ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ὁ ἐν Ἁγίοις Πατὴρ ἡμῶν καὶ Ὁμολογητής, ἀποτινάξας ἀφ’ ἑαυτοῦ τὸν κόσμον καὶ τὰ ἐν τῷ κόσμῳ ὡς φορτίον βαρύ, ἔγινε Μοναχὸς καὶ τὸν ζυγὸν τοῦ Χριστοῦ φέρων ἐπὶ τῶν ὤμων του, ἀόκνως, ἐποίει τὰς ἐντολὰς Αὐτοῦ καὶ ἐπεμελεῖτο τῆς σωτηρίας τῆς ψυχῆς του. Κατόπιν δὲ ἐχειροτονήθη καὶ Ἱερεύς, πεισθεὶς εἰς τὰς πολλὰς πρὸς αὐτὸν παρακλήσεις τοῦ λαοῦ. Ηὐχαρίστει δὲ πάντοτε τὸν Θεόν, πρὸς τὸν ὁποῖον εἶχε πίστιν ἀδίστακτον· εἶχεν ἀγάπην εἰς ὅλους ἀνυπόκριτον ἦτο διδακτικός, ταπεινός, συμπαθής, ἐλεήμων, ζηλωτὴς καλῶν ἔργων. Ὅθεν διὰ τὰς ἀρετάς του ταύτας ἔγινε καὶ Ἀρχιερεὺς τῆς ἐν Βιθυνίᾳ Κίου, ἡ ὁποία τὸ πάλαι ὠνομάζετο Κίερος, ὕστερον δὲ, ὠνομάσθη Προυσιὰς [1] καὶ ἥτις πρότερον εἶχε θρόνον Ἐπισκόπου ὑπὸ τὸν Νικαίας Μητροπολίτην. Ταύτην λοιπὸν τὴν Ἐπισκοπὴν παραλαβὼν ὁ Ἅγιος ἐκυβέρνησεν ἐπὶ ἱκανὰ ἔτη, κατὰ τοὺς Κανόνας καὶ τὰς παραδόσεις τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων.
Ἐπειδὴ δὲ ἀνεφύη εἰς τὴν τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίαν ἡ αἵρεσις τῶν εἰκονομάχων, ὁ μακάριος οὗτος Εὐστάθιος ὡπλίσθη μὲ τὴν μελέτην τῶν Θείων Γραφῶν καὶ δι’ αὐτῆς, ὡς διὰ σφενδόνης, ἐκτύπα τοὺς εἰκονομάχους, οἱ ὁποῖοι ἐκαυχῶντο ἐναντίον τῶν τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησιῶν. Τινὲς δὲ ἐξ αὐτῶν διέβαλον τὸν Ἅγιον εἰς τὸν τότε εἰκονομάχον βασιλέα. Κατὰ πρῶτον λοιπὸν ἠπειλήθη ὁ Ἅγιος, ἔπειτα δὲ ἔλαβεν ἐμπτύσματα εἰς τὸ πρόσωπον, δαρμούς, φυλακάς, κακοπαθείας, ἀνακρίσεις καὶ ραβδισμούς· τελευταῖον δὲ δείραντες αὐτὸν οἱ εἰκονομάχοι μὲ χονδρὰς ράβδους, τὸν ἐξώρισαν ἐκ τῆς Ἐπισκοπῆς του, διότι προσεκύνει καὶ ἐτίμα τὰς ἁγίας Εἰκόνας.
Ἐκεῖ λοιπὸν εἰς τὴν ἐξορίαν διῆλθεν ἐπί τινα ἔτη θλιβόμενος, κακουχούμενος, ὑστερούμενος, πεινῶν, διψῶν καὶ γυμνητεύων, διὰ τῶν τοιούτων δὲ κακοπαθειῶν ταλαιπωρηθεὶς ὁ ἀοίδιμος καὶ εὐχαριστῶν τὸν Θεόν, ἀπῆλθεν εἰς τὰς αἰωνίους μονάς.