τοῦ ἡγεμόνος· λιποθυμήσας δὲ καθ’ ὁδὸν καὶ πεσὼν ἐπὶ τῶν γονάτων, προσηυχήθη καὶ οὕτω παρέδωκε τὴν ἁγίαν του ψυχὴν εἰς χεῖρας Θεοῦ.