Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῆς Ἁγίας Ὁσιομάρτυρος ΘΕΟΔΟΣΙΑΣ τῆς Κωνσταντινουπολιτίσσης.

ΘΕΟΔΟΣΙΑ ἡ Ἁγία Ὁσιομάρτυς ἦτο κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Θεοδοσίου Γ’ τοῦ Ἀδραμυττηνοῦ, τοῦ βασιλεύσαντος κατὰ τὰ ἔτη ψιε’-ψιζ’ (715-717), θυγάτηρ οὖσα γονέων εὐσεβῶν, πατρίδα δὲ ἔχουσα τὴν μεγάλην Κωνσταντινούπολιν. Ὅταν δὲ ἔγινεν ἑπτὰ ἐτῶν, ἀπέθανεν ὁ πατήρ της, ἡ δὲ μήτηρ της ἐκούρευσεν αὐτὴν Μοναχὴν εἰς ἓν Μοναστήριον τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Ἔπειτα ἀπέθανε καὶ ἡ μήτηρ της, ἀφήσασα ὅλην τὴν περιουοίαν αὐτῆς εἰς τὴν μακαρίαν Θεοδοσίαν, ἡ ὁποία ἐκ τοῦ ἱδίου αὐτῆς πλούτου κατεσκεύασε τρεῖς Ἁγίας Εἰκόνας χρυσᾶς καὶ ἀργυρᾶς, τοῦ Χριστοῦ, τῆς Θεοτόκου καὶ τῆς Ἁγίας Μάρτυρος Ἀναστασίας, τὴν δὲ λοιπὴν περιουσίαν της διένειμεν εἰς τοὺς πτωχούς. Ἀφ’ οὗ δὲ παρῆλθον δύο ἔτη ἔγινε βασιλεὺς Λέων Γ’ ὁ Ἴσαυρος, ὁ καὶ Κόνων ὀνομαζόμενος, ἐν ἔτει ψιζ’ (717), ὁ ὁποῖος εἰκονομάχος ὢν ἐξεδίωξε βιαίως ἐκ τοῦ Πατριαρχείου διὰ μαχαιρῶν καὶ ξύλων τὸν ἁγιώτατον καὶ μέγαν Πατριάρχην Ἅγιον Γερμανόν, μὴ πειθόμενον νὰ συμφωνήσῃ εἰς τὰ ἀσεβῆ του δόγματα καὶ νὰ ἀθετήσῃ τὴν προσκύνησιν τῶν Ἁγίων Εἰκόνων. Ὄχι δὲ μόνον τοῦτο ἐποίησεν ὁ ἄθλιος, ἀλλὰ προσεπάθησεν ἀκόμη νὰ κρημνίσῃ καὶ νὰ κατακαύσῃ ὁ θηριώνυμος τὴν Ἁγίαν Εἰκόνα τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἡ ὁποία ἵστατο ἐπὶ τῆς πύλης τῆς Κωνσταντινουπόλεως τῆς ὀνομαζομένης Χαλκῆς.

Ἐνῷ δὲ ὁ σπαθάριος τοῦ βασιλέως τοποθετήσας κινητὴν κλίμακα ἀνέβη ἵνα κρημνίσῃ εἰς την γῆν την Ἁγίαν Εἰκόνα, ἡ μακαρία αὕτη Θεοδοσία μετ’ ἄλλων εὐσεβῶν γυναικῶν ἔρριψε τὴν κλίμακα ἐπὶ τῆς γῆς, ὁμοῦ δὲ μετ’ αὐτῆς καὶ τὸν σπαθάριον, ὁ ὁποῖος πεσὼν χαμαὶ ἐτελεύτησεν. Ἔπειτα πορευθεῖσαι εἰς τὸ Πατριαρχεῖον ἐλιθοβόλουν τὸν δυσσεβῆ καὶ εἰκονομάχον Ἀναστάσιον. Πάραυτα λοιπὸν τὰς μὲν ἄλλας γυναῖκας ἀπεκεφάλισαν [1], τὴν δὲ Ἁγίαν τατύτην Θεοδοσίαν ἔσυρεν ὠμὸς καὶ ἀπάνθρωπος στρατιώτης, ὁ ὁποῖος φθάσας εἰς τὴν θέσιν τὴν ὀνομαζομένην τοῦ Βοός, ἔλαβε κέρας κριοῦ καὶ μὲ μεγάλην ὀργὴν καὶ μανίαν ἐνέπηξεν αὐτὸ ὁ θηριώδης εἰς τὸν λαιμὸν τῆς Ἁγίας, προξενήσας οὕτως εἰς τὴν μακαρίαν τοῦ Μαρτυρίου τὸν στέφανον. Τελεῖται δὲ ἡ Σύναξις αὐτῆς καὶ ἑορτὴ εἰς τὸ Μοναστήριον τὸ ὀνομαζόμενον τοῦ Δεξιοκράτους, ὅπου καὶ τὸ ἅγιον αὐτῆς Λείψανον εὑρίσκεται, πλεῖστα ὅσα θαύματα ἐπιτελοῦν [2].

