ΓΕΜΕΛΛΟΣ ὁ Ἅγιος Μάρτυς ἦτο κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Ἰουλιανοῦ τοῦ Παραβάτου τοῦ βασιλεύσαντος κατὰ τὰ ἔτη τξα’-τξγ’ (361-363), κατήγετο δὲ ἐκ τῆς πόλεως Ἀγκύρας τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, ἀπὸ τὴν ἐνορίαν τὴν καλουμένην Κλιμαξίνην. Διελθόντος δέ ποτε τοῦ Ἰουλιανοῦ διὰ τῆς Ἀγκύρας, ἐστάθη ὁ Ἅγιος οὗτος κατὰ πρόσωπον ἐκείνου καὶ κατεπλήγωνεν αὐτὸν μὲ λόγια ἔνθεα ὡς μὲ βέλη. Τότε ὁ βασιλεὺς ὀργισθεὶς σφόδρα ἐπρόσταξε νὰ ζωσθῇ ὁ Ἅγιος πεπυρωμένην σιδηρᾶν ζώνην, κατεκαίετο δὲ δι’ αὐτῆς τόσον δυνατά, ὥστε τὸ ὑγρὸν τὸ ὁποῖον ἔτρεχεν ἀπὸ τὸ καύσιμον τῆς σαρκός του ἐπλήρωσεν ὅλην τὴν ἐκεῖ γῆν. Εἶτα προστάσσεται νὰ ἀκολουθῇ τὸν ἀσεβῆ τύραννον καθ’ ὁδόν. Ὅταν δὲ ὁ Ἀποστάτης ἔφθασεν εἰς τὴν πόλιν τῆς Ἐδέσσης [1], τότε ὁ Ἅγιος ἐξηπλώθη ἀπὸ τὰ τέσσαρα μέρη τοῦ σώματος καὶ ἐπληγώθη μὲ ξύλα κοπτερά· ἔπειτα κατετρυπήθη εἰς τὸ σῶμα μὲ σίδηρα πεπυρωμένα καὶ κρεμασθεὶς κατεξεσχίσθη τὰς σάρκας ὑπὸ τῶν δημίων.
Ἐπειδὴ δὲ ὁ τοῦ Χριστοῦ Ἀθλητὴς κατεφρόνει τὰς βασάνους καὶ ὕβριζε τὸν ἀσεβῆ βασιλέα, τίθεται ἐντὸς πεπυρωμένου τηγανίου πλήρους ἐλαίου, ρητίνης καὶ λίπους καὶ ἄνωθεν δέρεται μὲ ραβδία σιδηρᾶ, τὰ ὁποῖα εἶχον ἀγκίδας· διὰ θείας ὅμως δυνάμεως ἔπεσε ραγδαία βροχὴ καὶ ἔσβεσε τὴν πυράν· ὅθεν ὁ Μάρτυς ἔμεινεν ἀβλαβής. Ταῦτα βλέπων ὁ μιαρὸς βασιλεὺς ἐξεπλάγη καὶ προσέταξε νὰ ἐμπήξωσι καρφία εἰς τὴν κεφαλὴν τοῦ Μάρτυρος, ἕως οὗ φθάσωσι μέχρι τοῦ ἐγκεφάλου· ἔπειτα ρίπτεται ὁ Ἅγιος ἐπὶ τοῦ ἐδάφους μετὰ ταῦτα κρεμᾶται ὑψηλὰ καὶ ἐκδέρεται ὡς πρόβατον μὲ μαχαίρας, ἀπὸ τῶν ποδῶν ἕως εἰς τοὺς ὤμους. Ὅθεν ὁ γενναῖος ἀγωνιστὴς ἐφαίνετο θέαμα ξένον καὶ φοβερόν, ἐπειδὴ μὲ τοιαῦτα ἀφόρητα βάσανα ἠδύνατο καὶ νὰ περιπατῇ καὶ νὰ συνδιαλέγηται μὲ τοὺς παρεστῶτας.
Κατ’ οἰκονομίαν δὲ Θεοῦ, ἀπαντήσας ὁ Ἅγιος Ἱερέα τινά, ἐβαπτίσθη ὑπ’ αὐτοῦ, διότι ἀκόμη ἦτο ἀβάπτιστος· ἀφ’ οὗ δὲ ἐβαπτίσθη ἐξῆλθε τῆς ἱερᾶς κολυμβήθρας ὅλος ὑγιής, χωρὶς νὰ ἔχῃ εἰς τὸ σῶμα οὐδεμίαν πληγὴν ἢ ἔστω σημεῖον πληγῆς. Τότε ἤκουσεν οὐρανόθεν θείαν φωνήν, ἡ ὁποία τοῦ ἔλεγε· «Μακάριος εἶσαι, Γέμελλε, διότι πολλὰ ἐμόχθησας». Ταῦτα μαθὼν ὁ Παραβάτης ἐκρέμασε τὸν Ἅγιον εἰς Σταυρὸν καὶ ἐκάρφωσε μὲ καρφία τὰς χεῖρας καὶ τοὺς πόδας του· οὕτω δὲ κρεμάμενος προσηυχήθη ὁ τρισόλβιος καὶ παρέδωκεν εἰς Κύριον τὸ πνεῦμά του. Τὸ δὲ τίμιον αὐτοῦ σῶμα Χριστιανοί τινες κρυφίως καταβιβάσαντες ἀπὸ τὸν Σταυρόν, τὸ ἐνεταφίασαν εἰς ἐπίσημον τόπον.
Ὑποσημειώσεις
[1] Ἔδεσσα τῆς Μεσοποταμίας, ἡ νῦν Οὔρφα. (Βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 96).