ΘΕΟΦΑΝΗΣ ὁ ἅγιος Νεομάρτυς νέος ὢν πολὺ καὶ ὡραῖος εἰς τὴν ὄψιν, ἠπατήθη ὑπὸ τῶν Ἀγαρηνῶν καὶ διὰ τὴν νηπιοφροσύνην του ἠρνήθη, φεῦ! τὸν Χριστὸν καὶ ἐτούρκευσε. Δὲν παρῆλθεν ὅμως πολὺς καιρὸς καὶ συναισθανθεὶς τὸ κακὸν τὸ ὁποῖον ἔπαθεν, ἀνεχώρησε καὶ μετέβη εἰς ἄλλον τόπον, ὅπου ἐξωμολογήθη τὴν ἀνομίαν του καὶ μετανοήσας, ὡς ἔπρεπε, ἐγένετο Μοναχός, κλαίων πικρῶς καὶ ἀγωνιζόμενος ἐν νηστείαις, ἀγρυπνίαις, χαμαικοιτίαις, γονυκλισίαις καὶ ἄλλαις σκληραγωγίαις νὰ ἐξιλεώσῃ τὸν Θεόν. Ἀλλ’ ἐπειδὴ ἡ συνείδησίς του ἤλεγχε πάντοτε αὐτὸν διότι ἠρνήθη τὸν Χριστόν, ἀπεφάσισε νὰ παρουσιασθῇ εἰς τὸ κριτήριον καὶ νὰ ὁμολογήσῃ τὸν Χριστόν, ἵνα διὰ τοῦ αἵματός του ἐξαλείψῃ τὴν ἁμιαρτίαν του.
Μεταβὰς ὅθεν εἰς Κωνσταντινούπολιν ἵστατο εἰς τὸν τόπον ὅπου συνήθιζε πρότερον. Καὶ ἰδόντες οἱ Τοῦρκοι ἀνεγνώρισαν αὐτὸν καὶ εὐθὺς ὥρμησαν ἐναντίον του μὲ θυμὸν πολὺν καὶ δέροντες καὶ ὠθοῦντες μὲ βίαν, ἔφερον εἰς τὸν κριτὴν καὶ ἐμαρτύρουν, ὅτι ἐγένετο Ἀγαρηνός, ἐνῷ ὁ Μάρτυς ἐφώναζεν ὅτι εἶναι Χριστιανὸς καὶ Χριστιανὸς θέλει νὰ ἀποθάνῃ. Τότε ὁ κριτὴς ἀπεφάσισε νὰ θανατωθῇ. Ὅθεν εὐθὺς οἱ Ἀγαρηνοὶ ἥρπασαν τὸν Ἅγιον καὶ ἔδειραν αὐτὸν ἀνηλεῶς. Ἐξέβαλον λωρίδας δέρματος ἀπὸ τῆς ράχεώς του σταυροειδῶς, ἀπέκοψαν τὰ ὦτα αὐτοῦ καὶ τὴν ρῖνα, ἐκρέμασαν αὐτὸν ὑψηλὰ εἰς τὸ ξύλον καὶ ἄλλας ἀπανθρώπους βασάνους ἐπέβαλον εἰς αὐτόν. Ἀλλ’ ὁ ἅγιος Μάρτυς ὑπέμεινεν ὅλα εὐχαρίστως διὰ τὴν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ.
Ὅθεν βλέποντες οἱ Ἀγαρηνοὶ τὸ ἀμετάθετον τῆς γνώμης του, ἔκλεισαν αὐτον ἐντὸς αἰχμηρῶν σιδήρων καὶ οὕτως ἔλαβεν ὁ ἀοίδιμος τὸν στέφανον τοῦ μαρτυρίου παρὰ τοῦ ἀγωνοθέτου Θεοῦ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν.