ΠΕΡΙ τῆς Ἁγίας ταύτης Εἰκόνος διηγοῦνται τὰ ἑπόμενα ἐν ταῖς Ἱεραῖς Μοναῖς τοῦ Ξενοφῶντος καὶ τοῦ Βατοπεδίου. Ἡ Θεομητορικὴ αὕτη Εἰκὼν εὑρίσκετο ἐξ ἀμνημονεύτων χρόνων εἰς τὴν Ἱερὰν καὶ Βασιλικὴν Μονὴν τοῦ Βατοπεδίου, ἐντὸς τοῦ Καθολικοῦ τοῦ Ναοῦ, ἐπὶ τοῦ κίονος τοῦ ἀριστεροῦ χοροῦ, κατὰ δὲ τὸ σωτήριον ἔτος 1730 παραδόξως ἐγένετο ἄφαντος, τῶν θυρῶν κεκλεισμένων, καὶ ἐκρύβη ὄχι μόνον ἐκ τῆς Ἐκκλησίας, ἐκ τοῦ μέρους δηλαδὴ ἐπὶ τοῦ ὁποίου ἵστατο, ἀλλὰ καὶ ἐξ αὐτῆς τῆς Μονῆς· οἱ δὲ Πατέρες τῆς Μονῆς τοῦ Βατοπεδίου τὴν θαυματουργίαν ταύτης τῆς Θεομήτορος ὡς ἱεροσυλίαν τινὰ νομίσαντες, ἐπεδόθησαν εἰς ἀναζήτησιν αὐτῆς ἐντὸς τῆς Μονῆς, ὅτε αἴφνης διεδόθη ἡ φήμη, ὅτι ἡ ἁγία Εἰκὼν εὑρέθη ἐν τῇ Ἱερᾷ Μονῇ τοῦ Ξενοφῶντος, τῇ κειμένῃ εἰς ἀπόστασιν τριῶν ὡρῶν ἀπὸ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Βατοπεδίου. Ὅθεν ἄνευ βραδύτητος ἀπέστειλαν ἀνθρώπους τινάς, ἵνα μετακομίσωσιν αὐτὴν ἐκεῖθεν εἰς τὰ ἴδια, ὅπερ καὶ ἐγένετο. Οὕτω λοιπὸν μετεκομίσθη ἡ ἁγία Εἰκὼν εἰς τὴν Μονὴν τοῦ Βατοπεδίου καὶ ἐτέθη ἐκ νέου εἰς τὴν ἰδίαν αὐτῆς θέσιν, ἐλήφθησαν δὲ καὶ μέτρα αὐστηρότατα εἰς προφύλαξιν καὶ ἀσφάλειαν αὐτῆς, τὰ ὁποῖα οὐδέποτε πρότερον εἶχον ληφθῆ. Ἀλλὰ καὶ μ’ ὅλα ταῦτα ἡ Σεβασμία αὕτη Εἰκὼν τῆς Θεομήτορος, διὰ λόγους τοὺς ὁποίους μόνη αὐτὴ γνωρίζει, ἐγκατέλιπε καὶ πάλιν τὴν Μονὴν τοῦ Βατοπεδίου, χωρὶς νὰ ἔχῃ οὐδόλως θιγῆ ἡ ἀσφάλεια το Ναοῦ, δηλαδὴ τῶν θυρῶν καὶ σφραγίδων καλῶς ἠσφαλισμένων καὶ ἀθίκτων, καὶ μετέβη θαυμασίως εἰς τὸν ἱερὸν τόπον τὸν ὁποῖον ἐξέλεξεν ἡ ἰδία, ἤτοι εἰς τὴν Ἱερὰν Μονὴν τοῦ Ξενοφῶντος, ὅπου διέμεινε καὶ μέχρι τοῦ νῦν διαμένει καὶ θὰ διαμένει μέχρις ὅτου ἡ αὐτῆς πρόνοια εὐδοκεῖ, πρὸς παραμυθίαν καὶ περίθαλψιν τῶν ἐν αὐτῇ ἀσκουμένων ἀδελφῶν.

Μετὰ παρέλευσιν ὀλίγης ὥρας ἐλθόντες οἱ ἀδελφοὶ τοῦ Βατοπεδίου ἐν τῷ Ναῷ καὶ ἰδόντες πάλιν κενὸν τὸν συνήθη τόπον, ὅπου ἵστατο ἡ ἱερὰ Εἰκών, ἐβεβαιώθησαν περὶ τῆς ἑκουσίας καὶ θαυμαστῆς ἀναχωρήσεως ἀπ’ αὐτῶν τῆς Θεοτόκου, πληροφορηθέντες συγχρόνως καὶ τὴν πρὸς τὸ ἴδιον μέρος μετάβασιν αὐτῆς, δὲν ἔκριναν εὔλογον νὰ ἐναντιωθῶσι περισσότερον εἰς τὴν ἀπόφασιν τῆς Θεοτόκου, ἀλλ’ ἅπαντες ὁμοθυμαδὸν συνέδραμον εἰς τὴν προσκύνησιν αὐτῆς.