Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ΚΥΡΙΑΚῌ μετὰ τὴν τοῦ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΙΝ, μνήμην ἐπιτελοῦμεν τῶν Ἁγίων καὶ Δικαίων ΙΩΣΗΦ τοῦ Μνήστορος, ΙΑΚΩΒΟΥ τοῦ Ἀδελφοθέου, καὶ ΔΑΒΙΔ τοῦ Προφήτου καὶ Βασιλέως.

ΕΙΚΟΝΑ
Βυζαντινὸν ψηφιδωτὸν Ἱ. Μονῆς Δαφνίου, Ἀθηνῶν.
Ἔργον ΙΑʹ αἰῶνος.

ΙΩΣΗΦ ὁ Δίκαιος καὶ Μνήστωρ τῆς Θεοτόκου ἦτο υἱὸς τοῦ Ἰακὼβ (Ματθ. α’ 16), γαμβρὸς, δὲ καὶ ἑπομένως υἱὸς πάλιν (Λουκ. γ’ 23) τοῦ Ἠλεὶ (ὅστις καὶ Ἐλιακεὶμ καὶ Ἰωακεὶμ καλεῖται καὶ εἶναι ὁ τῆς Παρθένου Μαρίας πατήρ). Οὗτος κατήγετο ἐκ τῆς φυλῆς τοῦ Ἰούδα καὶ ἐκ τῆς οἰκογενείας τοῦ Δαβίδ, κατῴκει δὲ εἰς τὴν Ναζαρέτ. Ἦτο δὲ ὁ μακάριος Ἰωσὴφ τέκτων τὴν τέχνην καὶ γέρων τὴν ἡλικίαν, ὅτε κατ’ εὐδοκίαν Θεοῦ ἐμνηστεύθη τὴν Παρθένον Μαρίαν, ἵνα ὑπηρετήσῃ αὐτὴν εἰς τὸ μέγα μυστήριον τῆς ἐνσάρκου αὐτοῦ οἰκονομίας. Ἐτελεύτησε δέ, κατὰ τὴν παράδοσιν τῶν Πατέρων, μετὰ τὸ 12ον ἔτος ἀπὸ τῆς τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ Γεννήσεως [1].

ΔΑΒΙΔ δὲ ὁ Προφήτης καὶ Βασιλεὺς ἦτο υἱὸς τοῦ Ἰεσσαί, γεννηθεὶς εἰς τὴν Βηθλεὲμ τῆς Ἰουδαίας ͵απε’ (1085) ἔτη πρὸ τῆς ἐλεύσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, εὑρίσκετο δὲ ἐν Γαβαᾷ. Τὸν Νόμον Κυρίου ἐδιδάχθη παρὰ τοῦ Προφήτου Νάθαν, προεφήτευσε δὲ ἔτη τεσσαράκοντα [2]. Ὁ δε Νάθαν προεγνώρισεν ὅτι ὁ Δαβὶδ θέλει παραβῆ τὸν Νόμον Κυρίου καὶ θέλει μοιχεύσει τὴν Βηρσαβεέ· ὅθεν ἔσπευσε νὰ ὑπάγῃ πρὸς αὐτὸν ἵνα τοῦ ἀναγγείλῃ τὴν μέλλουσαν ἁμαρτίαν, καὶ κατὰ συνέπειαν ἐμποδίσῃ τοῦτον ἀπ’ αὐτῆς. Ἀλλ’ ὁ φθονερὸς διάβολος ἠμπόδισε τὸν Νάθαν μὲ τοῦτον τὸν τρόπον· ἀπαντήσας δηλαδὴ ὁ Νάθαν καθ’ ὁδὸν νεκρὸν ἐσφαγμένον καὶ γυμνόν, ἐσταμάτησεν ὅπως ἐνταφιάσῃ αὐτόν, ἐν τῷ μεταξὺ ὅμως ἥμαρτεν ὁ Δαβίδ. Ὅθεν τοῦτο μαθὼν ὁ Νάθαν, ὑπέστρεψεν εἰς τὸν οἶκον του κλαίων καὶ ὀδυρόμενος. Ἀφοῦ δὲ ὁ Δαβὶδ ἐθανάτωσε τὸν Οὐρίαν, τὸν ἄνδρα τῆς Βηρσαβεέ, ἔπεμψεν ὁ Κύριος τὸν Νάθαν καὶ ἤλεγξεν αὐτόν [3]. Πολὺ δὲ μετανοήσας καὶ κλαύσας ὁ Δαβὶδ διὰ τὰς δύο ἁμαρτίας του καὶ φθάσας εἰς γῆρας βαθὺ ἀπέθανε καὶ ἐτάφη μετὰ τῶν πατέρων αὐτοῦ [4].