                                                 

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ


Ὑποσημειώσεις

[1] Σημειοῖ δὲ καὶ ὁ Δοσίθεος ἐν σελ. 626 τῆς Δωδεκαβίβλου, ὅτι ὁ Κόνων ἀντὶ τοῦ Ἁγίου Γερμανοῦ ἔκαμε Πατριάρχην τὸν σύγκελλον τοῦ Ἁγίου Ἀναστάσιον, τὸν νέον προδότην Ἰούδαν, τὸν συμφωνήσαντα μετ’ αὐτοῦ καὶ ἐπιβουλευθέντα τὸν Γέροντα αὐτοῦ. Ἀλλ’ αἱ σεμναὶ καὶ τίμιαι γυναῖκες τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἐκ τῶν ὁποίων πρώτη ὑπῆρχεν ἡ Ἁγία αὕτη Θεοδοσία, ὥρμησαν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν μὲ λίθους καὶ ξύλα καὶ ἤλεγχον τὸν Πατριάρχην, ὀνομάζουσαι αὐτὸν μισθωτὸν λύκον καὶ προδότην Ἰούδαν. Βλέπε καὶ ἐν τόμῳ Ηʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» εἰς τὴν θʹ (9ην) Αὐγούστου, εἰς τὸ Συναξάριον τῶν ἀθλησάντων διὰ τὴν αὐτὴν Εἰκόνα τὴν ἐν τῇ Χαλκῇ πύλῃ ἱσταμένην. Ὅθεν συνάγεται ὅτι ὄχι μόνον γυναῖκες ἦσαν αἱ ἀποσύρασαι τὴν κλίμακα καὶ ρίψασαι κατὰ γῆς τὸν σπαθάριον, ἀλλὰ καὶ ἄνδρες πολλοί.

[2] Τὸ ἱερὸν Λείψανον τῆς Ἁγίας ταύτης Ὁσιομάρτυρος Θεοδοσίας ἐναπετέθη εἰς τὴν Ἱερὰν Μονὴν τῆς Ἁγίας Εὐφημίας «τῆς οὔσης ἐν τῷ Πετρίῳ», ἀνατολικῶς τοῦ Φαναρίου καὶ πλησίον τοῦ Κερατίου κόλπου, εἰς τόπον καλούμενον «Δεξιοκράτους». Τὸ ἱερὸν τοῦτο Λείψανον ἐπετέλει πλῆθος θαυμάτων εἰς τοὺς μετὰ πίστεως προσερχομένους, διὸ καὶ λίαν συντόμως ἡ Μονὴ αὕτη ἔλαβε τὸ ὄνομα τῆς Ἁγίας Θεοδοσίας καὶ ἐπανηγύριζε κατὰ τὴν παροῦσαν κθʹ (29ην) Μαΐου. Μετὰ τὴν Ἅλωσιν, ἐπὶ Σελὴμ Βʹ (1566-1574), ὁ Ναὸς αὐτῆς μετετράπη εἰς τζαμίον εἰς τὸ ὁποῖον ἐδόθη τὸ ὄνομα Χασὰν Πασᾶ ἢ Γκιοὺλ-τζαμὶ (τζαμὶ τῶν ρόδων), ὅπερ σῴζεται μέχρι τῆς σήμερον. Λέγεται δὲ ὅτι τὸ ὄνομα τοῦτο ἐδόθη εἰς αὐτήν, διότι κατὰ τὴν ἡμέραν τῆς Ἁλώσεως, ἐπειδὴ ἡ Μονὴ ἐπανηγύριζεν, ἦτο

ἐστολισμένη διὰ ρόδων, ἐντὸς δὲ αὐτῆς εἶχε καταφύγει πλῆθος λαοῦ θρηνοῦντος διὰ τὴν ἐπιδρομὴν τῶν βαρβάρων (βλ. Δούκα ἐν Patrologia Graeca, τόμ. 157, στ. 1108 Αʹ). Περὶ τῶν θαυμάτων τοῦ Λειψάνου τῆς Ἁγίας Θεοδοσίας ἀναφέρει καὶ ὁ σοφὸς Ἰωσὴφ ὁ Βρυέννιος ἐν τῷ δευτέρῳ τόμῳ, ἐν τῇ μελέτῃ τῇ περὶ τῶν Κυπρίων.