ΕΛΕΑΖΑΡΟΣ ὁ εὐσεβέστατος διδάσκαλος καὶ οἱ ἑπτὰ Μακκαβαῖοι μαθηταὶ αὐτοῦ Ἀβείμ, Ἀντώνιος, Γουρίας, Ἐλεάζαρος, Εὐσεβωνᾶς, Ἀχεὶμ [1] καὶ Μάρκελλος καὶ ἡ μήτηρ αὐτῶν Σολομονὴ ἤκμασαν κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Ἀντιόχου, υἱοῦ Σελεύκου, ἐν ἔτει ἀπὸ μὲν κτίσεως κόσμου ͵ετκη’ (5328), πρὸ Χριστοῦ δὲ ρογ’ (173). Ἀναγκασθέντες δὲ οἱ Ἅγιοι οὗτοι ὑπὸ τοῦ βασιλέως Ἀντιόχου (ὅστις ἐξώντωσε καὶ ἠχμαλώτισεν ἅπαν τὸ γένος τῶν Ἑβραίων) νὰ ἀρνηθῶσι τὰς συνηθείας καὶ διατάξεις τὰς παραδεδομένας ὑπὸ τοῦ νόμου καὶ τῶν προγόνων των, τρώγοντες χοιρινὰ κρέατα, δὲν ἐπείσθησαν εἰς τοῦτο, φυλάττοντες τὴν παραγγελίαν τοῦ θείου νόμου τὴν λέγουσαν· «Τὸν ὗν, ὅτι διχηλεῖ ὁπλὴν τοῦτο, καὶ ὀνυχίζει ὄνυχας ὁπλῆς, καὶ τοῦτο οὐκ ἀνάγει μηρυκισμόν, ἀκάθαρτον τοῦτο ὑμῖν· ἀπὸ τῶν κρεάτων αὐτῶν οὐ φάγεσθε καὶ τῶν θνησιμαίων αὐτῶν οὐχ ἅψεσθε, ἀκάθαρτα ταῦτα ὑμῖν» (Λευϊτ. ια’ 7-8). Τοὐτέστι, μὴ φάγητε τὸν χοῖρον, διότι αὐτὸς ἔχει μὲν τοὺς ὄνυχας ἐσχισμένους εἰς δύο, δὲν μηρυκάζει δέ, ἤτοι δὲν ἀναμασᾷ τὴν τροφήν του· διὸ ἐκ τῶν κρεάτων τοῦ χοίρου μὴ φάγητε, καὶ τὸ νεκρὸν σῶμα αὐτοῦ μὴ ἐγγίσετε, διότι εἶναι ἀκάθαρτα.
Τούτου ἕνεκα τοῦ μὲν Ἐλεαζάρου ἔδεσαν ὀπίσω τὰς χεῖρας, καὶ ἀφοῦ ἐμαστίγωσαν αὐτον ἰσχυρῶς, ἔχυσαν ἐντὸς τῆς ρινός του ὑγρά τινα δυσώδη καὶ δριμέα· εἶτα ἔρριψαν αὐτὸν εἰς πυρᾶν, εἰς τὴν ὁποίαν προσευχηθεὶς νὰ γίνῃ τὸ αἷμα καὶ ὁ θάνατός του λύτρωσις καὶ ἐλευθερία ὅλου τοῦ γένους του, οὕτω παρέδωκεν ὁ ἀοίδιμος τὴν ψυχήν του εἰς χεῖρας Θεοῦ. Τοὺς δὲ Ἁγίους ἑπτὰ Παῖδας ἔφερεν ἐνώπιόν του ὁ τύραννος καὶ ἐτιμώρησεν αὐτούς, ἕκαστον κατὰ τοὺς χρόνους τῆς ἡλικίας του, μὲ τροχούς, μὲ ἀκόντια, μὲ πῦρ καὶ μὲ ἄλλα ὄργανα τιμωρητικά, τὰ ὁποῖα ἐνεπήγοντο εἰς τὰς ἀρθρώσεις τοῦ σώματος. Ὅθεν οἱ μακάριοι Παῖδες, ἀποθανόντες ἐν μέσῳ τῶν τοιούτων βασάνων, ἀπέδειξαν, ὅτι ὁ λογισμὸς εἶναι κύριος καὶ αὐτοκράτωρ τῶν παθῶν, καὶ δὲν νικᾶται ὑπ’ αὐτῶν χωρὶς νὰ θέλῃ [2]· οὕτω δὲ ἔλαβον παρὰ Κυρίου τοὺς στεφάνους τῆς ἀθλήσεως.
Μετὰ ταῦτα ἡ μήτηρ αὐτῶν Σολομονή, βλέπουσα τοὺς ἑπτὰ υἱούς της ἀνδρείως τελειωθέντας, ἐχάρη καὶ χωρὶς οὐδεὶς νὰ ἐπιθέσῃ χεῖρα ἐπ’ αὐτῆς, προσῆλθε μόνη καὶ ἐρρίφθη ἐντὸς τῆς ἀνημμένης πυρᾶς, καὶ οὕτω παρέδωκε τὴν ψυχήν της εἰς χεῖρας Θεοῦ. Τελεῖται δὲ ἡ αὐτῶν σύναξις εἰς τὸν μαρτυρικὸν αὐτῶν Ναόν, τὸν εὑρισκόμενον εἰς τὸ ἔμβασμα τὸ λεγόμενον τοῦ Δομινίκου καὶ πέραν εἰς τὴν Ἐλαίαν.
Ὑποσημειώσεις
[1] Ἐν δὲ τῷ Χειρογράφῳ Συναξαριστῇ γράφεται Εὐλάλου· ἐν ἄλλῳ δὲ Συναξαριστῇ γράφεται Μάρκου.
[2] Ὡς τοῦτο ἀποδεικνύει ὁ Ἑβραῖος Ἰώσηπος εἰς τὸν ὁλόκληρον λόγον ὃν συνέγραψε περὶ αὐτοκράτορος λογισμοῦ, ὅς τις ἄρχεται οὕτω· «Φιλοσοφώτατον λόγον ἐπιδεικνύεσθαι μέλλων».