ΙΑΚΩΒΟΣ δὲ ὁ ἀδελφὸς τοῦ Κυρίου ἦτο υἱὸς Ἰωσήφ, τοῦ Μνήστορος ἐκ τῆς γυναικὸς τὴν ὁποίαν εἶχε πρὶν μνηστευθῇ τὴν Ἀειπάρθενον· ὡς ἐκ τούτου ἐλέγετο καὶ υἱὸς αὐτῆς καὶ ἀδελφὸς τοῦ Κυρίου, ὡς καὶ αὐτοῦ νομιζομένου υἱοῦ τοῦ Ἰωσήφ. Οὗτος κατέστη πρῶτος Ἐπίσκοπος Ἱεροσολύμων, χειροτονηθεὶς ὑπ’ αὐτοῦ τοῦ Κυρίου, ἐπωνομάσθη δὲ Ὀβλίας, δηλαδὴ Δίκαιος, διὰ τὴν ἄκραν αὐτοῦ ὁσιότητα καὶ δικαιοσύνην. Ἀναβὰς δὲ ἐπὶ τὸ πτερύγιον τοῦ ναοῦ κατὰ τὴν ἡμέραν τοῦ Πάσχα καὶ κηρύξας ἐκεῖθεν μεγάλῃ φωνῇ ὑπὲρ τοῦ Ἰησοῦ, ἐλιθοβολήθη ὑπὸ τῶν Ἰουδαίων καὶ συνετρίβη τὴν κεφαλὴν διὰ ξύλου ὑπό τινος γναφέως, οὕτω δὲ παρέδωκε τὴν μακαρίαν ψυχήν του εἰς χεῖρας Θεοῦ [5]. Τῶν Ἁγίων τούτων ἡ Σύναξις τελεῖται ἐν τῇ ἁγιωτάτῃ Μεγάλῃ Ἐκκλησίᾳ καὶ ἐν τῷ Ἀποστολικῷ Ναῷ τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου, ἐν τῷ σεβασμίῳ οἴκῳ τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου ἐν τοῖς Χαλκοπρατείοις.

       

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ


Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τοῦ Μνήστορος Ἰωσὴφ βλέπε ἐν ἀρχῇ τοῦ Συναξαρίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, Σεπτεμβρίου κϛʹ (26ῃ), ἐν τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας». Ὁμοίως βλέπε καὶ ἐν τῷ Συναξαρίῳ Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου, Ὀκτωβρίου κγʹ (23ῃ), ἐν τόμῳ Ιʹ.

[2] Τὸ ἀπ’ ἐντεῦθεν ἱστορούμενον μέχρι τοῦ «…ὁ Νάθαν ὑπέστρεψεν εἰς τὸν οἶκον του κλαίων καὶ ὀδυρόμενος…», ὡς μὴ ἀναφερόμενον ἐν τῇ Ἁγίᾳ Γραφῇ, δῆλον ὅτι ἐλήφθη ἐξ ἀποκρύφων βιβλίων ἢ ἐκ παραδόσεώς τινος.

[3] Δέκα μῆνες καὶ ἐπέκεινα, κατὰ τὸν Εὐσέβιον, καὶ καθὼς τοῦτο συνάγεται ἐκ τῆς Ἁγίας Γραφῆς, παρῆλθον ἀφ’ ἧς ἥμαρτεν ὁ Δαβίδ, ἕως ὅτου ἀπεστάλη ὁ Νάθαν εἰς αὐτόν. Περὶ τούτου γράφει καὶ ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης εἰς τὴν ἐπιγραφὴν τοῦ νʹ (50οῦ) Ψαλμοῦ ἐν τῇ μεταφράσει τοῦ Ψαλτηρίου.

[4] Ὁ κατὰ πλάτος Βίος τοῦ Ἁγίου Προφήτου καὶ Βασιλέως Δαβὶδ ἐκτίθεται ἐν πολλῇ ἀκριβείᾳ εἰς τὴν Παλαιὰν Διαθήκην (Αʹ Βασιλ. ιϛʹ 1, Γʹ Βασιλ. βʹ 10, Αʹ Παραλ. βʹ 15 καὶ ἑξ., ιʹ-κθʹ, Ροὺθ δʹ 17-22). Τὸ ὄνομα δὲ Δαβὶδ σημαίνει προσφιλής.

[5] Περὶ τοῦ Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου βλέπε πλατύτερον εἰς τὸ Συναξάριον αὐτοῦ κατὰ τὴν κγʹ (23ην) τοῦ Ὀκτωβρίου, ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».