ΛΟΥΚΙΛΛΙΑΝΟΣ ὁ Ἅγιος ἤκμασε κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Αὐρηλιανοῦ ἐν ἔτει σο’ (270). Ἱερεὺς δὲ ὢν τῶν εἰδώλων καὶ γέρων κατὰ τὴν ἡλικίαν, ἔχων τὰς τρίχας λευκάς, κατῴκει πλησίον τῆς πόλεως Νικομηδείας. Ἐπειδὴ δέ, ἐννοήσας τὴν πλάνην αὐτοῦ, προσῆλθεν εἰς τὴν πίστιν τοῦ Χριστοῦ, ὡδηγήθη πρὸ τοῦ κόμητος Σιλβανοῦ. Ἐκεῖ δέ, ἀφοῦ δὲν ἐπείσθη νὰ ἀρνηθῇ τὸν Χριστὸν καὶ νὰ ἐπανέλθῃ πάλιν εἰς τὴν τῶν εἰδώλων θρησκείαν, συνέτριψαν τὰς σιαγόνας αὐτοῦ, ἔδειραν διὰ ράβδων καὶ ἐκρέμασαν αὐτὸν μὲ τὴν κεφαλὴν πρὸς τὰ κάτω. Ἔπειτα ἔκλεισαν τὸν Ἅγιον εἰς τὴν φυλακήν, ἐντὸς τῆς ὁποίας ἐκρατοῦντο τέσσαρα εὐλογημένα παιδία, διὰ τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν αὐτῶν.
Μετὰ ταῦτα ἐξήγαγον τὸν Ἅγιον ἐκ τῆς φυλακῆς μετὰ τῶν τεσσάρων παιδίων καὶ ὡδήγησαν μετὰ τούτων ἐκ νέου πρὸ τοῦ κόμητος. Ὅμως, διότι ἐπέμενεν εἰς τὴν πίστιν τοῦ Χριστοῦ, ἔρριψαν αὐτόν, ὡς καὶ τὰ εὐλογημένα ἐκεῖνα παιδία, ἐντὸς ἀνημμένης καμίνου. Αἴφνης ὅμως ἔπεσεν οὐρανόθεν πυκνοτάτη βροχή, ἐκ τῶν ὑδάτων τῆς ὁποίας ἐσβέσθη τί πυρὰ τῆς καμίνου καὶ οὕτως ὁ Ἅγιος μετὰ τῶν παιδίων ἐξῆλθον τῆς καμίνου τελείως ἀβλαβεῖς. Ὁ κόμης τότε ἐπρόσταξε νὰ μεταφέρουν τὸν Ἅγιον μετὰ τῶν παιδίων εἰς τὸ Βυζάντιον καὶ ἐκεῖ νὰ θανατωθοῦν. Ἐκεῖ, τὰ μὲν Ἅγια παιδία ἀπεκεφαλίσθησαν, τὸν δὲ Ἅγιον Λουκιλλιανὸν ἐκρέμασαν ἐπὶ Σταυροῦ καὶ κατεξέσχισαν τὰς σάρκας αὐτοῦ. Κατόπιν ἐκάρφωσαν ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ τὰ ἀπόκρυφα αὐτοῦ μέλη καὶ οὕτω παρέδωκεν ὁ μακάριος τὴν Ἁγίαν αὐτοῦ ψυχὴν εἰς χεῖρας Θεοῦ.
Ἡ δὲ Ἁγία παρθένος Παῦλα συνωδοιπόρει μετὰ τῶν Ἁγίων καὶ ἐπεριποιεῖτο τὰς πληγὰς τοῦ ἁγίου Μάρτυρος Λουκιλλιανοῦ. Ὅταν δὲ ἐτελειώθησαν καὶ οἱ πέντε Ἅγιοι, συνέλεξε τὰ ἅγια λείψανα αὐτῶν. Διότι ἦτο ἐκ προγόνων Χριστιανὴ καὶ εἶχε τοῦτο τὸ ἔργον. Νὰ εἰσέρχεται εἰς τὰς φυλακὰς καὶ νὰ περιθάλπῃ καὶ νὰ τρέφῃ τοὺς διὰ τὸν Χριστὸν πάσχοντας Ἁγίους Μάρτυρας. Διὰ τὴν αἰτίαν ὅθεν ταύτην συλληφθεῖσα ὡδηγήθη πρὸς τὸν κόμητα καὶ ἐπειδὴ παρὰ τὰς προτροπὰς αὐτοῦ δὲν ἐπείσθη νὰ θυσιάσῃ εἰς τὰ εἴδωλα, πρῶτον μὲν ἐγυμνώθη καὶ ἐδάρη διὰ λωρίων, κατόπιν δὲ διὰ ράβδων. Ἐπειδὴ δὲ ἐκ τῶν ἀγρίων ραβδισμῶν διελύθη τὸ σῶμα αὐτῆς, τούτου ἕνεκα Ἄγγελος Κυρίου ἐλθὼν ἰάτρευσεν αὐτὴν καὶ ἐνεδυνάμωσε διὰ τὸ μαρτύριον.