ΠΟΥΠΛΙΟΣ ὁ Ὅσιος πατὴρ ἡμῶν κατήγετο ἀπὸ τάγμα βουλευτικὸν πατρίδα ἔχων πόλιν τινὰ καλουμένην Ζεῦγμα [1]), εὑρισκομένην παρὰ τὸν Εὐφράτην ποταμόν. Οὗτος ἀναβὰς εἰς ὄρος ὑψηλὸν ἀπέχον τῆς ρηθείσης πόλεως τριάκοντα στάδια ἔκτισεν ἐκεῖ μικρὸν κελλίον. Ὅσα δὲ πράγματα καὶ χρήματα ἐκληρονόμησεν ἐκ τῶν γονέων του, τὰ ἐμοίρασεν ὅλα εἰς τοὺς πτωχούς, τοῦ λοιποῦ δὲ ἔζη μὲ πᾶσαν ἄσκησιν καὶ ἀρετήν. Ὅθεν, ἐπειδὴ ἡ φήμη του διελαλεῖτο πανταχοῦ, ἔτρεχον πολλοὶ ἀδελφοὶ πρὸς αὐτὸν διὰ νὰ συγκοινωνῶσιν εἰς τοὺς ἀσκητικούς του ἀγῶνας. Τούτους προσέταξε καὶ ἔκτισαν κελλία μικρὰ καὶ ἡσύχαζον εἰς αὐτὰ νυχθημερὸν ἀγωνιζόμενοι.
Ἐπεσκέπτετο δὲ ὁ Ὅσιος συνεχῶς τοὺς ἀδελφοὺς καὶ ἠρεύνα, μήπως εὑρίσκεται εἰς κελλίον τινὸς ἀδελφοῦ κανὲν πρᾶγμα περιττὸν καὶ παρὰ τὴν χρείαν. Ἀλλὰ καὶ τὸν ἄρτον, τὸν ὁποῖον ἔτρωγον οἱ ἀδελφοί, τὸν ἐζύγιζεν εἰς ζυγαριὰν καὶ ἂν μὲν εὕρισκεν εἰς κελλίον τινὸς περισσότερον τοῦ διωρισμένου μέτρου, ὠνόμαζε τὸν ἀδελφὸν ἐκεῖνον γαστρίμαργον καὶ φιλόσαρκον· ἂν δὲ ἔβλεπέ τινα ἀδελφόν, ὅτι ἐξέβαλλε τὰ πίτυρα τοῦ ἀλεύρου, ἔλεγεν εἰς αὐτόν, ὅτι λαμβάνει τὴν τροφὴν τῶν Συβαριτῶν [2], οἵτινες κατηγοροῦνται ὑπὸ τῶν ἱστορικῶν ὡς τρυφηλοί· ἤρχετο δὲ καὶ τὴν νύκτα εἰς τὴν θύραν ἑκάστου ἀδελφοῦ καὶ ἐὰν μὲν εὕρισκεν αὐτὸν ἀγρυπνοῦντα καὶ προσευχόμενον ἀνεχώρει μὲ σιωπήν, ἐὰν δὲ ἠσθάνετο ὅτι κοιμᾶται, μὲ τὴν χεῖρα ἐκτύπα τὴν θύραν τοῦ κελλίου του, μὲ τὴν γλῶσσαν δὲ κατηγόρει τὸν κοιμώμενον ἀδελφόν. Ὅθεν διὰ τῆς τοιαύτης συχνῆς ἐπιμελείας καὶ ἐπισκέψεως τοῦ Ὁσίου, πολλοὶ ἀδελφοὶ ὡς σπόγγοι ἀπέμαξαν ὅλας τὰς ἀρετάς. Ἐκ τούτων ἦσαν καὶ οἱ Μοναχοὶ Θεότεκνος καὶ Ἀφθόνιος, οἵτινες μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Ὁσίου ἐδέχθησαν τὴν προστασίαν καὶ ἡγουμενίαν τῶν ἀδελφῶν [3]. Οὕτω λοιπὸν καλῶς ἀγωνισάμενος ὁ ἀοίδιμος Πούπλιος παρέδωκε τὴν ἁγίαν αὐτοῦ ψυχὴν εἰς χεῖρας Θεοῦ.
Ὑποσημειώσεις
[1] Ζεῦγμα. Ἀρχαία πόλις τῆς Μεσοποταμίας, κτισθεῖσα ὑπὸ τοῦ στρατηγοῦ Σελεύκου ἐπὶ τῆς δεξιᾶς (δυτικῆς) ὄχθης τοῦ ποταμοῦ Εὐφράτου, παρὰ τὴν σημερινὴν πόλιν Μπίρ. Ἡ πόλις ὠνομάσθη οὕτω, διότι εἰς τὸ σημεῖον αὐτό, μαζὶ μὲ τὴν πόλιν, ἐκτίσθησαν καὶ γέφυραι, αἱ ὁποῖαι ἥνωνον (ἐζεύγνυον) τὰς δύο ὄχθας τοῦ ποταμοῦ. Εἰς τὴν ἀπέναντι ὄχθην ἐκτίσθη βραδύτερον ἡ Ἀπάμεια, τὸ σημερινὸν Μπιρεντζίκ.
