ΣΩΣΑΝΝΑ ἡ Ἁγία Ὁσιομάρτυς ἦτο κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Μαξιμιανοῦ τοῦ βασιλεύσαντος, κατὰ τὰ ἔτη σπϛ’-τε’ (286-305), καταγομένη ἐκ τῆς Παλαιστίνης, θυγάτηρ πατρὸς μὲν Ἕλληνος, μητρὸς δὲ Ἑβραίας. Ἀμφοτέρων δὲ, τούτων τὴν ἀσέβειαν ἀποστραφεῖσα, προσέτρεξεν εἰς τὴν πίστιν τοῦ Χριστοῦ καὶ λαμβάνει τὸ ἅγιον Βάπτισμα ἀπὸ τὸν Ἐπίσκοπον Σιλβανόν. Ἀφοῦ δὲ οἱ γονεῖς της ἀπέθανον, διένειμεν ἡ μακαρία ἅπασαν τὴν περιουσίαν αὐτῆς εἰς τοὺς πτωχοὺς καὶ ἐλευθερώσασα τοὺς δούλους καὶ τὰς δούλας της, ἐνεδύθη ἀνδρικὰ ἐνδύματα· εἶτα κουρεύσασα τὴν κεφαλήν, μετέβη εἰς Μοναστήριον ἀνδρῶν εὑρισκόμενον εἰς τὴν πόλιν Ἱερουσαλὴμ καὶ μετωνομάσθη Ἰωάννης, ἕνεκα δὲ τῶν πολλῶν ἀρετῶν της ἔγινε καὶ προϊστάμενος τοῦ Μοναστηρίου ἐκείνου.
Ἀφοῦ λοιπὸν διῆλθεν ἐκεῖ εἴκοσιν ὁλόκληρα ἔτη, πίπτει εἰς δεινὴν συκοφαντίαν· διότι Ἀσκήτριά τις, εἰσελθοῦσα εἰς τὸ Μοναστήριον καὶ νομίσασα ὅτι εἶναι ἀνήρ, παρεσύρθη ὑπὸ τοῦ δαίμονος καὶ παρεκίνει αὐτὴν εἰς ἁμαρτίαν. Ἐπειδὴ δὲ ἡ Ὁσία δὲν ἔστερξε, διαβάλλεται ὑπ’ ἐκείνης ὡς δῆθεν ἐπιχειρήσασα νὰ τὴν βιάσῃ. Ἡ δὲ Ἁγία δέχεται εὐχαρίστως τὴν συκοφαντίαν ταύτην καὶ ζητεῖ μετάνοιαν διὰ τὸ ἔγκλημα, διὰ τὸ ὁποῖον κατηγορεῖτο. Τοῦτο μαθὼν ὁ Ἐπίσκοπος Ἐλευθερουπόλεως [1] ἐπῆγεν εἰς τὸ Μοναστήριον καὶ ἐπέπληξε τὸν Ἡγούμενον, διότι ἀφήνει νὰ γίνωνται εἰς τὸ Μοναστήριον ἀτοπήματα τοιαῦτα· ὅθεν ὁ Ἡγούμενος ἠβουλήθη νὰ καθαιρέσῃ τὸν κατηγορηθέντα Ἰωάννην. Τότε ὑποχρεωθεῖσα ἐξ ἀνάγκης ἡ μακαρία Σωσάννα ἐζήτησε δύο παρθένους καὶ δύο Διακόνους γυναῖκας, μεθ’ ὧν ἀπελθοῦσα εἰς παράμερον τόπον, ἐπληροφόρησεν αὐτὰς διὰ τῶν πραγμάτων, ὅτι εἶναι γυνή· τοῦτο δὲ μαθὼν ὁ Ἐπίσκοπος ἐξεπλάγη καὶ ἐχειροτόνησεν αὐτὴν Διάκονον [2], ἔκτοτε δὲ πολλὰ θαύματα ἐποίησεν ἡ μακαρία ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Ἐπειδὴ δὲ ὁ Ἀλέξανδρος ὁ ἡγεμὼν μεταβὰς εἰς τὴν Ἐλευθερούπολιν προσέφερε θυσίαν εἰς τὰ ἀναίσθητα εἴδωλα, ἡ Ἁγία αὕτη παρησιάσθη αὐτόκλητος εἰς αὐτὸν καὶ διὰ μόνης τῆς προσευχῆς της ἐκρήμνισε τὰ εἴδωλα, παρασταθεῖσα δὲ εἰς τὸν ἡγεμόνα, ὡμολόγησε τὸν Χριστόν. Ὅθεν ἔκοψαν τοὺς μαστούς της, καὶ ἐπειδὴ ἔγιναν πάλιν σῶοι καὶ ὑγιεῖς διὰ τῆς τοῦ Θεοῦ δυνάμεως, τούτου ἕνεκα, βλέποντες τὸ θαῦμα οἱ κόψαντες αὐτοὺς δήμιοι, ἐπίστευσαν εἰς τὸν Χριστόν· διὸ καὶ ἀπεκεφαλίσθησαν λαβόντες τοὺς στέφανους τοῦ Μαρτυρίου. Εἰς δὲ τὸ στόμα τῆς μακαρίας Σωσάννης ἔχυσαν διὰ χωνίου ἀναλελυμένον μόλυβδον, ὁ ὁποῖος ἔφθασε μέχρι τῶν ἐγκάτων αὐτῆς· ἐφυλάχθη ὅμως ἡ Ἁγία ὑπὸ τῆς θείας Χάριτος ἀβλαβής. Ὅθεν δέρεται καὶ εἰς πῦρ ριφθεῖσα ἐκεῖ, τῷ Θεῷ τὴν ψυχήν της παρέδωκε καὶ οὕτως ἀπῆλθε πρὸς ὅν ἐπόθει Νυμφίον, τὸν Κύριον.