[2] Σύβαρις. Ἀκμαιοτάτη ἀρχαία ἑλληνικὴ πόλις τῆς Κάτω Ἰταλίας κτισθεῖσα ὑπὸ Ἀχαιῶν καὶ Τροιζηνίων ἀποίκων τῷ 709 π.Χ. μεταξὺ τῶν ποταμῶν Συβάρεως καὶ Κράθιδος εἰς μικρὰν ἀπόστασιν ἀπὸ τοῦ κόλπου τοῦ Τάραντος. Αὕτη ταχέως ἀπέβη ἐμπορικὸν κέντρον καὶ ὡς ἐκ τούτου οἱ κάτοικοι αὐτῆς ἐγένοντο πλούσιοι καὶ κατ’ ἀκολουθίαν κατέστησαν μαλθακοί, φιλήδονοι καὶ ἐκτεθηλυμένοι. Χαρακτηριστικὸν τῆς μαλθακότητος αὐτῶν εἶναι τὸ ἑξῆς διασῳζόμενον ἀνέκδοτον Συβαρίτης τις, Σμιρνιρίδης ὀνόματι, ἐρωτηθεὶς ὑπὸ φίλου του πῶς ἐπέρασε τὴν νύκτα ἀπήντησε. «Δὲν ἔκλεισα μάτι, διότι ἕνα ἀπὸ τὰ ροδόφυλλα, μὲ τὰ ὁποῖα ὁ δοῦλός μου εἶχε στρώσει τὴν κλίνην μου, ἦτο διπλωμένον εἰς τὰ δύο καὶ μὲ ἔκοβε».
[3] Ὁ δὲ Θεοδώρητος ἀναφέρει, ὅτι ἐν τῷ Κοινοβίῳ ἐκείνῳ τοῦ Ὁσίου Πουπλίου ἐχρημάτισε καὶ ἄλλος τις ἀδελφὸς Θεόδοτος, ὅστις μετὰ τὸν Θεότεκνον ἔλαβε τὴν προστασίαν τῶν ἀδελφῶν καὶ μὲ τόσας ἀρετὰς ἦτο ἐστολισμένος, ὥστε ὑπερτέρησε τοὺς προτέρους μὲ τὴν φήμην του. Διότι διὰ τοσούτων καὶ τοιούτων βελῶν κατέτρωσεν ὁ θεῖος πόθος τὴν καρδίαν αὐτοῦ, ὥστε νύκτα καὶ ἡμέραν ἐπήγαζον ἐκ τῶν ὀφθαλμῶν του τὰ τῆς κατανύξεως δάκρυα. Προσθέτει δὲ ὁ αὐτός, ὅτι ὁ ἀνωτέρω Ἀφθόνιος ἔγινε, καὶ Ἀρχιερεὺς ὕστερον· ἐν τῇ Ἀρχιερωσύνῃ ὅμως δὲν ἤλλαξε τὸ χονδρὸν ἐκεῖνο καὶ παχὺ φόρεμα, τὸ ὁποῖον ἐφόρει εἰς τὴν ἄσκησιν. Ἤρχετο δὲ καὶ Ἀρχιερεὺς ὢν εἰς τὸ Κοινόβιον καὶ ἐκάθητο ἡμέρας πολλὰς παρηγορῶν τοὺς ἀδελφούς, διαλύων τὰς φιλονεικίας, ὅσαι ἐτύγχανον ἀναμεταξύ των, καὶ συμβουλεύων αὐτοὺς τὰ πρὸς σωτηρίαν. Ἐκεῖ δὲ μένων δὲν ἔμενεν ἀργός, ἀλλ᾽ ἐκαθάριζε τὴν φακῆν ἢ ἐποίει ἄλλο τι ἔργον εὐτελές. Ἀναφέρει δὲ καὶ ἄλλον τινὰ ἀδελφὸν τοῦ αὐτοῦ Κοινοβίου ὁ Θεοδώρητος, Γρηγόριον ὀνόματι, ὅστις ὅλην του τὴν ζωὴν καὶ εἰς αὐτὸ τὸ βαθύτατον γῆράς του, καρπὸν ἀμπέλου τελείως δὲν ἐδοκίμασεν, ἀλλ’ οὐδὲ ὄξινον ἢ σταφίδα ἔφαγεν, οὔτε γάλα οὔτε τυρόν.